Posts tonen met het label europa. Alle posts tonen
Posts tonen met het label europa. Alle posts tonen

woensdag 20 augustus 2025

EUROPA ZAL ZIJN OF NIET ZIJN. AANTEKENINGEN BIJ EEN STAATSFOTO

 

Foto gemaakt op maandag 18 augustus 2025 in het Witte Huis te Washington. Links Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese commissie en afkomstig uit de Duitse christendemocratische partij. Naast haar Premier Starmer van Engeland tevens leider van de sociaal democratische partij Labour. Naast hem de Finse president Stubb van de liberaal conservatieve partij Nationale Coalitie. Naast hem president Zelensky van het door oorlog geteisterde Oekraïne. In het midden president Trump van de Amerikaanse conservatieve partij. Rechts van Trump staat President Macron van de sociaal-liberale partij Renaissance. Naast hem staat de eerste vrouwelijke premier van Italië, Giorgia Meloni van de conservatieve partij Broeders van Italië. Naast haar staat de Duitse christendemocratische Bondskanselier (premier) Friedrich Merz die wordt geflankeerd door NAVO baas Mark Rutte van de centrum rechtse liberale partij VVD. 

Dit is een van de meest veelzeggende politieke foto’s sinds Trump aan het bewind is. Veelzeggender dan de foto’s van Trump met Putin in Alaska. De foto straalt de boodschap uit van een pluriform maar eensgezind Europa uit geschaard rond de VS én met president Zelensky van Oekraïne in het midden. 


De foto laat zien dat de pogingen van Putin om verdeeldheid te zaaien tussen Europa en en de VS tot nu toe niet gelukt is.Er zijn meningsverschillen tussen de VS en Europa, tussen de Europese landen onderling maar die worden en famille opgelost. De lotsverbondheid blijft.


De foto is voor de Chinese dictator Xi vast onthutsend. Hij ziet met eigen ogen dat het zijn Russische kompaan Putin niet gelukt is het westerse bondgenootschap te breken. Misschien is de foto een aanleiding voor hem om de Chinese geopolitieke strategie met Rusland onder de loep te nemen.


Landen als Canada, Australië, Japan en Taiwan, die tot op zekere hoogte rekenen op het westerse bondgenootschap, zien dat het nog steeds werkt. Dat geldt ook voor landen als India, Brazilië en Zuid Afrika, die wat minder westers gezind zijn.


Maar de mooiste boodschap is toch die van Europa zelf. Het presenteert zich hier als een pluriform Europa, pluriformer dan welk ander bondgenootschap ook in de wereld en dat zij bereid is deze op democratische beginselen gevestigde pluriformiteit te verdedigen, desnoods militair.


Ga maar na. Links staat EU commissievoorzitter Ursula van der Leyen (Europa wordt op het hoogste niveau vertegenwoordigd door een vrouw!) van Duitse christendemocratische huize en rechts NAVO baas Rutte van de Nederlandse liberale centrum-rechtse VVD. 


Tussen die twee in staan nationale leiders met verschillende ideologische achtergronden, van links tot rechts, populistisch, nationalistisch, conservatief, sociaal en christen-democratisch. Pluriformer dan dit gezelschap kan haast niet.


Ondanks hun verschillende partijpolitieke achtergronden, hun verschillen in landscultuur, in politieke opvattingen en politieke cultuur tonen zij naast Trump een eensgezind Europa. Opvallend ook dat Engeland na het uittreden uit de EU langs deze weg is teruggekeerd naar Europa.


Premier Starmer heeft samen met president Macron en de Tsjechische president Pavel de “Coalition of the Willing” aangevuld met 16 landen en Oekraïne in 2024 nieuw leven ingeblazen. Deze coalitie is bereid samen te werken in een afschrikkingsmacht om Rusland na een wapenstilstand en/of vredesakkoord van te weerhouden ooit nog eens Oekraïne aan te vallen.


Europa staat nog niet aan de zijkant van de geschiedenis, hoe graag sommigen in de wereld dat ook zouden willen. Europa heeft de wereld, ten goede of ten kwade, gemaakt tot wat ze nu is en voor die verantwoordelijkheid loopt Europa niet weg. Europa zal zijn of niet zijn. 


woensdag 30 juli 2025

BRIEF AAN MIJN CANADESE VRIEND, 20 juli 2025

Een straatzanger ergens in Canada. (petrus 2012)


Beste vriend E.,


Aanspreektitels voor brieven zijn een ingewikkelde zaak. Geachte heer is afstandelijker dan beste mijnheer, dat is vertrouwelijker maar dan wel in combinatie met een voornaam. Aangezien ik afgestudeerd ben aan de universiteit en dus de titel doctorandus heb, afgekort drs., zou je mij moeten aanschrijven met de woorden "weledelgeleerde heer". Als ik ook gepromoveerd zou zijn, wat ik niet ben, dan zou de aanspreektitel "zeer weledelgeleerde heer" moeten zijn. In de praktijk wordt dit niet meer toegepast. 


In de jaren zestig van de vorige eeuw heeft het Grote Gelijkheidsdenken zijn entree gemaakt in de Nederlandse cultuur met als gevolg dat men zich tegenwoordig dient te schamen voor een titel. In Nederland worden titels zoveel mogelijk vermeden in tegenstelling tot landen als Oostenrijk, Duitsland en Frankrijk. In die landen mag je je nog onderscheiden als iemand die tot opzeker niveau  kennis vergaard heeft.

 

Met het afschaffen van titels is ook meteen de daarbij behorende kennisvergaring zo goed als afgeschaft. Men brengt nog wel een aantal jaren door op een universiteit maar men verwacht niet dat je daar kennis opdoet. Die kennis komt aanwaaien als deel van jezelf, van je identiteit, aard en gesteldheid. Teveel kennis is trouwens verdacht als zijnde elitair, d.w.z. dat je boven het maatschappelijke maaiveld van het grote gemiddelde uitkomt.


Ik chargeer nu, maar het is een feit dat kennis wordt teruggebracht tot iets dat leuk moet zijn en onderhoudend zoals in de nacht van het museum en dergelijke. Ontspanning en vermaak komt voor kennis. 

Dit verschijnsel doet zich uiteraard sterker voor op alfa faculteiten als sociologie, politicologie, antropologie en allerlei andere modieuze vakken als vrouwenstudies, genderstudies en god weet wat nog allemaal meer.


Het gevolg daarvan is dan weer dat elk jaar meer onzin wordt uitgestort over de hoofden van de mensen. De belastingbetaler draait vervolgens op voor de kosten die dit op onzin gebaseerde beleid met zich meebrengt. Zo dreigt het klimaatcircus uit te draaien op een financiële ramp die ook kan leiden tot een gedeïndustrialiseerde maatschappij. Ik zal er niet van opkijken als Nederland de komende jaren armer wordt. Alleen zullen de meeste mensen dat niet door hebben omdat de geldontwaarding leidt tot hogere lonen en prijzen waardoor men denkt  meer dan ooit te verdienen.


Ik ben ook net naar het ziekenhuis geweest voor mijn jaarlijkse huidcontrole. In mijn Belgische tijd werd huidkanker op mijn rug ontdekt. Die werd tot twee maal toe weggesneden. Nadien volgde nog een melanoom in mijn lymfeklieren in de linkser oksel. Lymfeklieren en melanoom zijn toen vakkundig weggesneden. Sindsdien heb ik geen melanomen meer gehad. Volgens mijn huisarts was ik zeer geschikt voor huidkanker met mijn blauwe ogen, blond haar en een te witte huid. Ik ben er ondertussen 79 jaar mee geworden dus al met al valt het mee of wat natuurlijk ook kan, ik heb geluk gehad.


Ik vind de manier waarover je in je brief spreekt over onze Goudse oude kaas beledigend. Het is mijn lievelingskaas, vooral op licht geroosterd wit brood is het een lekkernij of in dikke plakken op een krentenbol. Een delicatesse die in het buitenland zijn weerga niet heeft.


Dat Mister Trump oorlog voert met geld en tarieven, in plaats van tanks en laarzen op de grond, is nu wel tot zelfs de domste politieke leiders doorgedrongen. Hij zet Amerika's economische macht in tegen vriend en vijand gelijk. Making money is zijn enige drijfveer. Zelden is er een wereldleider geweest die materialisme en kapitalisme op die manier tot het allerhoogste doel van politiek en leven verhief. Hij doet niet eens moeite om de suggestie te wekken dat er nog belangrijkere zaken in het leven kunnen zijn. Waarschijnlijk zijn er die voor hem ook niet.


Hij gedraagt zich als de maffiabaas die vriend en vijand beschermingsgeld afdwingt. Wie niet betaalt, zal meer betalen of op de een of andere manier boeten. De wapenleveranties aan Oekraine zette hij zonder enige schaamte stop om het land vervolgens een grondstoffendeal door de strot te duwen. Bij Iran schrok hij er niet voor terug om met de zwaartse wapens in te grijpen om hen te dwingen een akkoord te sluiten over atoomwapens. 


Putin blijft hij ontzien met als doel het land in de invloedssfeer van Amerika te halen en dusdoende Amerika nog rijker te maken met handels en grondstoffendeals. Op die manier hoopt hij het hoofd te bieden aan China. Of Putin zich zal laten verschalken, valt nog te bezien. China steunt hem nog steeds voluit. Zo kan hij kat en muis spelen met Oekraine en de idee boven de markt laten hangen dat hij wel oren heeft naar Washington.


Als "soft power" heeft Europa tot nu toe slechts het toekijken. Dat Trump Europa eindelijk duidelijk heeft kunnen maken dat ze moeten betalen voor hun veiligheid betekent nog niet dat ze het spel helemaal door hebben. De geestelijk omschakeling naar minder geld voor de welvaartsstaat en meer voor defensie is door leiders en volk nog lang niet gemaakt en ik vrees dat die ook nooit komt tenzij Putin ergens een uitval waagt.

 

En dan nog, alleen Engeland en Frankrijk en wellicht Duitsland begrijpen de taal van de macht. In Nederland is na de Tweede Wereldoorlog een elite van wensdenkers gecombineerd met vormingswerkers ontstaan. Die denken in termen van gidsland, mensenrechten, vrede door dialoog, redelijkheid en het goede in de mens. Zo een ontwikkeling verander je niet zomaar. Dat kost jaren, misschien wel deccennia.  Een andere reden om te vermoeden dat het op termijn wel eens gedaan kan zijn met onze uitbundige welvaart. 


Als er ooit een vorm van doordacht politiek conservatisme heeft bestaan in Nederland dan is dat sinds de Tweede Wereldoorlog van het toneel verdwenen. In Nederland leeft men in de toekomst. Het heden is daarbij slechts een vervelende stap naar die nieuwe prachtige toekomst van gelijkheid, kansengelijkheid, duurzaamheid, groene energie en levenskwaliteit waarin voor elk wat wils: verandering van geslacht, kinderen met of zonder biologische ouders, eeuwige jeugd met hulp van medisch ingrijpen, een mooie dood met hulp van de  medische stand,  enz. 


Het verleden heeft afgedaan behalve dan als het om de nieuwe afgod gaat die met een algemeen woord als natuur wordt aangeduid. Die moet almaar meer beschermd worden desnoods ten koste van mensen. Sommigen vinden dat wij de aarde vernietigen en daarom schuld moeten belijden en dat het tijd wordt om te betalen voor ons wangedrag tegenover de natuur. Een van onze prinsessen, Irene, een dochter van de vootmalige koningin Juliana, is ervan overtuigd dat we met bomen kunnen praten. Er gaan stemmen op meer en meer natuur juridisch te erkennen als personen. 


We beschermen een stuk zee genaamd de Wadden als onmisbaar voor de toekomst voor Nederland en in het verlengde daarvan meteen ook de wereld. De Markerwaard in het IJsselmeer, ooit bedoeld om droog te leggen, wordt nu gekoesterd als een wieg voor planten en dieren die de wereld gaan redden van de ondergang.

 

Conservatisme als een politieke houding waarin heden en verleden gewogen worden, waar het geestelijk en culturele erfgoed als basis van onze beschaving wordt gezien, is door de achterdeur verdwenen in de nevelen van de toekomst. Geschiedenis kun je op je buik schrijven, voor de rest telt het niet. We leren niet van het verleden. We zijn toekomst.


Tot zover mijn sombere profetieën die ons er niet van weerhouden om met volle teugen te genieten van onze kinderen, de fietstochten door polder en bos, de bezoeken aan musea, het zelf gemaakte eten, de bbq, muziek, af en toe een biertje of glas wijn en des avonds een goede film of een authentieke Britse detective. 


Met hartelijke groeten en een omhelzing

 

donderdag 17 juli 2025

ENERGIE TRANSITIE: DE CIJFERS


 

Er wordt veel geschreven over energie transitie maar weinig gerekend. Politici, milieu activisten en volgelingen menen dat de werkelijkheid hun politieke wens als vanzelf volgt. Ze staan er niet bij stil hoe groot de vloedgolf is die ze op de bevolking afsturen. Als je berekent wat er allemaal bij komt kijken, besef pas de omvang en de onhaalbaarheid van de gestelde doelen. Minister Hermans begint dat nu te ontdekken.


Logisch ook. Kijk maar hoe lang het geduurd heeft voordat er fatsoenlijke en betaalbare fossiele brandstof auto’s waren, efficiënte vliegtuig en scheepsmotoren. Hetzelfde geldt voor het industriële energie gebruik. Al met al is daar ruim 100 jaar overheen gegaan. Nu moet de omschakeling in 25 jaar kunnen!


Voorbeeldje. Er rijden nu ongeveer 3 miljoen elektrische auto’s in Europa. Over 25 jaar zouden er dat ruim 250 miljoen moeten zijn. Dat is 83 keer zoveel. Dat betekent dat er per jaar 10 miljoen elektrische auto’s bij moeten komen. Wereldwijd rijden er 1,4 miljard fossiele auto’s rond. Er moeten dus wereldwijd 60 miljoen elektrische auto’s per jaar bijkomen.


In de VS, het autoland bij uitstek en de maker van de Tesla, rijden bijna 300 miljoen auto’s waarvan slechts 4 miljoen elektrisch is. In 25 jaar moeten daar er dus elk jaar 12 miljoen auto’s bijkomen, dat is het drievoud van wat er nu elektrisch rijdt.


Een ander vraag die we ons kunnen stellen of de netto-nul-CO2 uitstoot in 2050 haalbaar is?


“In 2023 bedroeg het wereldwijde primaire energieverbruik ongeveer 172.000 Terawattuur (TWh), waarvan circa 36.000 TWh duurzaam werd opgewekt (uit kernenergie, waterkracht, wind, zon, biomassa en geothermie). Ondanks het feit dat elektrificatie, zoals van het wagenpark, energiebesparend werkt, wordt verwacht dat de mondiale energiebehoefte tegen 2050 zal stijgen tot zo’n 250.000 TWh – als gevolg van bevolkingsgroei en toenemende welvaart in ontwikkelingslanden.

Stel dat we ervan uitgaan dat 200.000 TWh daarvan moet worden geleverd door nieuwe, duurzame energiebronnen en dat fossiele brandstoffen volledig worden uitgefaseerd – wat is daarvoor dan nodig aan infrastructuur?

Zonder de lezer te belasten met ingewikkelde berekeningen, kunnen we een globale inschatting maken. We hebben nog 25 jaar om die 200.000 TWh aan jaarlijkse productiecapaciteit te realiseren. Laten we, enigszins arbitrair, uitgaan van de volgende verdeling: 40 procent windenergie, 30 procent zonne-energie en 30 procent kernenergie.

Dat komt grofweg neer op 12 miljoen windturbines van 3 Megawatt (MW), één miljoen vierkante kilometer ruimte op land voor zonnepanelen (ongeveer tweemaal het oppervlak van Spanje), en 6300 kerncentrales van 1200 MW. Let wel: de nieuwste en grootste Europese kerncentrale in Finland is 1600 MW en had een bouwtijd van 17 jaar.

Zelfs als we slechts 10 procent van deze aantallen zouden kunnen realiseren, is dat al een enorme opgave. Het moge duidelijk zijn dat de netto-nul-doelstelling onder deze aannames niet meer is dan een fata morgana. “ (Wynia’s week)

Het Internationale Energie Agentschap stelt dat de hernieuwbare energie met 5% per jaar moet groeien om de doelstelling van nul-netto-CO2 te halen. Ze schrijft dat dit aanzienlijke inspanningen en investeringen vereist Het zal een uitdaging zijn, aldus het agentschap. Maar hoe groot die uitdaging in cijfers uitgedrukt is, zegt ze er niet bij. Zelfs geen ruwe schatting van wat er nodig is.

Is dit omdat ze de droom dat CO2 netto-nul uitstoot voor 2050 niet wil verstoren? Wat ze wel schrijft is dat het moet omdat we anders niet binnen de 1,5 graad temperatuurstijging blijven en dat zo weten we, betekent zo'n beetje het einde van de wereld. Dat zal het agentschap niet op zijn geweten willen hebben.


woensdag 25 juni 2025

BRIEF AAN MIJN CANADESE VRIEND, 15 JUNI 2025




 

Beste E, 


Dank voor je uitgebreide brief. Ik zal het in mijn aanhef  bij het Nederlandse "beste" houden. Het Nederlandse equivalent  "lieve" voor "dear" is  teveel van het goede. Maar het Engelse "dear" staat ook voor het Nederlandse dierbaar. In die betekenis is het woord dear op zijn plaats. Je bent zogezegd een dierbare vriend. 


Het was te merken dat Trump's claim op Canada een Canadees patriotisme tot gevolg had. Op Facebook kwam ik nogal eens oproepen tegen om Canadese producten te kopen. Ik zag ook kaarten waarop Amerika stukken verloor aan Canada. 


Door zijn bemoeienis met de binnenlandse politiek in Frankrijk en Duitsland en het in de steek laten van Oekraïne heeft hij tot op zekere hoogte ook het Europese zelfbewustzijn aangewakkerd. Dat zelfbewustzijn stond daarvoor op een laag pitje omdat vanuit de EU landen nog altijd met wantrouwen gekeken wordt naar Brussel. Niet helemaal verwonderlijk want Brussel is onvermijdelijk een reusachtige bureaucratie zeker vergeleken met klein duimpje Nederland. 


Trump en de Russische militaire agressie in Oekraïne hebben een einde gemaakt aan het idee dat de EU het in de wereld moet hebben van soft power. Met handel, diplomatie en een internationale rechtsorde die steunt op wereldwijde mensenrechten, houdt je agressieve landen en terroristen niet tegen. Het is duidelijk dat Rusland en China machtspolitiek combineren met militaire macht en naar we nu zien doet ook Amerika onder leiding van Trump dat.


Nederland begint wat dat betreft moeizaam te ontwaken uit zijn idealistische droom over een internationale wereldorde die overeind zou moeten worden gehouden door de VN, het internationaal strafhof in den Haag, internationale wetten enz. Rusland en China willen die rechtsorde, die zij als westers en imperialistisch typeren, omver gooien. 


Op dit moment zijn we getuigen van de eerste krachtmetingen tussen de twee kampen. Ik moet nog zien wie dat gaat winnen, zeker nu de VS zich terugtrekken uit die internationale rechtsorde en het aansturen op een tweekamp tussen hen en China. Ondertussen probeert Trump alsnog Putin aan zijn kant te krijgen door Oekraïne te offeren op het altaar van de toekomstige wederzijdse vriendschap.


Daar zit Europa ongemakkelijk tussen. Enerzijds staan we aan de Amerikaanse kant maar aan de andere kant kunnen we Oekraïne ook niet uitleveren aan Rusland op straffe dat op termijn de EU ontmanteld wordt door Rusland. Dan zal Europa definitief van het wereldtoneel verdwijnen met de daarbij behorende welvaart en stabiliteit. Geen rooskleurig toekomstbeeld al heb ik nog wel vertrouwen in de veerkracht van Europa.


Helaas ontbreekt het in Europa en zeker ook in mijn land aan leiderschap met visie. Macron is naar Franse snit een man die het geopolitieke machtsspel redelijk doorgrond maar of de Duitse Mersch en de Engelse Starmer dat ook kunnen, waag ik te betwijfelen. Ik had gehoopt op de Poolse Tusk maar die loopt met zijn regering vast in een Trumpiaanse populistische president. De man die met kop en schouders boven iedereen in Europa uitsteekt, is president Zelensky. Hij heeft visie, organisatietalent, is een groot communicator, dapper en onverzettelijk.


Nederlands leiderschap zie ik niet. NAVO secretaris generaal Rutte zou enig gewicht in de schaal kunnen leggen maar hij is slechts een opportunist. De rest van de Nederlandse politici zijn leiders op de vierkant centimeter. Ze kennen de wereld slechts uit boekjes en hier en daar een handelsmissie. 

 Ze zijn vooral met zichzelf ingenomen, kortom een kaste die als het om de toekomst van Europa gaat maar het beste zo snel mogelijk van het toneel kunnen verdwijnen. Je leest het, ik ben geen optimist. De toestand is benauwend maar nog niet hopeloos. 


Een ander punt is het conservatisme. Dat bestaat zo goed als niet in Nederland, misschien hier en daar als een vorm van nostalgie of politiek opportunisme maar van een doordacht conservatisme met een politieke visie op verleden, heden en toekomst van ons land ingebed in de EU bestaat niet.


Ergens in de vorige eeuw, na de opstand van de studenten, is besloten om met z'n allen progressief te zijn. Progressieve mensen geloven in het goede van de mens (het kwaad bestaat niet en als het bestaat is het een weeffout in de geschiedenis) en in gelijkheid. Dat heeft geleid tot een collectivistische visie op bijvoorbeeld onderwijs, zorg, woningbouw, sociale voorzieningen enz. De overheid zorgt voor u. De eigen verantwoordelijkheid is geminimaliseerd.

 

Aangezien Nederland vergaand geseculariseerd is, worden alle problemen herleid tot materiële problemen. Je ziet het bij de vakbeweging, voor jou en mij bekend terrein. De vakbonden herleiden alle problemen van de werknemers tot financiële problemen. Het menselijk geluk teruggebracht tot de omvang van de geldbuidel. 

Ondertussen wordt de geestelijke verwarring groter als gevolg van een gemis aan zingeving. De geseculariseerde mens in Nederland heeft van zichzelf het gouden kalf gemaakt waar omheen hij elke dag danst in kranten, tijdschriften, tv en sociale media. Bestaan betekent aanwezig zijn in de media.


Zoals je terecht opmerkt, bereikt Trump weinig tot niets. Hij is en blijft een vastgoedhandelaar met de hersens van een holbewoner. Tot nu toe heeft hij nergens vrede gebracht, niet in Gaza, niet in Oekraïne en niet in Iran. De wereld staat meer in brand dan vóór zijn aantreden als president. Ik vrees dat het niet veel beter zal worden. Alles hangt ervan af of politici binnen de Republikeinse partij opstaan ​​en het aandurven zich tegen hem te verzetten en een einde willen maken aan zijn krankzinnige agenda.


Verder gaat het goed met ons. De zomer is goed begonnen. Diny en ik genieten van fietstochten in de omgeving door bossen en polders, langs de Maas en door dorpjes waar we af en toe een cappuccino drinken op een gezellig terras. Op zulke momenten is Nederland een romantisch land waar het goed ouder worden is.


Ik hoop dat het ook goed met je gaat en dat u kunt genieten van de Canadese zomer.


dinsdag 20 mei 2025

EUROPA ZAL ZIJN OF NIET ZIJN

 

Van links naar rechts: Premier Donald Tusk van Polen, Olena Zelesky, Britse premier Keir Starmer, Franse president Emmanuel Macron, president Volodymyr Zelensky en de Duitse Bondskanselier Friedrich Merz op het Maidanplein op 10 mei tijdens de bijeenkomst van Europese leiders ter voorbereiding van een staakt het vuren.

Europa staat op een kruispunt. Of Europa wordt een mogendheid -ook militair -  of  een randverschijnsel  in de wereld der grote mogendheden (VS, China en Rusland) met als  gevolg verlies aan welvaart voor zijn bewoners.


De beslissing om al dan niet een mogendheid te worden, wordt ons opgedrongen door Putin en vervolgens door Trump maar is ook een gevolg van de  totstandkoming van de Europese Unie.


Putin voert een meedogenloze oorlog tegen Oekraïne, gelegen aan de rand van Europa. Putin wil met deze oorlog paal en perk stellen aan de macht en de invloed van Europa op wat hij beschouwt als zijn invloedssfeer en in het geval van Oekraïne zelfs zijn eigendom. Zou Oekraïne volgens het oorspronkelijke plan van Putin opgeslokt worden door het Russische rijk dan zullen meerdere landen in Oost Europa volgen, met name de Baltische staten. Putin zal zijn invloedssfeer verder uitbreiden.


In sommige voormalige Sovjetlanden als Hongarije en Slowakije wil men deze keus (nog) niet onder ogen zien. Ze hebben in de afgelopen periode van relatieve vrede, een periode die begint met de val van de muur in 1989 (feitelijk hun bevrijding) en eindigt met het begin van de oorlog in Oekraïne in februari 2022, van twee walletjes kunnen eten.


Enerzijds genoten ze van de voordelen van de aansluiting bij de Europese Unie, anderzijds van de door Rusland geleverde goedkope energie. Dat laatste deden zij niet alleen. Meerdere Europese landen waaronder Duitsland en Nederland profiteerden in die tijd eveneens van de goedkope Russische energie. 


Met de inval van Rusland in Oekraïne is daaraan een einde gekomen. De oorlog stelt Europa voor de keus of het onderwerpt zich aan Russische belangen of kiest een eigen weg als mogendheid. De landen die het alsnog met Rusland op een akkoordje willen gooien, zullen uiteindelijk een keus moeten maken.


Sinds het presidentschap van Donald Trump weet Europa dat het, als het puntje bij paaltje komt, er alleen voorstaat in de wereld. Europa kan niet langer onverkort rekenen op de militaire macht en de nucleaire paraplu van de VS. Europa zal zich militair moeten versterken en moeten beschikken over een eigen afschrikking.


Er zit niet anders op dan de eenmaal ingeslagen weg van eenwording voort te zetten. Daarbij zal het creatief te werk moeten gaan want er is geen voorbeeld voorhanden. Er is geen continent in de wereld waar op een zo’n klein oppervlak zoveel landen met zoveel verschillende culturen naast elkaar bestaan als in Europa. Europa moet doorgaan zichzelf uit te vinden.


Die diversiteit is Europa’s kracht maar kan ook zijn zwakte zijn als het niet in staat is om met handhaving van zijn diversiteit een eensgezind Europa te smeden dat is staat is en geloofwaardig en daadkrachtig Europees beleid te voeren. 


De politieke besluitvorming moet georganiseerd worden op basis van die diversiteit. Uitgangspunt moet subsidiariteit zijn, dat wil zeggen de besluitvorming zo dicht mogelijk bij de burgers leggen om een gevoel van nationale vervreemding tegenover Brussel te voorkomen.


Europa moet ook zijn waarden beschermen die in de loop der eeuwen tot stand zijn gekomen, enerzijds door praktische ervaring anderzijds door staten en instelling te baseren op christelijke-humanistische waarden. Daar moeten we als Europa niet flauw over doen. Europees burgerschap heeft zijn eigen betekenis en inhoud.

maandag 14 april 2025

TRUMP'S TITANENSTRIJD

 


Trump voert een titanenstrijd tegen de hele wereld én zijn eigen volk. Wat hem drijft is vermoedelijk het gevolg van een hoge mate van zelfoverschatting. Dat zou wel eens zijn ondergang kunnen worden en wie weet sleurt hij zijn volk daarin mee. Voorlopig blijft dat alles in het ongewisse maar er zijn zeker al wel enkele kanttekeningen te plaatsen.


De belangrijkste is zijn titanenstrijd tegen China. Dat land wil hij met een tarievenoorlog tot de orde roepen. China moet evenveel importeren uit Amerika als Amerika uit China. Pas dan zal volgens Trump sprake zijn van eerlijke handel. 


Nu is volgens hem die handel ongelijk, hoe groot die ongelijkheid precies is, is voer voor specialisten maar het gaat om honderden miljarden. China meldt een handelsoverschot met de VS van 360 miljard terwijl de VS spreekt van 278 miljard.


Met tarieven probeert Trump tot een soort van gelijk oversteken beleid te dwingen. China exporteert dan goederen evenveel in waarde als de VS exporteert naar China. Ongeveer dan toch, want helemaal gelijk zal het nooit worden. Daarvoor zijn de goederenstromen te verschillend en is er sprake van voortdurende veranderingen in vraag en aanbod. Maar de trend moet zijn naar die van gelijkheid.


De grote vraag is nu of China zich laat dwingen? Tot nu toe geeft het land geen krimp. China verhoogt de tariefmuren voor de Amerikaanse invoer met een even hoog percentage als Trump doet voor China. Het is een oog om oog, tand om tand gevecht en de vraag is wie het eerst zal buigen.


Ik geef de Chinezen een goede kans dit gevecht te winnen. Het is waar dat China de Amerikaanse export nodig heeft om zijn groeimodel te kunnen handhaven. Zonder export zal de industriële bedrijvigheid dalen met als gevolg groeiende werkloosheid onder een jonge en gretige bevolking. 


De meerderheid in China heeft nog geen deel gehad aan de nieuwe welvaart. Als de groei door export stagneert zullen de sociale spanningen stijgen en wordt het moeilijk voor de Communistische partij om de controle over zijn bevolking te handhaven.


De andere kant van het verhaal is dat als er een beroep wordt gedaan op het Chinese nationale bewustzijn onder andere door te wijzen op de gemeenschappelijke vijand Amerika, is de kans groot dat de bevolking zich  achter de Communistische Partij schaart. De partij dwingt als het nodig is collectief lijden af zoals bij de lockdowns tijdens de covid-pandemie.


Vergeet niet dat Chinezen een groot uithoudingsvermogen hebben en bedachtzaam te werk gaan als het gaat om hun positie veilig te stellen. Ze zijn bereid tot grote offers om de concurrent te kunnen verslaan.Deze mentaliteit hebben kleine Chinese winkels en restaurants, tot grote bedrijven en uiteindelijk het hele land. 


Daar staat een verwende Amerikaanse bevolking tegenover die hun leiders kunnen kiezen. Bij die keuze kunnen ze hun luimen volgen. Als ze het gevoel krijgen dat ze door de tarieven van Trump worden “beroofd” van hun goedkope Chinese artikelen zouden ze hem en zijn hofhouding weg kunnen stemmen. 


Amerikanen hebben geen lange termijn besef van hun land. Amerikanen hebben geen collectief gedeelde droom maar vormen een optelsom van individuele dromen. Het is een consumentenmaatschappij waar instantbevrediging de norm is.


En Europa, hoe zit het met Europa? Europa zit tussen het Chinese en Amerikaanse model in. Europa heeft eveneens een consumentenmaatschappij maar is wat meer genuanceerd. De overheid mag een rol spelen in de regulering van de samenleving dat mag van Trump helemaal niet.


Een ander verschil met het optreden van Trump is dat Europa meer overwogen moet handelen als gevolg van onderling overleg tussen de ledenlanden. Dat maakt Europa misschien tot een langzame maar wel een betrouwbare handelspartner terwijl de huidige onberekenbaarheid  van Trump het wantrouwen voedt. Dat zou Amerika wel eens kunnen opbreken.