HET PRECARIAAT

Toelichting bij de foto. De foto is gemaakt in het centrum van Maastricht waar mijn oog viel op een vrouw die de vuilnisbakken in een van de drukste winkelstraten doorzocht terwijl ze het kinderfietsje met kind voor zich uitduwde. Maakt zij deel uit van wat het SCP het precariaat noemt? dat is goed mogelijk waarom zou ze anders vuilnisbakken doorzoeken. Zo te zien is het een vrouw met een migratie achtergrond wat de vraag oproept of juist in die groep de maatschappelijk kwetsbare mensen zitten, de mensen met de minste vaardigheden. Ik neem aan dat ze dat bij het SCP wel weten. Mensen met een migratiegrond maken volgens het SCP ongeveer een kwart van de bevolking uit. Daarvan zal een niet onbelangrijk deel maatschappelijk zo kwetsbaar zijn dat ze onder het begrip precariaat vallen. Een groep die volgens de langetermijnaanpak van het SCP onderhouden zal moeten worden door de overheid. 

 

Met de val van het kabinet Schoof als gevolg van het vertrek van Wilders is het vertrouwen in de politiek afgenomen, zeker onder voormalige PVV stemmers. Kiezers in Noord Heerlen waren opnieuw teleurgesteld door het in gebreke blijven van Den Haag bij de oplossing van hun problemen, zo was te zien in het NOS journaal.

De een moet elk dubbeltje omdraaien en hoopte daarom op een boodschappen bonus van de PVV,  de ander vreest dat de huren weer de pan uit gaan rijzen en weer een ander ziet de zorg duurder wordt. Al die mensen leven in een precaire financiële situatie in een van de armste regio’s van Nederland.

Zulke mensen worden in sociaal economische onderzoeken van het Sociaal en Cultureel Planbureau SCP dan ook aangeduid als het precariaat, een samentrekking van het woord proletariaat en precair. Het zijn de kwetsbare mensen aan de onderkant van de maatschappelijke ladder.

“Het precariaat beschikt van alle groepen het vaakst niet over een startkwalificatie, heeft verhoudingsgewijs vaker gezondheidsproblemen, heeft geringe digitale vaardigheden en een slechte beheersing van het Engels. Burgers die tot deze groep worden gerekend, beschikken bovendien nauwelijks over een instrumenteel sociaal netwerk.” (Zie: Factsheet Hoe divers is de Nederlandse Samenleving van het SCP)

Door het gebrek aan vaardigheden kunnen ze niet voor zichzelf zorgen. Ze blijven onderaan de ladder hangen en hebben geen vooruitzicht om op deze ladder omhoog te komen. Voor betere financiën zijn ze afhankelijk van den Haag en als den Haag niet levert, dan heeft stemmen geen zin. Weg het vertrouwen in de politiek

Volgens het SCP is dit een structureel probleem dat een langetermijnaanpak vereist, gericht op basisvoorzieningen voor iedereen en aanvullende steun voor wie dat niet genoeg is. Kortweg gezegd, meer den Haag.

Het risico van een dergelijke aanpak is dat als de overheid niet levert, het vertrouwen in de politiek verdwijnt. Een ander misschien belangrijker risico is dat je met zo’n aanpak de mensen veroordeelt tot afhankelijkheid van de overheid en dat is in strijd met de menselijke waardigheid en vrijheid. 

Daarom is ook veel te zeggen voor een langetermijnaanpak van verbetering van de maatschappelijke weerbaarheid van mensen zodat zich kunnen redden in de maatschappij. De overheid zorgt dan wel voor randvoorwaarden zoals arbeid, onderwijs, beschikbare woningen enz.  Op die manier kan elk individu zijn eigen keuzes maken in plaats van terecht te komen in een eeuwigdurend vangnet van de overheid.

BLAUWE VAAS MET RODE BLOEMEN

 

petrus, "Blauwe Vaas met Rode Bloemen", olieverf op paneel (60x80 cm). Vraagprijs: € 1000,-

43. MEXICAANSE VERTELLINGEN. VREEMDEN IN EIGEN LAND

Ingekleurde foto van een indigena vader met zijn dochter op een markt in Chiapas (1975)

 

Diego vraagt zich af wat de plek is van de indigenas in zijn land? Hij ziet met lede ogen hun gevecht om als gemeenschap te overleven. Ze leven letterlijk aan de rand van het post-koloniale Mexico. Beseffen ze dat zelf? Diego denkt van niet. Zij zijn indianen, geen Mexicanen. Kunnen ze ooit Mexicanen worden?

De meesten in de indianendorpen spreken geen Spaans. Degenen die op de een of andere manier in de stad verzeild zijn geraakt en er werken, spreken Spaans dat wil zeggen ze kunnen zich verstaanbaar maken. Daar is het wel mee gezegd. De taal spreken is toch wel het eerste wat nodig is als je Mexicaan onder de Mexicanen wilt zijn.

Wat ze wel gemeen hebben met de Mexicanen is het katholieke geloof, weliswaar een heel eigen versie maar herkenbaar voor Mexicanen. Het katholieke geloof heeft in Mexico misschien wel duizend versies. Ieder dorp heeft zijn eigen favoriete heilige en beleeft het geloof op zijn eigen manier met processies en andere feestelijke rituelen. 

Maar dat is te weinig om er bij te horen. Je komt ze verder nergens tegen, niet in het stadsbestuur, niet in de politiek en ook niet in de besturen van de deelstaat terwijl ze er meer dan een derde van de bevolking uitmaken. Voor de doorsnee Mexicaan bestaan ze niet, behalve dan in de pre-koloniale geschiedenis en in de folklore. In Mexico-stad worden in een speciale winkel van het ministerie van toerisme indiaanse gebruiksvoorwerpen, sieraden, geweven tapijten enz. verkocht.

In Mexico-Stad staat ook een indrukwekkend monument voor de voorvaderen van Mexico, het Nationaal Antropologisch Museum. Daarvoor zijn kosten noch moeite gespaard. Op wetenschappelijk verantwoorde wijze zijn daar de mooiste beelden, gebruiksvoorwerpen, kleden, geschriften enz. van de bewoners van het pre-Colombiaanse Mexico samengebracht. 

Je kunt je er vergapen aan de prachtigste beelden en gebruiksvoorwerpen van Azteken, Maya’s, Tolteken, Zapoteken en allerlei andere indiaanse stammen die ooit het reusachtige Mexico bevolkten. Het is een eerbetoon aan de geschiedenis van Mexico tot aan de koloniale tijd. Het is een museum dat je gezien moet hebben zoals je in Parijs de Eiffeltoren gezien moet hebben. 

Maar voor de indigenas die vandaag de dag nog leven in de wouden van Chiapas, Oaxaca en andere delen van het land, heeft dit eerbetoon geen vervolg. Met het museum lijkt de kous af te zijn. Ze zijn en blijven buitenstaanders, vreemdelingen in eigen land. Diego weet uit eigen ervaring dat men in Mexico-stad meer belangstelling heeft voor Miami, San Francisco of New York dan voor de bewoners van hun eigen land. 

WILDERS WEG, ASIELCRISIS BLIJFT

 

Dat de pseudo-regering “Wilders” is gevallen, zal voor de meeste mensen in het land een opluchting zijn. Elke dag weer politieke ophef over het een of het ander, is vermoeiend en uiteindelijk slopend. Het wordt zoveel dat je ophoudt er naar te luisteren, te kijken of te lezen. Je gelooft het onderhand wel.

Ik las in de krant dat zelfs collega fractieleiders van de coalitie de neiging kregen om de zoveelste aanmaning of waarschuwing van Wilders niet meer al te serieus te nemen. Je kunt niet 24 uur per dag aanstaan, ook niet als fractieleider van de regeringscoalitie.

Alleen Wilders is als provocateur onvermoeibaar. Voor hem is het nooit genoeg, kan het ook nooit genoeg zijn, opgesloten als hij is in de wereld van beveiliging als gevolg van dreiging uit radicale Islamistische hoek. Dreiging en beveiliging zijn de reden van zijn bestaan geworden. 

Om daar een einde aan te maken moet hij de radicale Islam verslaan. Aangezien dat onmogelijk is, moet hij zich moe vechten in de Nederlandse politiek om zijn land veiliger te maken. Die veiligheid wordt bedreigd door de radicale Islam en die is het land binnen gekomen als asielzoeker. Als je die asielzoekers weet te stoppen, stop je de vijand. Daarom staat asielbeleid nummer een op zijn politieke prioriteiten lijst.

Nu is opluchting over het vertrek van Wilders en de val van het kabinet Schoof een ding, een ander ding is dat het vertrek van Wilders niets bijdraagt aan de oplossing van het migratieprobleem terwijl veel kiezers juist daarom op de PVV hadden gestemd.

In het Brabants Dagblad las ik wat commentaren van PVV kiezers op het vertrek van Wilders. Of ze het er nu een eens zijn of niet met zijn vertrek, ze blijven bezorgd over de instroom van asielzoekers, een bezorgdheid die zich uit in verzet tegen de oprichting van centra voor asielzoekers in diverse gemeenten.  Dus daar is Nederland nog niet klaar mee.

Te vrezen valt dat die zorg ook weer de kop zal opsteken bij de komende verkiezingen in het najaar. De grote vraag is dan hoe zal de kiezer daarop reageren? Toch weer op Wilders stemmen of een andere weg zoeken? 

Columnist Tony van der Meulen in het Brabants Dagblad weet het al, “Veel PVV-kiezers zijn hardleers, ze willen blijven geloven dat hun idool alleen maar wordt tegengewerkt, zij willen er niet aan dat hij een sterk debater is maar een bestuurlijke minkukel”.

Mooi gezegd maar wat heb je eraan? De verkiezingen zullen naar verwachting  het antwoord geven. Dat antwoord zal er op neer komen dat het een zaak blijft van pappen en nat houden. Ondertussen is duidelijk geworden dat niemand meer met Wilders wil regeren. Hij heeft zichzelf buitenspel gezet. Wel jammer voor de democratie maar het is wel een opluchting.

DE MAAKBAARHEID VAN GELUK

 

Het paradijs volgens AI Designer Microsoft.

Statistieken bestonden in mijn jeugd niet, net zo min als klimaatverandering, biodiversiteit en duurzaamheid. Ik leerde statistieken kennen dankzij colleges statistieken tijdens de opleiding sociologie. Daar leerden we allerlei toepassingen en gebruikstechnieken waarvan ik het meeste vergeten ben.

We maakten gebruik van statistieken tijdens de opleiding politicologie net als sociologie. Als je gedrag van mensen of hun mening kunt meten dat kun je iets over ze zeggen dat maatschappelijk van betekenis is en dat heet wetenschap. Statistische uitspraken zijn wetenschappelijk verantwoorden meningen en gedachten over mensen.

De enige kanttekening die ik tijdens dat onderwijs onthouden heb is de foutenmarge. Je steekproef van ondervraagden is nooit een complete afspiegeling van de maatschappij en dat kun je ook weer statistisch vaststellen.  De foutenmarge kan berekend worden.

Daarom worden peilingen met een foutenmarge gepresenteerd. In de praktijk houdt daar niemand rekening mee. Het brede publiek wil weten hoe het zit zonder allerlei wetenschappelijk voorbehoud, media en wetenschappers doen daar aan mee. Per slot van rekening willen zij graag publieke aandacht. 

Nu is het gebruik van statistieken bij peilingen voor verkiezingen en andere stemmingen nog tot daaraan toe. Je kunt een politieke partij met een foute peiling op het verkeerde been zetten maar er is nog altijd de verkiezingsuitslag zelf en die zet alles recht.

Hoe anders is als je statistieken gaat inzetten bij voorbeeld gezondheidsmaatregelen. Een voorbeeld zijn de maatregelen die genomen zijn tijdens de Coronapandemie. Tijdens die pandemie werden de effecten van maatregelen statistische in kaart gebracht en op grond daarvan werd het gedrag van mensen door de overheid dwingend geregeld. Het is een prachtig voorbeeld hoe de wetenschap het sociale leven kan bepalen.

Tijdens de Corona crisis bleken sommige mensen gevoelig voor overheidsdwang op basis van statistieken. Wetenschappelijk vastgestelde begrenzing van gedrag gehandhaafd door de overheid  roept weerstand op. Niet iedereen wil dat zijn bewegingsvrijheid wordt ingeperkt op grond van wetenschappelijke inzichten. Dat zien. we bijvoorbeeld ook bij rokers en drinkers en bij het eetgedrag.

Tot hoever wil je hierin gaan als overheid? Sommigen vinden dat het geoorloofd is om het gedrag van mensen in te parkeren of een mildere vorm daarvan aan te sturen door middel van bijvoorbeeld belastingheffing op bepaalde producten. Rookgerei wordt op deze manier zo goed als onbetaalbaar gemaakt.

De klimaatwetenschap heeft daar nog eens een brede maatschappelijke angstcultus aan toegevoegd met de bedoeling het gedrag van mensen aan te passen aan de wetenschappelijke veronderstellingen over klimaatverandering.

De inzet is het gedrag zo te wijzigen dat het klimaat zo min mogelijk verandert ofwel de maakbaarheid van het klimaat. Maar is het klimaat ook maakbaar en is die veronderstelde maakbaarheid de kosten waard? Wat als het allemaal meevalt, of als de mensheid zich net als de natuur aanpast aan die veranderingen? 

De maakbaarheid van het klimaat ligt in het verlengde van de maakbaarheid van de mens, zowel individueel als collectief. De gedachte daarachter is dat het ons gelukkig zal maken. Wanneer we onszelf en onze omgeving naar eigen inzicht kunnen maken dan zullen we uiteindelijk het menselijk geluk op aarde geregeld hebben, in een door mensen gemaakt paradijs leven. 

DE UITVINDING VAN DUURZAAMHEID

 

Jongensmode in de jaren vijftig van de vorige eeuw: klompen in plaats van schoenen en (gebruikte) kleding op de groei. (foto uit het familie-archief)

Duurzaamheid was in het grootste deel van mijn leven een onbekend woord. We hadden wel een beleid tegen armoede door zo lang mogelijk met kleding te doen. In mijn jeugd droeg ik de veel te grote kleren van de jongste broer van mijn moeder, een nakomertje die maar een paar jaar ouder was dan ik. Als hij uit zijn kleren was gegroeid, kreeg ik die. Soms zaten die kleren mij veel te ruim maar dat gaf niks. Ik zou er vanzelf in groeien. 

Schoenen kocht mijn vader ook op de groei en dus te ruim. Niet al te ruim want dan zou je gaan sloffen en dat was niet goed voor je sokken. Die zouden dan te vlug slijten. Dan blijf je sokken stoppen, niet handig voor mijn moeder. Van de schoenen die te klein werden, werd de neus afgeknipt dan kon je er in de zomer nog mee lopen.

Schoenen waren nu eenmaal duur en sleten heel snel. Die slijtage kwam door het voetballen en andere activiteiten. Vooral in de winter sleten je schoenen hard door slibberen op de glijbaantjes die je in de sneeuw trok, in de sneeuw dabberen of door plassen lopen. Daarom droeg ik tot mijn achtste levensjaar klompen. Minder duur, minder slijtage en toch lekker warm. Duurzaamheid was simpelweg noodzaak.

Dat gold bijvoorbeeld ook voor fietsen. Ik heb nooit een nieuwe fiets gehad. Dat was te duur. Mijn eerste kinderfietsje, een doortrappen was zichtbaar tweedehands. De verf was versleten net als de trappers. Dat mocht niet deren want het was een fiets om op te leren fietsen.

Met mijn plechtige communie (zesde klas lagere school, 12 jaar oud) kreeg ik een gemoffelde fiets, een oude fiets die er als nieuw uitzag. De fietsenmaker had van een gebruikt frame en wielen een nieuwe fiets met blinkende velgen en een al even blinkend stuur gemaakt. De kleinere onderdelen waren wel nieuw zoals de binnen en buitenband, de snelbinders achter, de bel en nog wat andere noodzakelijke dingen.

De fiets was een maatje te groot maar dat was de bedoeling. De maat was in overleg met de fietsenmaker afgestemd op de groei. Niemand noemde dat toen duurzaam maar dat was het wel. Wat verder in de loop der jaren kapot ging werd gerepareerd en gemaakt desnoods met gemoffelde tweedehandse onderdelen.

Overigens moest ik leren zoveel mogelijk zelf te repareren, om te beginnen een lekke band. Je ging voor een lekke band echt niet naar de fietsenmaker. Met wat eenvoudig gereedschap en enkele hulpmiddelen kon je best zelf de band repareren. Lekker gemakkelijk ook als je eens een lekke band kreeg onderweg. Daarom had je het rood witte doosje met het merk Simson altijd bij je in de fietstas.

Repareren was trouwens een algehele levenshouding. Niets werd zo maar weg gegooid omdat het kapot was. Ook ingewikkelde apparaten als stofzuigers en radio’s werden gerepareerd. Dat was altijd goedkoper dan nieuw kopen. Ik groeide in een tijd op dat het woord duurzaam niet bestond maar er werd wel duurzaam geleefd.

DE BLAUWE VAAS

 

petrus, "De Blauwe Vaas", olieverf op paneel, 60x86 cm. Vraagprijs € 1000,-