RUTTE

De draai van Trump ten gunste van Oekraïne valt zo een beetje samen met de NAVO top waar onze voormalige premier president Trump met daddy aansprak. Is dit diplomatiek geniaal of schaamteloze vleierij? Als hij het voor het behoud van de eenheid van de NAVO en de steun aan Oekraïne veilig te stellen dan heeft hij zich goed van zijn taak gekweten. Wie de macht dient moet weten te buigen.

Deze dagen ontbood Trump hem misschien wel daarom naar Washington om naast hem in het Witte Huis plaats te nemen en daar te horen wat de Bovenbaas besloten heeft. Opvallend toch. Rutte als rechterhand van Trump en niet een van de Europese regeringsleiders.

Mers, Macron, Starmer enz. moeten luisteren naar Rutte als de rechterhand van Trump. Dat geldt overigens ook voor de Hongaarse Orban. Defensie minister Hegseth en minister van buitenlandse zaken Rubio mogen er bij zitten als een soort getuigen.

 

Ik weet niet of er ooit een Nederlander is geweest die zo dicht bij de Amerikaanse macht heeft gestaan als Rutte. Had de beruchte Joseph Luns indertijd ook zo een sterke positie? En hoe was die van Jaap de Hoop Scheffer? 

Aan de andere kant moeten we ons als Europeanen en dus ook Rutte niks wijs maken. Ik herinner mij een filmfragment waarin Winston Churchill tijdens de voorbereidingen voor de grote invasie van Normandië door generaal Montgomery aan de kant werd gezet tijdens de beraadslagingen over datum en tijdstip. Dat opzij zetten kan Rutte natuurlijk ook zo maar overkomen.

Generaal de Gaulle werd tijdens zijn verblijf in Londen gedurende de Tweede Wereldoorlog  klein gehouden door de Amerikaanse generaals en Churchill. Frankrijk had immers de oorlog verloren van Duitsland.

Engeland telde toen nog mee maar Amerika was al machtiger. Churchill heeft zich niet voor niks enorm ingespannen om Amerika bij de oorlog tegen Duitsland te betrekken. Dankzij de Japanse aanval op Pearl Harbour lukte dat. Churchill mocht er in de onderhandelingen met Stalin nog bij zijn maar die tijd is voorbij.

Europese grootmachten zijn tweederangs mogendheden geworden en tellen op wereldschaal alleen maar mee onder de vleugels van Washington. Dat weten de Europese leiders maar al te goed dus laten ze Rutte zijn gang gaan en doen er het zwijgen toe in de hoop dat er betere tijden komen na Trump.

 

34. HOE ZIT DAT IN OSS? ORGANON.

 

Bezoek van HM Koningin Juliana aan de onderzoeksafdeling van Organon in Oss in 1961. Naast haar loopt Dr. Saal van Zwanenberg. 

Salomon van Zwanenberg werd in 1889 in Oss geboren als de oudste zoon (en tweede van elf kinderen) in het gezin van Arnold van Zwanenberg, een Joodse veehandelaar van de derde generatie, die kort daarvoor ook een exportslachterij voor de Engelse markt (vooral voor bacon) was begonnen. Diens grootvader Abraham Nathanzoon, afkomstig uit het dorp Schwanenberg bij Erkelenz (Duitsland), had in

1811 (onder het Franse bestuur) voor hemzelf en zijn gezin de familienaam “Van Zwanenberg” aangenomen. In de jaren 1890-1910 groeide het exportbedrijf sterk, mede door de oprichting van diverse nevenbedrijfjes zoals een darm-zouterij, een vetsmelterij, een borstelfabriek en later een ijsfabriek. In 1910 werd de firma “Zwanenberg” opgericht, een naamloze vennootschap met uitsluitend familieleden als aandeelhouders.

Inmiddels was Salomon (verder altijd Saal genoemd), die, na het doorlopen van de 3-jarige HBS in Den Bosch, op last van zijn vader onderop in het bedrijf was begonnen, opgeklommen tot procuratiehouder. Hij trouwde in 1912 met Netty van Gelder, dochter van een Joodse juwelier uit Den Haag; uit dit huwelijk werden twee dochters geboren: Kittie in 1913 en Irene in 1915. Saal was een harde en gedisciplineerde werker, met een scherp verstand, een fabelachtig geheugen en een groot inzicht in cijfers. Zijn hang naar kennis was even groot als zijn respect voor de wetenschap en haar beoefenaren. Deze instelling en zijn overtuiging dat de vele dierlijke organen, die steeds bij het slachtafval terecht kwamen wellicht beter benut konden worden, brachten hem er al in 1922 (een jaar nadat hij de leiding van het bedrijf had overgenomen) toe om samen met een bevriend adviseur Dr. Jacques van Oss en de kort tevoren in Amsterdam benoemde hoogleraar farmacologie Prof. Ernst Laqueur een nieuwe onderneming voor te bereiden. Zo ontstond in 1923 Organon, “een (naamloze) vennootschap ter bereiding van orgaanpreparaten op wetenschappelijke grondslag”. Met Van Zwanenberg, Van Oss en Laqueur als aandeelhouders werd begonnen in een klein laboratorium boven de slachterij. (Dr. Saal van Zwanenberg Stichting)

Het Amerikaanse MSD heeft het voornemen om Organon te reorganiseren vermoedelijk ten kost van honderden of wie weet duizenden arbeidsplaatsen. Hoe is Organon in handen gekomen van dit Amerikaanse bedrijf? 

Organon begon omstreeks de jaren twintig van de vorige eeuw als afgeleide bedrijvigheid ofwel een spin-off van het export slachtbedrijf Zwanenberg (zie hierboven). Eigenaar Saal Zwanenberg zag mogelijkheden in het gebruik van organen afkomstig van de geslachte varkens. 

“Bij Zwanenberg bestond de wens om het slachtafval uit de Zwanenberg-fabrieken nuttig te gebruiken. Er bestond reeds een vermoeden dat zich in dierlijke organen een aantal medisch nuttige stoffen zouden bevinden. Het was echter niet bekend hoe deze stoffen konden worden geïsoleerd. 

In 1921 werd in Canada door de onderzoekers Banting en Best ontdekt hoe men uit de alvleesklier van dieren insuline kon winnen. Hierop richtte Saal van Zwanenberg in 1923 Organon op als dochtermaatschappij van Zwanenberg. In samenwerking met de chemici Ernst Laqueur en Jacques van Oss werd een manier gevonden om uit de alvleesklier van geslachte varkens het middel insuline te extraheren op industriële schaal. Dit eerste product van Organon was een unicum in de wereld. 

Aanvankelijk gebruikte men alvleesklieren van varkens maar dit leverde weinig insuline op. Toen echter ontdekt werd dat de alvleesklier van nuchtere kalveren veel meer insuline bevat, werd overgegaan op bevroren alvleesklieren van runderen uit Argentinië. 

In 1924 kwam ook het product 'Ovarnon' op de markt, dat gewonnen werd uit eierstokken van paarden. Deze bevatten het hormoon oestrogeen dat gebruikt werd voor vruchtbaarheidsverhogende middelen en tegen overgangsklachten. Later gebruikte men ook urine van zwangere vrouwen, waaruit de actie 'Moeders voor Moeders' is voortgekomen. Ook werd urine van drachtige paarden als grondstof gebruikt. 

Een reeks producten werd ontwikkeld, waaronder grondstoffen voor de procesindustrie, voor huishoudelijke toepassingen, cosmetica en farmacie. Een van de farmaceutische producten was 'Pernaemon' tegen bloedarmoede.” (Wikipedia, Organon)

Zwanenberg-Organon was een hypermoderne bedrijf, zijn tijd ver vooruit, ook internationaal. Amper tien jaar na de oprichting was het bedrijf in 40 landen vertegenwoordigd. In de Tweede Wereldoorlog werd het bedrijf slachtoffer van de nazi’s. De merendeel Joodse directieleden werden vervolgd door de nazi’s.

“Een aantal leden van de familie Zwanenberg kwam om in vernietigingskampen, anderen konden naar Engeland vluchten. Het bedrijf werd door de nazi’s overgenomen en moest voor de bezetter produceren. Een aantal Joods medewerkers werd door de nazi’s weggevoerd en vermoord.” (Wikipedia, Organon)

Na de Tweede Wereldoorlog kwam het bedrijf in een mallemolen terecht van overnames om zich als zelfstandig bedrijf te kunnen handhaven. In 1967 fuseerde het bedrijf met Koninklijke Zout Ketjen tot Koninklijke Zout Organon. In 1969 ging Koninklijke Zout Organon op in het AKZO concern, het latere AkzoNobel. Dat verkocht een jaar later de vleesactiviteiten aan Unilever, een bedrijf dat een ontstaansgeschiedenis heeft in Oss met de voormalige kunstboterfabrieken van den Bergh en Jurgens. Tijdens deze AkzoNobel periode groeit het bedrijf uit door verdere overnames. 

“Organon ontwikkelde zich tot een zeer groot bedrijf met researchfaciliteiten in 5 landen, productiefaciliteiten in 15 landen en verkoopkantoren in 50 landen. Met een afzetmarkt van meer dan 100 landen was Organon het grootste farmaceutische bedrijf dat in Nederland gevestigd was. Vestigingen zijn er in Oss, Schaijk, Apeldoorn en Boxtel, met in totaal 5000 medewerkers, van wie 4500 in Oss. Wereldwijd telde het bedrijf 14.000 medewerkers in 2007.” (Wikipedia, Organon)

In 2007 verkocht AkzoNobel het bedrijf aan het Amerikaanse bedrijf Schering-Plough voor een bedrag van 11 miljard dollar. Dat bedrijf fuseerde twee jaar later met MSD en dat is waardoor Organon een Amerikaans bedrijf was geworden met een Amerikaanse bedrijfsvoering.

1. HOE ZIT DAT IN OSS? EEN KLEINE POLITIEKE GESCHIEDENIS VAN DE STAD

Deze foto komt uit het fotoboek van mijn ouders. Op de foto staat een groep slagers en andere werknemers van Zwanenberg in het midden van de jaren vijftig van de vorige eeuw. Mijn halve familie werkte toen bij Zwanenberg. 

Verantwoording

Wie zijn geschiedenis niet kent, moet een schop onder zijn achterwerk krijgen. Sinds de moderne beschaving een volstrekt onverantwoorde uitspraak maar een waarheid als een koe. Je geschiedenis, jouw geschiedenis, die van je gezin waarin je opgroeit, die van je stad en ja ook die van je land bepalen mee wie je bent en wat je wordt. 

Mijn geschiedenis en met mij van vele anderen begint in Oss, een stadje ten zuiden van de Maas gelegen tussen de Brabantse hoofdstad Den Bosch en de Gelderse studentenstad Nijmegen, de vestigingsplaats van de Katholieke Universiteit van Nijmegen, het intellectuele sieraard van de katholieke zuil en de voorhoede van de katholieke emancipatie in Nederland. Dat die universiteit is herdoopt in Radboud Universiteit is een teken dat de katholieke emancipatie is voltooid. Er zijn andere prioriteiten.

Ik ben geboren op 18 mei in 1946, een jaar na de Tweede Wereldoorlog en een dag na de eerste parlementsverkiezingen in het bevrijde Nederland. Een voorbode van mijn bestemming als politicoloog? Wie zal het zeggen. Ons lot is nog altijd verborgen in het mysterie van de toekomende tijd.

Wat ik toen nog niet wist was dat mijn wereld en de rest van de wereld nog aan het bijkomen was van de Tweede Wereldoorlog met zijn miljoenen doden, de atoombom op Nagasaki en Hiroshima in Japan met als gevolg honderduizenden doden en nieuwe angsten, de door bombardementen vernietigde steden en de nieuwe geopolitieke situatie met Noord Amerika als de bevrijder, de grote overwinnaar en het machtigste land in de wereld. De Europese grootmachten Frankrijk, Engeland en Duitsland met daar achteraan ook het kleine Nederland lagen uitgeteld op de grond.

Misschien wel het allerergste dat de wereld was overkomen, was de industrieel georganiseerde massamoord op ongeveer 6 miljoen joden en allerlei andere minderheidsgroepen die door de Nazi's als uitschot van de samenleving werden beschouwd. Kon zo een grote zonde die zelfs de categorie Doodzonde te boven ging, ooit vergeven en vergeten worden?

Oss was niet slecht uit de oorlog gekomen. Ik herinner me uit mijn jeugd geen oorlogsschade, hooguit oorlogsbuit zoals half verrotte kistjes met kruit in een sloot in de polder. Dat was goed voor ons vuurtje stoken. Rijkdom zag ik niet maar ook geen bittere armoede. Zoals het hoorde, werden er volop nieuwe huizen gebouwd. Wij kwamen in zo een huis te wonen, in de Merelstraat.

Later betrokken we een woning in de Roodborststraat, nog steeds de Vogelwijk die behoorde tot de Don Bosco parochie met zijn nieuwe kerk, zijn nieuwe jongensschool en een bijzonder levendige verkennersgroep. Na de lagere school volgde het Titus Brandsma lyceum, het katholieke brandpunt voor een verantwoorde degelijke en katholieke opleiding onder leiding van paters Karmelieten. 

Daarna ben ik uitgevlogen om pas na 52 jaar terug te keren in Oss. In die tussentijd ben ik in bijna alle hoeken van de aardbol geweest, wonende en werkende in verschillende landen. En nu ben ik terug, niet om mijn geschiedenis op te tekenen maar die van mijn geboortestad Oss.

Industrie stad in wording

Oss was al ver voor mijn tijd, een industriestad geworden met bijbehorend industrieproletariaat gerecruteerd uit een bevolking van arme, landloze en kleine boeren. De armoedige boeren op klompen  werden door de kunstboterfabrieken en de exportslagerijen in snel tempo omgesmeed tot even armoedige arbeiders. 

"In 1881 krijgt Oss aansluiting op het spoorwegnet, hetgeen een grote verbetering voor het vervoer van goederen en personen is. Toch bijven aan- en afvoer lastig. De fabrikanten en de gemeente ontwikkelen dan ook plannen voor de aanleg van een kanaal naar de Maas, maar daar komt op dat moment niets van terecht.De boterfabrikant Van den Bergh besluit daarop in 1891 uit Oss te vertrekken. Hij bouwt in Rotterdam, 'op Feijenoord', een nieuwe fabriek. In 1916 wordt het woonhuis van boterfabrikant Jurgens afgebroken om plaats te maken voor een groot fabrieksgebouw. Het bedrijfsterrein strekt zich dan uit tot aan de Nieuwe Brouwersstraat en Torenstraat. Honderden mannen, vrouwen en kinderen vinden werk in het bedrijf. De architect C. Estourgie (1884-1950) is de ontwerper van de nieuwe fabriekshallen langs de Kerkstraat. De felle concurrentie tussen Van den Bergh en Jurgens eindigt in 1927 met de oprichting van de Margarine Unie. De fabriek in Oss blijft gewoon doordraaien. Maar na het samengaan van de Unie met de Lever Brothers uit Engeland (Unilever), wordt de productie vanuit Oss overgebracht naar Rotterdam. Voor Oss is het verdwijnen van de fabriek een grote slag voor de werkgelegenheid. Philips begint in de verlaten hallen in 1931 een fabriek voor lichtarmaturen." (Margarine, margarine en nog eens margarine!)  

MARTEN TOONDER: KUNST EN LIEFDE IN OORLOGSTIJD

 

In 1975 werd Marten Toonder (1912-2005) gevraagd een zelfportret te tekenen. In het Marten Toonderjaar 2012 is de gouache eenmalig  in 300 exemplaren uitgegeven. Toonder heeft zichzelf getekend temidden van de twee hoofdfiguren Tom Poes en Olivier B. Bommel met achter hem de duistere magiër Hocus Pas. Op de achtergrond het zogenaamde kasteel van Bommel, geërfd van zijn voorvaderen.

Ik ben over de helft in de autobiografie van Marten Toonder (De Bezige Bij, 1998), de schepper van een wereld waarin Tom Poes en Olivier Bommel de hoofdrol spelen. Zijn verhalen horen in de top tien van de Nederlandse litteratuur zowel wat betreft woord en taalgebruik als ook de prachtige tekeningen die de verhalen illustreren. Toch is Toonder een bescheiden man in zijn boek. Hij is geen Harry Mulisch om maar eens iemand te noemen.

Jarenlang heeft hij zich geoefend in tekenen, tekenen en nog eens tekenen in een baan die tegenwoordig niemand meer zou willen omdat ze onvoldoende toekomstperspectief biedt. Ik denk dat in onze blitse tijd ook nog maar weinig mensen zoveel geduld kunnen opbrengen als Toonder heeft gehad om zich te bekwamen in de tekenkunst en tegelijkertijd met zijn jeugdliefde een gezin op te bouwen. Daarom alleen al is het een leerzaam boek voor jongelui.

Net als hij zijn Tom Poes uitgevonden heeft en met succes in de Telegraaf gepubliceerd wordt, breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Een pandemie maar dan vele malen erger. Nergens heb ik zo treffend gelezen als in zijn biografie wat zo een oorlog met de daarop volgende bezetting betekent voor een doorsnee burger. De realiteit van de bezetting dring langzaam maar zeker het dagelijkse leven binnen zoals water zacht sijpelend naar binnen stroomt om uiteindelijk je hele huis onder water te zetten. 

Van dichtbij beschrijft hij hoe de Joden stap voor stap buiten de Nederlandse gemeenschap worden geplaatst met hulp van collaborerende Nederlanders totdat ze rijp zijn om netjes en volgzaam als vee te worden afgevoerd naar strafkampen. Maar ook hier weer een langzaam doorbrekend besef van wat er werkelijk gebeurd in die kampen, dat ze het eindstation zijn voor de meesten.  Je leest hoe hij met kleine stappen als tekenaar en dankzij zijn broer Gerard Jan stap voor stap wordt betrokken bij het verzet dat zich bezig houdt met het bevoorraden van onderduikers door het stelen van voedselbonnen, namaken van persoonsbewijzen en op een gegeven moment ook helpt bij het drukken van verzetskranten.

Toonder stapt er in zonder poeha, zonder gewichtigdoenerij en zonder valse hoop. Hij blijft wie hij is, een mens onder de mensen. Zo ook zijn vrouw die het volste vertrouwen in zijn doen en laten heeft. Ze proberen er onder de omstandigheden zonder klagen er het beste van te maken samen met hun zoon Eiso en de hen omringende familie. Phiny en Marten houden contact met iedereen, ook hun ouders of beter gezegd juist hun ouders.

Onder deze bedreigende omstandigheden weet Toonder nog het een en ander te organiseren rond een filmstudio om mensen werk te verschaffen zodat ze niet naar de Arbeidsdienst in Duitsland worden afgevoerd. Hij kan dankzij de Telegraaf die zwaar gecensureerd wordt Tom Poes blijven publiceren zodat er brood op de plank is en soms een beetje meer. Ook als zijn vrouw zwanger wordt van hun tweede kind en het geestelijk en fysiek heel zwaar krijgt, blijft hij overeind in zijn werk en voor zijn gezin. Toonder is als Tom Poes die steeds weer een list weet te verzinnen en als Bommel voor wie geld geen rol speelt maar mensen.

What do you want to do ?

New mail

What do you want to do ?

New mail

VICTORIE

Winston Churchill, tijdens de Tweede Wereldoorlog Premier van Engeland (1874-1964), heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de overwinning van de geallieerden op Nazi-Duitsland.

DE SPROOKJESJAREN 60 (VOORHEEN MAKE LOVE, NOT WAR) 33: DE ZESDAAGSE OORLOG

LINKS: Joseph Kotalla behoorde tot wat is gaan heten de drie van Breda. Drie oorlogsmisdadigers die in plaats van de doodstraf een levenslange gevangenisstraf kregen. Kotalla was een Duitser die tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvervangend commandant en hoofd van de administratie van Kamp Amersfoort was. Hij zat na de oorlog een levenslange gevangenisstraf uit voor oorlogsmisdaden en overleed in gevangenschapin. RECHTS: Moshe Dayan was een Israëlisch militair en staatsman. Zijn ster rees vooral na de Zesdaagse Oorlog in juni 1967, toen Dayan inmiddels minister van Defensie was. In zes dagen werden Egypte en Syrië verslagen. Dayan arriveerde als een van de eerste Joden bij de sinds 1948 voor Joden onbereikbaar geworden Klaagmuur en verklaarde dat Israël deze heilige plaats nooit meer zou afstaan.

In de ontspannen zomer van 1967 in mijn nieuwe achterhuis aan de Jacobslaan, terwijl ik mij voorbereid op mijn eerstejaars examen sociologie - de propadeuse -  breekt de Zesdaagse Oorlog tussen Israel en de Arabische wereld uit. “De Zesdaagse Oorlog (ook: Juni-oorlog) was de oorlog die van 5 tot en met 10 juni 1967 werd uitgevochten tussen Israël en zijn Arabische buurlanden Egypte, Jordanië en Syrië. De term "Zesdaagse Oorlog" is kort na de gebeurtenissen verzonnen door Moshe Dayan in een bewuste toespeling op de zes dagen der schepping in Genesis.”(Wikipedia)

Ik leef mee met de Joodse veldslagen en als ik de kranten en de TV mag geloven heel weldenkend Nederland met mij. Door de oplopende oorlogsdreiging met zijn buurlanden besluit Israël, een ministaatje ingeklemd tussen Arabische reuzen als Egypte, Syrië en Irak, in de aanval te gaan. De eerste klap is een daalder waard. In zes dagen klaren ze de klus, een blitzkrieg volgens het boekje met enkele bezette gebieden.

Ik snap de Joden. Waar moeten ze nog heen na de door Nazi Duitsland in de Tweede Wereldoorlog georganiseerde grootschalige industriële massamoord die volgens Nazi opperleider Hitler de “Endlösung” van het zogenaamde Jodenprobleem moest zijn? Hitler met zijn trawanten hebben de Joden eens en voor altijd duidelijk gemaakt dat ondanks twintig eeuwen Christelijke beschaving Europa geen veilige plek voor ze is. Er hoeft maar een of andere onbeschofte en gehaaide kuddeleider op te staan  - Mein Füher wordt hij genoemd - en een beschaafde natie als Duitsland verandert in een tribale samenleving van het laagste allooi. Wie zegt dat dit niet weer kan gebeuren? 

Het gemak waarmee veel brave burgers meewerkten aan de Jodenvervolging moet de Joden die dachten dat ze net zo Duits waren als de Duitsers zelf of zo Amsterdams als de Amsterdammers zelf, verbijsterd hebben. Ongeloof moet hen bevangen hebben toen ze zagen hoe hun medeburgers hen naar de slachtbank brachten.

Het Eichmanproces op TV en in de kranten was mijn gedegen leerschool over de onbetrouwbaarheid van de mens, de brave burger die overdag een moordmachine leidt en 's avonds bij de haard zijn krantje leest.  Je zag en hoorde op de zwart-wit TV thuis in de huiskamer hoe een naar het scheen onbenullige maar efficiënte bureaucraat als Eichmann door heel Europa de logistieke aanvoer verzorgde van de Joden naar de eeuwig hongerige muil van de verbrandingsovens in de Nazikampen. Het ultieme kwaad van een logistieke boekhouder van aantallen opgebrachte Joden, de nauwkeurig aangegeven tijden van aankomende en vertrekkende treinen vol Joodse mannen, vrouwen en kinderen. Duitse logistiek op zijn best alsof het om het om import en export van Volkswagens of BMW’s ging.

Waarom de Arabische buurlanden de Joden hun stukje grond aan de Middellandse zee misgunnen, grond die eeuwen geleden het thuisland van de Joden was, snap ik evenmin. Israel is een woestijnstaatje van ongeveer twintig duizend vierkante kilometer, de helft van Nederland. We hadden het met zijn allen na de oorlog moeten kopen en als schadevergoeding aan de Joden moeten geven, dan was er waarschijnlijk geen vuiltje aan de lucht geweest.

“Israël is ontstaan uit het Britse mandaat Palestina, dat op zijn beurt ontstaan is na de opsplitsing van het Ottomaanse Rijk in 1920. In 1947 werd het door de internationale gemeenschap verdeeld in een onafhankelijke Joodse en een onafhankelijke Arabische staat, met een aparte status voor Jeruzalem. Het verdelingsplan, omarmd door joodse leiders maar afgewezen door de Arabieren, leidde tot de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948. De onafhankelijke staat Israël werd ondertussen, in mei 1948, uitgeroepen en een jaar later met Resolutie 273 toegelaten tot het lidmaatschap van de Verenigde Naties.” (Wikipedia)

(verschijnt elke vrijdag)

DE EENZAAMHEID VAN DE ONGELOVIGE 17

Mijn jonge dood zou groot verdriet aan mijn ouders hebben gebracht. Ze hadden nog maar net een kind verloren, vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, hun eerste kind, een dochter van nog geen twee maanden.  “Kom bruid van Christus” staat op het bidprentje ter harer nagedachtenis.

Op het bidprentje staat het kind Jezus haar op te wachten onder de hemelpoort met een stralend licht achter zich. Een meisje vliegt aan de hand van een engel in de sterrenhemel richting C.. Dit is natuurlijk allemaal geestelijk bedoeld. Volgens het Roomse geloof heeft ieder mens een ziel, dus ook baby’s. Hun ziel kan naar de hemel gaan en daar de bruid worden van bruidegom C. zoals bezongen wordt in het Bijbelse Hooglied en het Geestelijk Hooglied van de Heilige Joannes van het Kruis.

Je moet er niet aan denken dat Christus zelf een vroege dood zou zijn gestorven. Dat had best gekund. Hij had bij wijze van spreken al dood kunnen gaan in de stal waar hij geboren is tussen koeien, ezels en schapen. Dat zijn Moeder Maria en hij zelf daar geen akelige ziektes hebben opgelopen, is een wonder.  Maar goed dat ze gezond zijn gebleven van lijf en leden anders zouden we niets meer gehoord van C. Het plan Gods om het mensdom te bevrijden van de erfzonde zou de mist in gegaan zijn.

Je kunt je afvragen waarom Onze Lieve Heer zo een pas geboren kind laat sterven? Dat is een mysterie net als het leven zelf. We weten het niet, we begrijpen het niet. We kunnen hooguit geloven dat er een reden is voor dit alles. Hoe dan ook, volgens het bidprentje is er niks aan de hand.

Lieve ouders en familie wil niet vragen

Waarom ik ben heengegaan

En na weinig korte dagen 

Ledig liet mijn wiegje staan.

Ja ik ben maar kort gebleven

Korter dan U had gedacht

Toen ik aan U werd gegeven

En mijn komst U vreugde bracht.

‘k Was van plan te blijven wonen

Vele jaren aan Uw zij,

Om U later dan te toonen

Hoe U dierbaar waart aan mij

Maar daar hoorde ik de engelen zingen

Ik zag er vele blank en dons

Om mijn wiegje zich verdringen

Die mij riepen: speel met ons.

Ik vloog toen spoedig met hen mede

Dartelend spelend met mekaar

Naar het rijk van eeuwige vrede

en uw Cornelia wacht U daar.

Zulk een gedicht geeft troost aan de ouders. Ze hoeven zich geen zorgen te maken, hun kind is goed terecht gekomen. 

Maar of je zo een verhaal voor de tweede keer zou kunnen geloven, is maar de vraag. Daarom is het maar goed dat ik ben blijven leven. Anders zouden ze thuis misschien wel gek geworden zijn van verdriet en wie weet wat daar dan allemaal van was gekomen. Ik denk dat Onze Lieve Heer ook vond dat het genoeg was geweest. Je moet het geloof van de mensen ook weer niet teveel op de proef stellen. Dan kunnen ze wel eens van dat geloof afvallen en waar blijf je dan?

(verschijnt elke dinsdag)

FASCISTISCH?

Vladimir Putin (een digitale fotocollage van Petrus)

Waarom noemt Putin de Oekraïne regering fascistisch? Hij weet net zo goed als ieder normaal denkend mens dat het niet waar is. Wat je ook vindt van de Maidan protesten in Kiev en de daaropvolgende val van de pro-Putin president Janoekovitsj, er is niks fascistisch aan. De parlementaire en democratische spelregels zijn gerespecteerd en de nieuwe president zoekt aansluiting bij de EU. Of wil Putin de hele EU ook afdoen als een fascistische samenzwering? Zo langzamerhand zou ik me daar ook niet meer over verbazen. Dan zijn we inderdaad beland in Koude Oorlog 0.2.

Zou het kunnen dat het allemaal hoort bij een propagandacampagne om de Russen voor zijn agressieve expansiepolitiek te winnen en de democratie om zeep te helpen? Zijn vergelijking van het Duitse beleg van Petersburg (in de tijd van het communisme Leningrad geheten waar Putin geboren is -1952) in de Tweede Wereldoorlog met het beleg van Donetsk en Loegansk door het Oekraïense leger nu, is ronduit bespottelijk. Het Oekraïense leger vecht in eigen land tegen een groep - door Rusland - gewapende rebellen. Dat is toch wat anders dan dat troepen uit een ander land jouw land binnenvallen.

Je kunt met meer recht volhouden dat Rusland Oekraïne op een slinkse manier is binnengevallen met zijn bezetting van de Krim en de door Rusland gevoede opstand in Oost Oekraïne. Behalve Putin ziet de rest van de wereld dat ook zo, zelfs China. Maar Putin beschouwt de Oekraïne als van Rusland, zo zei hij gisteren nog voor de TV tijdens een optreden voor een groep Russische jongeren (NOS). Hij beschouwt daarom waarschijnlijk alles wat zich afspeelt in de Oekraïne als een Russische binnenlandse aangelegenheid. Dat is natuurlijk belachelijk, maar ik vrees dat Putin, om het met ouderwetse communistisch woorden te zeggen, een revanchist en reactionair is met een diep geworteld verlangen naar de terugkeer van de Sovjet tijden.

Dat verlangen zit nog altijd heel diep bij veel Russen en vooral bij hen die het onder het communisme voor het zeggen hadden en er goed van leefden. Zo herinner ik me van een bezoek in Moskou aan de toen nog altijd zeer machtige en rijke Russische Unie van Nucleaire Energie en Industrie met President Igor Fomichev, hoe blij ze waren met de komst van Putin als opvolger van President Jeltsin(december 1999). Zij wisten toen blijkbaar al dat Putin met zijn verleden wel eens voor een soort Russisch eerherstel van de veronderstelde Russische macht op het internationale toneel zou kunnen zorgen. Inderdaad, als opvolger van Jeltsin “zette Putin de strijd in Tsjetsjenië voort met de verwoesting van steden en dorpen en een groot aantal doden en gewonden als gevolg.” Een aardig detail is ook dat zijn grootvader Spiridon Putin privé kok was van Vladimir Lenin en Jozef Stalin.

Het is overigens waar dat de geschiedenis van Rusland en de Oekraïne nauw met elkaar verweven zijn, net als bijvoorbeeld die van Nederland en Vlaanderen, maar je kunt op basis daarvan toch niet beweren dat Vlaanderen eigenlijk tot Nederland behoort? Zo zit de wereld met zijn internationale spelregels niet in elkaar en dat weet Putin natuurlijk ook goed maar zoals we nu zien, lapt hij die aan zijn Russische laars als het hem zo uitkomt.

BERLIJN: DIE NEUE WACHE

Die Neue Wache, Berlijn, 23 september 2013

In Berlijn kun je niet rondlopen zonder te stuiten op littekens van de Tweede Oorlog. Een van die littekens is Die Neue Wache, een classisitisch gebouw aan de beroemde Berlijnse straat Unter den Linden. Het is in 1816 gebouwd als wachthuis voor de troepen van de kroonprins van Pruisen (zie Wikipedia).

Na de hereniging van Duitsland in 1991 is het in 1993 omgebouwd tot een 'Centrale gedenkplaats van de Bondsrepubliek Duitsland voor de slachtoffers van oorlog en tirannie'. Op initiatief van bondskanselier Helmut Kohl werd er een vergrote kopie van een beeld van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz geplaatst, Moeder met haar dode zoon, ook wel bekend als Piëta, dat Kollwitz maakte naar aanleiding van het sneuvelen van haar zoon Peter tijdens de Eerste Wereldoorlog.