FRIDA KAHLO

Als je door het centrum van Mexico-stad wandelt of in de wijk Coyoacan, waar het Frida Kahlo museum Casa Azul staat (haar voormalige woonhuis), dan zie je overal op straat haar beeltenis. Haar portret met de bloemenkrans maakt deel uit van de Mexicaanse souvenirs meestal gebaseerd op de Mexicaanse folklore. Dat is geen wonder want Frida Kahlo was een van de eerste vrouwen die zich liet inspireren door de inheemse klederdracht.

 

Frida Kahlo, zelfportret geschilderd in 1940 en opgedragen aan dokter Leo Eloesser, haar arts. Dit is een van de bekendste zelfportretten van Frida Kahlo waarop ze is getooid met een bloemenkrans. De bloemen symboliseren haar liefde voor de natuur en de Mexicaanse identiteit  overgenomen van de Tehuana-cultuur.  

Kahlo liet zich inspireren door de klederdracht van de Tehuana vrouwen in de staat Oaxaca ten zuiden van Mexico-stad. Ze heeft ook een zelfportret gemaakt met de hoofdtooi van de vrouw rechts boven. 

Frida Kahlo, Zelfportret als Tehuana (Diego spookt door mijn hoofd). 1943.

Deze jonge Mexicaanse laat zich bij haar opmaak voor de Dia de La Muerte (dag van de doden op 1 en 2 november) inspireren door Frida Kahlo en de Tehuana cultuur.

Even verderop in het park van Coyoacan trof ik deze verkoopster aan. Zij vertelde me dat dit de typische haartooi past bij de gebruikelijke klederdracht in haar dorp.

Deze jonge vrouw met een op Kahlo geïnspireerde haardracht stond bij het Frida Kahlo museum Casa Azul in Coyoacan, Mexico-Stad.

Haartooi van een dode, Mexico-stad, centrum op 3 november 2025.

Tijdens de "dia de los muertos" in Mexico-stad, 3 november 2025

GEOMETRISCHE COMPOSITIE III

 

petrus, "Geometrische Compositie III met rood, blauw en geel", olieverf, acryl en potlood op mdf paneel (80x80 cm)

68. MEXICAANSE VERTELLINGEN. TORTILLAS

Aan de muur hangt nog een foto. Waarschijnlijk de moeder van doña Maria of van don Ramon, de vader van Diego.

 

Frida kijkt haar ogen uit. Ze heeft veel over het platteland gehoord, armoede, onwetendheid, domheid en natuurlijk dronkenschap. Dat laatste, dronken boeren, zie je nogal eens inde stad. Ze zijn uit armoede uit hun dorp naar de stad gevlucht waar ze werk hopen te vinden. Dat is er vaak niet en dus gaan ze bedelen met alle gevolgen van dien.

Ze is dan ook verwonderd dat het huis er zo netjes en verzorgd uitziet. Het mag dan armoedig zijn vergeleken met de burgerwoning waarin zij is opgegroeid, het ziet er allemaal best netjes uit. Dat begint al met de planten in het midden van de patio; gele en rode Cana’s die in bloei staan. De balustrade van de veranda staat helemaal vol met bloempotten met daarin allerlei planten. Frida heeft geen idee wat voor planten het zijn.

Diego loopt over de patio naar wat de keuken blijkt te zijn. Binnen treffen ze doña Maria aan, de moeder van Diego. Ze staat op blote voeten en met een donkerblauwe schort om tortilla’s te bakken op een metalen plaat boven een vuur. Dat vuur brandt in een grote vierkante blauw geverfde stenen oven. Voorin zit een flink vierkant gat voor het hout om het vuur brandend te houden. 

Terwijl ze met haar hand een bol van maïsmeel maakt om het daarna tussen twee plankjes te pletten tot een tortilla, begroet ze Diego. Hij stelt Frida aan haar voor als zijn vriendin en van Diego. Frida kijkt ondertussen nog steeds nieuwsgierig rond. Ze beseft dat ze nu voor het eerst met eigen ogen ziet hoe miljoenen Mexicaanse gezinnen op het platteland wonen en werken.

De keuken is met zijn vloer van zand net zo sober ingericht als is het een klooster. Links staat een grof gebouwde,  robuuste houten tafel groot genoeg voor een flink gezin. De ongeverfde stoelen zijn al net zo robuust. Aan de muur hangt een ingelijste foto met een man en vrouw, waarschijnlijk een trouwfoto van de ouders van Diego. De foto is zodanig bijgewerkt dat het een beetje weg heeft van een schilderij.

Aan de andere kant van de keuken is een grote nis met drie planken waarop allerlei aardewerken potjes en potten staan. Ze denkt dat er pepers en andere kruiden in bewaard worden voor pikante sauzen. Misschien zijn er ook kruiden bij die als medicijn dienen tegen een of andere aandoening.

Er hangt nog versleten foto aan de wit gekalkte muur. Frida denkt dat het een foto is van de moeder van doña Maria of van don Ramon, de vader van Diego. Frida draait zich om en vraagt terloops waar Diego en Julia zijn.

Die zijn vanmorgen al vroeg te paard naar de markt in Huesca gegaan om inkopen te doen, aldus doña Maria. Wanneer ze terugkomen, kan ze niet zeggen. Het gebeurt nogal eens dat Diego oude vrienden treft. Ze gaan dan samen ergens wat eten en drinken. Meestal ook op de markt bij een van de vele eettentjes.

Haar man is ook niet thuis. Hij is op het land aan het werk. Dat is ongeveer een half uur lopen. Ze is voor hem tortilla’s aan het bakken die ze straks rond het middaguur gaat brengen. Dat bespaart een wandeling heen en terug. Bovendien is het heerlijk om te picknicken in de buitenlucht. 

VROLIJK KERSTFEEST EN EEN GELUKKIG NIEUWJAAR

 

Naar Michiel van Musscher, "De Kunsetnaar en zijn Familie', 1689.

HET CHAGRIJN VAN JESSE KLAVER EN SHEILA SITALSING

 

Volkskrant Columniste Sheila Sitalsing: bescheidenheid siert de mens. 

Het chagrijn van PvdA/Gl leider Jesse Klaver kan ik goed begrijpen. Hij dacht met de fusie GL/PvdA tezamen met voorman Frans Timmermans, een electorale slag te slaan. 

Het verkiezingsresultaat van 20 zetels was evenwel een koude douche. De hoop op een linkse minister-president verdween als sneeuw voor de zon. Timmermans trok zijn conclusie en vertrok. Jesse Klaver mag de klus verder klaren.

Het premierschap mag dan verloren zijn er zit nog een kans op meeregeren in. Het heet dat zijn partij nodig is voor een stabiel kabinet en dat kan blijkbaar niet zonder zijn partij. 

Daarop volgt de tweede schok. Het motorblok van het zogeheten "stabiele midden" - D66 en CDA - kozen voor de VVD en niet voor zijn partij. Daarna volgt de derde schok. VVD leidster Yesilgöz houdt vast aan haar verkiezingsbelofte niet met GL/PvdA in een regering te gaan zitten, tenminste tot nu toe.

Dat is opnieuw slikken voor Klaver die waarschijnlijk hoopt in zijn politieke carrière nog mee te maken dat hij met zijn partij regeringsverantwoordelijkheid draagt of wie weet minister of vice-premier wordt.

Alsof dat allemaal nog niet genoeg is, geeft CDA leider Bontenbal aan eventueel met JA21 te willen regeren. Nu is de ramp voor links compleet. Het chagrijn van Klaver kan niet groter worden.

Klaver chagrijnig, zijn achterban boos en woedend. Yesilgöz die toch al de gebeten hond is op links vanwege het mogelijk maken van het kabinet Schoof met daarin de PVV, krijgt er nu nog steviger van langs. Rotte vis is nog een van de minste scheldwoorden die op X over Yesilgöz rondgaan.

Het bontst maakt mevrouw Sheila Sitalsing het in haar Volkskrant column “Yesilgöz zou het hoofd moeten buigen maar doet alsof ze de koningin van Seba is”.Yesilgöz wordt gemaand tot bescheidenheid en gezegd moet worden dat bescheidenheid de mens siert maar geldt dan ook voor Sitalsing en links?.

“Nog geen anderhalve maand geleden gaf niemand een cent voor haar politieke toekomst, want schril, zichtbare leugens, jij-bakken (meestal in die gekozen), weinig ideologisch interessante gedachten of überhaupt interessante gedachten, veel bluf en Douwe Bob – en kijk haar hier nu triomfantelijk eisen stellen.” (6 december 2025)

Dat is geen toon waarmee je Yesilgöz alsnog te verleiden om links in het kabinet op te nemen. Integendeel, dit soortt emotionele uitbarstingen maken het voor Jetten en Bontenbal nog moeilijker zich straks alsnog te wenden tot GL/PVdA als mogelijke coalitiepartner.

Maar misschien vindt Sitalsing dat haar persoonlijke emoties veel belangrijker dan een nuchtere analyse van waarom GL/PvdA niet is uitgenodigd om deel te nemen aan een coalitie.

GOED DAT DE PVV IN DE REGERING HEEFT GEZETEN

 

Dat Wilders meedeed met belangrijke verkiezingsdebatten bewijst dat hij een democraat is die langs democratische weg politieke macht probeert op te bouwen. 

Als ik al politicoloog ben, dan heb ik dat vooral te danken aan Arend Lijphart. Zijn studie “Verzuiling, participatie en kentering in de Nederlandse politiek” is een combinatie van waarneming van (historische) feiten, voorstellingsvermogen en theorievorming. Ik ben die combinatie daarna nooit mee in zo een sterke vorm tegengekomen.

Tot mijn verbazing las ik onlangs een interview met hem in de NRC. Ik moet bekennen dat ik hem niet meer tot het land van de levenden rekende omdat ik zijn studie al meer dan een halve eeuw geleden gelezen heb, tijdens mijn opleiding politicologie. Het boek heeft daarna op de achtergrond altijd meegespeeld bij mijn politieke analyses. 

Het interview “Politicoloog Arend Lijphart: de VS waren nooit echt democratisch.” kun je hier nalezen. De uitspraak van hem “dat het duidelijk goed is geweest de PVV in de regering op te nemen. Het was net als met de Lijst Pim Fortuyn, ze maken er een potje van”, toont aan dat ik altijd een goede leerling van hem ben geweest. 

Ik heb dat namelijk ook altijd gevonden overigens zonder bijval. Integendeel, de meesten van mijn vrienden en kennissen vinden dat de PVV nooit in de regering had mogen komen. Zij waren voor een cordon sanitaire, een Franse uitdrukking afkomstig uit België. Daar ligt al sinds jaar en dag een cordon sanitaire rond het Vlaams Belang, het voormalige Vlaams Blok, de andere partijen hebben afgesproken nooit een regeringscoalitie te vormen met Vlaams Belang.

Lijphart ziet als politicoloog dat door de PVV  uit te sluiten van politieke deelname, hun kiezers ook nooit de kans krijgen gehoord te worden. en vooral mee te maken wat hun partij daadwerkelijk tot stand kan brengen.  Die uitsluitingspolitiek kan een democratie op den duur opbreken. 

Door uitsluiting worden spanningen opgebouwd die niet weg kunnen en dus op een gegeven moment tot uitbarsting kunnen komen. Daarom is het goed dat de PVV heeft meegedaan. Hun kiezers zijn gehoord en hun leider heeft er een in de woorden van Lijphart een potje van gemaakt.

Voor de PVV geldt overigens dat het geen fascisten zijn zoals onder Hitler of Mussolini het geval was. De PVV heeft geen knokploegen en ook geen strategie om de democratie om zeep te helpen of oorlogen te beginnen.

Ze zijn wel tegen de bestaande orde en de politieke partijen en elites die dat in stand houden. Pacificatie door middel van het sluiten van compromissen wijzen ze af. Ze zijn voor polarisatie., wat in een democratie moet kunnen.

Toch stuit de heersende politieke partijen en aanhang dat zozeer tegen de borst dat ze aan taalvervuiling gaan doen en PVV'ers fascisten of bruinhemden noemen. 

GEOMETRISCHE COMPOSITIE II

 

petrus, "Geometrische Compositie II, acryl en olieverf, potlood op mdf paneel (90 x90 cm)
Te Koop