MEXICAANSE VERTELLINGEN 18. FOTOGRAFIE

 

Tijdens een bezoek aan het beroemde foto atelier van Nadar drong het tot Diego door dat de fotografie een revolutie betekent voor de schilderkunst. (foto: afkomstig van La Lagunilla in Mexico-stad)

Ondanks zijn teleurstelling in de revolutie houdt David vast aan zijn ideaal van een nieuw Mexico met een nieuwe Mexicaan. Hoe gek het ook mag klinken, die hoop heeft hij overgehouden van zijn verblijf in Parijs. In die Europese hoofdstad, aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, werd in kringen van kunstenaars veel gepraat over het communisme als de wetmatige toekomst voor de mensheid.

Voor David zijn communisme en nieuwe schilderkunst, twee kanten van dezelfde medaille. Kunst vernieuwt mens en maatschappij, mens en maatschappij vernieuwen de kunst. Het zal een wisselwerking zijn, een elkaar bevruchten waaruit een nieuwe mens en maatschappij zal ontstaan. Het is de wedergeboorte van Mexico. 

In Parijs zag hij hoe een nieuwe generatie kunstschilders nieuwe vormen en kleuren gebruikt terwijl de bourgeoisie zich vastklampt aan de klassieke academische schilderkunst in de bourgeois salons. Voor hen moet de schilderkunst zich wijden aan de illusie van werkelijkheid; hun werkelijkheid van goed geklede vrouwen, welgedane kinderen, kunstzinnig ingerichte huiskamers en salons en romantische landschappen die rust en tevredenheid uitstralen.

Tijdens een bezoek aan de beroemde fotostudio van Nadar dringt het tot hem door dat de fotografie een revolutie betekent voor de schilderkunst. De fotografie zal de schilderkunst onttronen als de kunst die zich wijdt aan de werkelijkheid. 

Fotografie zal beter dan de schilderkunst de werkelijkheid kunnen vangen of het nu om portretten,  landschappen, stedelijke scènes of wat dan ook zal gaan. Fotografie bevrijdt de schilderkunst aldus van de werkelijkheid als de maatstaf der dingen. De schilderkunst kan zich voortaan veroorloven zijn eigen werkelijkheid te scheppen.

Waarom zou dat met de verworven wetenschappelijke inzichten ook niet in de politiek en de economie kunnen en waarom zou dat dan niet het communisme zijn? Hij begreep dat Marx op basis van wetenschappelijke inzichten een weg had gevonden naar een nieuwe toekomst  voor het mensdom, een toekomst zonder uitbuiting en onderdrukking, een waarin alle mensen gelijk zijn.

Schilderkunst en communisme vullen samen het verlangen in de ziel van David naar een betere wereld. Bij het binnendruppelen van berichten over de overwinning van de Russische revolutie onder leiding van Lenin, begint zijn hart te bonzen van opwinding. De communisten aan de macht in Rusland, wie had dat kunnen denken? Nu zal daadwerkelijk bewezen worden dat de toekomst van mens en maatschappij een communistische toekomst is.

Hij besluit onmiddellijk om actief lid te worden van de communistische partij. Een daad waarmee hij de draad van de revolutie kan opnemen zonder de schilderkunst in de steek te laten. Met zijn hartstochtelijke enthousiasme overtuigt hij Diego om ook lid te worden van de communistische partij. Ze besluiten hun schilderkunst voortaan te wijden aan de geschiedenis van hun land die zal uitlopen in een bevrijding door het communisme. Het communisme zal Mexico uiteindelijk verzoenen met zijn geschiedenis en daarmee alle Mexicanen met elkaar. 

VERTROUWEN IN DE POLITIEK

 

Waarom zouden kiezers vertrouwen in de politiek moeten hebben als de politiek niet luistert naar de kiezers? Niet de opvattingen, ideeën en ervaringen van kiezers zijn leidraad voor de politiek maar deskundigen, hoogopgeleide betweters, commissies, experts enz. En dat nu mijne heren ondermijnt het vertrouwen in de politiek.

Een voorbeeld van deze beleidsmanie op basis van een commissierapport is de door Groen- Rode Combinatieleider Frans Timmermans aangekondigde koerswijziging in het migratiebeleid van zijn partij. Aanleiding is het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.  In dat rapport wordt ervoor gepleit een snelle bevolkingsgroei te voorkomen door een gericht beleid op gematigde groei.

Als de PvdA jaren geleden nog naar de eigen kiezers en achterban had geluisterd hadden ze dat ook zonder commissie kunnen weten.Maar sinds de partij in de jaren zeventig van de vorige eeuw is overgenomen door hoogopgeleid kader worden kiezers niet meer serieus genomen. Als kiezer wordt je voortdurend en zonder enig voorbehoud met wetenschappelijke rapporten en commissies om de oren geslagen. 

De enige partij die op grond van opgedane ervaringen in arbeiders- en volkswijken openlijk over toen nog gastarbeiders durfde te praten was de Socialistische Partij. In 1983 publiceerde de partij op basis van die ervaringen de brochure “Gastarbeid en Kapitaal”.  

Dankzij de intensieve contacten in de wijken durfden zij in die brochure de spanningen tussen de Nederlandse cultuur en de Turkse en Marokkaanse cultuur met zijn Islamistische achtergrond te benoemen, spanningen die tot incidenten zouden kunnen leiden. Daarmee was de SP zijn tijd ver vooruit.

Maar dat geldt niet voor de Volkskrant, die zette de SP toen weg als een racistische partij. In plaats van de migranten als gelijkwaardig aan alle Nederlanders te behandelen worden ze doodgeknuffeld, aldus SP leider Marijnissen indertijd. Dat beeld is niet veranderd. Vooral links manifesteert zich nog steeds als de makelaars in het goede voor de mensheid en een schoon geweten voor zichzelf.

Is het dan gek dat kiezers geen vertrouwen meer in de politiek hebben?

30. HOE ZIT DAT IN OSS? WAAROM LAAT DE PVDA HET AFWETEN?

Installatie van Burgemeester Wim Dijkstra op 20 september 1996. Rechts staat SP wethouder Jules Iding die hem de hamer overhandigt als loco-burgemeester. Aan tafel zitten VDG wethouder G.Ulijn en SP wethouder  H. van Gerven. (Foto: Stadsarchief Oss.

Wie breekt heeft schuld maar waarom breekt de PvdA? Daar tast men naar eigen zeggen in het duister. Maar er is een zondebok voorhanden, de vinger wijst naar de fractievoorzitster van de PvdA in de raad. Ze reageerde altijd al overdreven, vindt de een. Je kreeg altijd al het gevoel dat ze de boel wilde opblazen, vindt de ander. Weer een ander denkt dat er landelijke druk op haar is uitgeoefend. Keiharde bewijzen zijn er niet. 

Er wordt verondersteld dat de landelijke PvdA er op uit is de SP te isoleren, zie de breuk in Schijndel en in Heerlen, wordt gezegd. Het idee bij de PvdA zou zijn dat de SP niet zonder de PvdA kan omdat de SP alleen aan een progressief college wil meedoen. 

Marijnissen, intussen landelijk leider van de SP, spreekt in het Brabants Dagblad ook het vermoeden uit dat de PvdA er belang bij heeft om SP colleges te laten mislukken om daarvan vervolgens de SP de schuld te geven. De SP vormt immers een bedreiging voor de PvdA, aldus Marijnissen. Bij de PvdA is Oss wordt die beschuldiging als kletskoek van de hand gewezen, als je reinste flauwekul.

De schrijver van “Het Geheim van Oss” brengt de verschillende visies op de breuk met de PvdA verder in kaart. Daaruit blijkt dat de twee burgemeesters die de meeste ervaring hebben met de SP van opvatting verschillen.

Burgemeester Eppo van Veldhuyzen ging in 1996 ten tijde van de val van de CDA coalitie met pensioen. Zijn opvolger Wim Dijkstra is een oude bekende in de lokale politiek. Als partijsecretaris van de PPR bracht hij indertijd de jeugdproblemen in de stad onder de aandacht van politieke partijen in Oss (Zie: 9. Hoe zit dat in Oss? Jongeren).

Tijdens de breuk regerend burgemeester Dijkstra, gelooft niet in het financiële argument van de PvdA. Hij wijst naar het CDA als een mogelijke gangmaker van de breuk. De CDA’er Ras loog zelfs over de toedracht maar dat kon hij als burgemeester niet zeggen, zo verklaart hij. Maar hij wil ook weer niet zo ver gaan dat het een kongsie was om de SP eruit te gooien, Volgens hem was het een persoonlijke kwestie van PvdA wethouder Tuerlings. Die kon de spanning met zijn fractievoorzitter niet meer aan.

Hoewel Dijkstra lid was van de PvdA , ontkent hij bij het conflict betrokken te zijn geweest. Hij kon niet overweg met fractievoorzitter Fastenau. “Ik vond haar manier van politiek bedrijven een verschrikking; nooit eens vooruit kunnen denken, alles op de vierkante millimeter houden. En daarnaast altijd dat rancuneuze zeurtoontje. Daar werd ik gestoord van.” (Blz.457 )

Het merkwaardige is dat zijn voorganger burgemeester Veldhuizen de oorzaak zoekt bij Dijkstra. “Hij had met zijn eigen partij een heel slechte verhouding en dat is een van de belangrijkste redenen geweest voor Tuerlings om op te stappen. Hij voelde zich niet door Dijkstra gesteund, terwijl ze partijgenoten waren.”(blz.457)

Tuerlings zelf houdt zich aan zijn verhaal. Hij vindt dat hij een duidelijk politiek signaal had gegeven met zijn opmerking dat hij de SP voorstellen in beraad zou houden. Dat is een duidelijk politiek signaal. Hij is nu eenmaal niet een man van conflicten. Of het college nog te redden was geweest betwijfelt hij. “Politiek heeft iets met vertrouwen te maken. Voor mij persoonlijk was de zaak wel over. Het eerste jaar waren de verhoudingen best wel goed, al waren ze wat afstandelijk.” Hij kreeg steeds meer argwaan. Er was volgens hem wel degelijk een verschil van inzicht over het te voeren financieel beleid. (Blz. 458 in ‘Het geheim van Oss)

300.000.000.000 PER JAAR

 

Protesten op de Bakoe klimaattop. Arme landen willen natuurlijk graag klimaatgeld krijgen uit het rijke Westen.

In de hoofdstad Bakoe van het olieland Azerbeidzjan werd op de valreep besloten dat het rijke westen van 2030 jaarlijks 300.000.000.000 (300 miljard) beschikbaar zal stellen aan arme landen (waaronder ook China valt) om zich aan te passen aan klimaatverandering en CO2 uit de lucht te halen. De bedoeling is dat dit bedrag daarna gaat oplopen tot het astronomische bedrag van boven de biljoen oftewel een een met 12 nullen. 

Hoe men aan dat bedrag is gekomen weet ik niet. Wat ik wel heb gezien op TV is dat een arm land als Nigeria boos was dat in het akkoord slechts de 300 miljard zijn opgenomen, jaarlijks wel te verstaan. Nigeria heeft een inkomen per hoofd van 1.142 dollar. (Nederland 60.000). Maar ook India met een inkomen per hoofd van 2.000 dollar was boos, omdat het te weinig was.

De klimaattop is ontaard in een gevecht om geld van rijke landen door arme landen. Dat kun je de arme landen moeilijk kwalijk nemen. Wie arm is probeert zoveel mogelijk geld weg te halen bij rijken, dat is een natuurwet. Je zou wel gek zijn als je arm bent en niet probeert het maximale weg te halen bij rijken.

Vroeger werd dit gevecht tussen armen en rijken gevoerd onder de naam van ontwikkelingssamenwerking. De rijken stelden zich in de vorige eeuw tot doel om jaarlijks 1% van hun bruto nationale product ter beschikking te stellen aan arme landen om zich daarmee te ontwikkelen. Dat doel werd maar door weinig rijke landen gehaald. Nederland was er een van. 

Ondanks dit tekort schieten, was er veel geld beschikbaar dankzij allerlei andere instellingen die zich op de een of andere manier bezig houden met ontwikkeling. Ook privé kapitaal via banken en allerlei investeringen. Daar wordt in sommige kringen op neer gekeken want dat is kapitalisme maar zonder private investeringen komt er weinig terecht van ontwikkeling. Private investeringen brengen immers kapitaal én kennis het land binnen.

Misschien is het gebrek aan kennis wel een groter gemis voor de ontwikkeling van een land dan gebrek aan kapitaal. Maar geld is nu eenmaal gemakkelijker over te maken dan kennis en dus gaat de strijd altijd om geld. 

De vraag is nu, leidt de transfer van geld van arm naar rijk ook tot ontwikkeling of tot de benodigde  klimaat aanpassingen? In de praktijk zien we daar weinig van. Zo heeft China zich met een inkomen per hoofd in 1978 van 380 Yuan opgewerkt tot een inkomen van bijna 81.000 Yuan, ongeveer 20.000 dollar! Een enorme prestatie die nog nooit is vertoond behalve dan in Taiwan en Japan.

De Chinese economische groei is niet het resultaat van ontwikkelingssamenwerking met rijke landen maar te danken aan de reorganisatie van de economie door het scheppen van een vrije markt voor binnen en buitenlandse ondernemingen en op grote schaal kennisverwerving ( onderwijs maar ook spionage). 

Het tegengestelde spiegelbeeld van China is het vele malen kleinere eiland Cuba dat sinds de revolutie van 1958 elk vorm van een binnenlandse vrije markt onderdrukt en buitenlandse investeringen weigert. Het gevolg is een land dat permanent aan de bedelstaf is. Het weet te overleven door giften uit het buitenland, eerst uit de Sovjet Unie en toen dat instortte olie uit Venezuela. Een belangrijke bron van overleving zijn geld en goederen die de miljoenen Cubanen gevlucht naar het kapitalistische Amerika naar hun familie op Cuba sturen.

De meeste arme landen zitten ergens tussen China en Cuba in. Ze hebben een vrije markt en laten buitenlandse investeringen toe. Zo een land is bijvoorbeeld Nigeria. Het heeft de grootste economie van Afrika maar zo hebben we gezien, is toch een arm land. Dat komt omdat het kort gezegd een politiek instabiel land is met een zwak bestuur, omvangrijke corruptie en gebrekkige ontwikkeling van de landbouw. De arbeidsproductiviteit groeit er maar langzaam.

Kan ontwikkelingssamenwerking iets doen aan politieke instabiliteit, zwak bestuur en corruptie? Een algemeen antwoord daarop geven is moeilijk maar grofweg gezegd weinig tot niks. Een land als bijvoorbeeld Venezuela, rijk aan grondstoffen als olie, bauxiet, goud enz. bakt er economisch niks van vanwege al deze factoren. Het is zelfs achteruit geboerd als gevolg van de invoering van het Cubaanse model. 

Een ander voorbeeld is het voormalige Belgische Congo. Dat land slaagt er niet in om ook maar een paar procent per jaar economisch te groeien ondanks de enorme rijkdom aan grondstoffen. Ook hier is politieke instabiliteit de alles verstorende factor tezamen met zwak bestuur en corruptie.

Om bovengenoemde reden ben ik geneigd dat de overdracht van geld, hoeveel ook in de vorm van hulp, weinig of niets uithaalt zo lang er geen politieke stabiliteit is in een land, geen vrije binnenlandse markt, geen private of publieke investeringen, geen of weinig corruptie en als het even kan een min of meer fatsoenlijke verdeling van rijkdom en inkomen. 

Moeten wij in de rijke landen dan maar niets doen? Dat zou onrechtvaardig zijn niet vanwege een of andere historische schuld maar om doodnormale medemenselijkheid. We moeten proberen om arme landen zoveel mogelijk op te stuwen in de vaart der volkeren. Maar we moeten niet denken dat we meer kunnen doen dan hier en daar een duwtje in de goeie richting te geven. Die 300 miljard per jaar worden overigens nooit gehaald. Dat is de zoveelste vorm van VN wensdenken.

STILLEVEN NO.21

 

Petrus, Stilleven No.21, acryl en olieverf op doek (50x50 cm)

MEXICAANSE VERTELLINGEN 17. TUSSEN DORP EN STAD

 

Op het platteland is men er van doordrongen hoe diep het leven van de mensen is verbonden met de natuur. De natuur bepaalt wanneer er een tijd van zaaien is en wanneer een tijd van oogsten. (Foto:Petrus)

Als voormalig revolutionair is Diego zich bewust van zijn geschiedenis en die van zijn land. De revolutie heeft zijn levenslot, zijn bestaan en zijn denken over het leven veranderd maar of het ook een verbetering is, is nog maar de vraag. 

Zijn land lijkt reddeloos verloren in een strijd om macht terwijl hij zelf moet zien te overleven in de stad en overleven in een stad is heel wat anders dan in het dorp waar je geboren en getogen bent.

Gelukkig heeft hij David ontmoet. Niet alleen kent hij Mexico-stad maar ook de rest van de wereld of tenminste Frankrijk. Sinds zijn kunstreis naar Parijs weet David meer van de wereld dan wie ook in zijn naaste omgeving. David is een kosmopoliet die je niks meer wijs maakt over het leven, de mensen en de wereld. Daarom is David meer dan een vriend. Hij is zijn gids die hem door de onrust en onwetendheid in zijn land leidt. 

Ook David had gehoopt dat de revolutie zijn land zou bevrijden van de onderdrukking, de uitbuiting en vooral van de onwetendheid. Op het uitgestrekte platteland beseft men vaak niet eens dan men inwoner is van een immens groot land, dat het een eigen geschiedenis heeft, een geschiedenis van veroveringen en strijd, van vergane steden en talen en de grootste verovering van allemaal, die van de Spanjaarden.

Maar daar vergist hij zich in, vindt Diego. Goed, de mensen in zijn dorp kennen de geschiedenis van hun land niet en zeker de wereld niet zoals David die kent. Ze zijn nooit in een stad geweest, nu ja, misschien in een kleine provinciestad, maar een stad zo groot als Mexico-stad kennen ze niet uit eigen ervaring. Hooguit van horen zeggen. Bij de stad Parijs kunnen ze zich al helemaal niets voorstellen net zo min als van het bijbehorende land Frankrijk. 

De schilderkunst, de kunst waar David voor naar Parijs is geweest, is in zijn dorp ook zo goed als onbekend. Dorpelingen hebben heel andere zorgen aan hun hoofd dan een schilderij aan de muur. Maar dat wil niet zeggen dat ze helemaal geen weet hebben van het leven, van de aard van de mensen en het lot van de mensheid. Als dorpelingen ergens diep van doordrongen zijn, is dat hun lot en dat van alle mensen verbonden is met dat van de natuur.

Kom daar bij stadsmensen eens om. Die denken dat ze de natuur aan kunnen, niet met hulp van de goden, die hebben ze afgeschaft, maar zijzelf met hun kennis en inzichten. Die brutaliteit, te geloven dat je alles zelf in de hand hebt van het het wieg tot het graf, verbaast Diego dagelijks. Hoe kunnen mensen denken dat ze zelf goden zijn, zo vraagt hij zich soms vertwijfeld af. De ellende en misère van elke dag is toch genoeg om die overmoed te logenstraffen? 

Daar is David het niet met Diego eens. Nu ja, er is veel ellende en leed en de revolutie heeft tot nu toe niks opgeleverd, al was het maar dat er een einde zou worden gemaakt aan Mexico als het land van veroveraars en veroverden. Dat stedelingen en dorpelingen voortaan allemaal Mexicanen zouden zijn, dat zij die afstammen van de oude culturen zich verzoenen met zij die afstammen van de Spaanse cultuur. 

Dat zelfs het tegendeel gebeurt, dat generaals met hun politieke adviseurs  vastlopen in de doolhof van de macht en hun eigen machtswellust. Onmachtig om zich daaruit te bevrijden loopt de revolutie dood. In plaats van een nieuw Mexico waarin plaats is voor alle Mexicanen komt een nieuwe mythe met nieuwe namen, maar blijft alles verder bij het oude. Mexico wordt niet opnieuw geboren en toch, toch moet dat eens gebeuren vindt David.

29. HOE ZIT DAT IN OSS? EINDELIJK DE GROOTSTE PARTIJ MAAR DAN!

Jules Iding (rechts) werd in 1996 de éérste SP-wethouder in Nederland en, dankzij het afscheid van burgemeester van Veldhuyzen (hij ging toen net met pensioen), ook maar meteen (loco)burgemeester, ook de éérste in Nederland. Henk van Gerven (links met bloemen), volgde een maand later als wethouder Sociale zaken.

De zogeheten progressieve coalitie houdt stand tot de gemeenteraadsverkiezingen in 1998. Die worden een triomf voor de SP afdeling Oss. Met 13 zetels wordt de SP fractie eindelijk de grootste. Het nieuwe college bestaat uit wethouders van de SP uit de lokale partij VDG en de PvdA. De coalitie beschikt over 19 van de 33 zetels. Het CDA verliest 3 raadszetels waarmee ze op 8 zetels uitkomt, nog altijd de tweede grootste partij van de stad.

Maar dan gebeurt het onverwachte. Halverwege de rit breekt de PvdA met de coalitie waardoor ze haar meerderheid in de raad kwijt is. Het drama lijkt het spiegelbeeld van wat het CDA in de vorige periode is overkomen toen de VDG uit de coalitie stapte. De SP stond toen meteen klaar om het stokje over te nemen. Nu staat het CDA klaar. 

Vanwaar die plotseling breuk met notabene een progressieve partij als de PvdA? De SP afdeling Oss maakt er in zijn historisch overzicht weinig woorden aan vuil.

“Op maandag 27 maart 2000 berichtte de PvdA, dat ze niet verder wilden in een coalitie met de SP. Als een donderslag bij heldere hemel kwam dit bericht bij het bestuur terecht. Ondanks het feit dat we sinds deze crisis opnieuw in de oppositie belandden, was de stem van de SP duidelijk hoorbaar in Oss. Door het vormen van een machtsblok tegen de SP kon het college helaas een stempel drukken op het beleid.” (SP afdeling Oss)

Toch moet het voor de SP een heel grote teleurstelling zijn geweest dat de PvdA nu net op het moment suprème van de macht afhaakt. SP Wethouder Jules Iding zegt er niets van te begrijpen. De PvdA wil ineens niet meer onderhandelen. Hun wethouder Tuerlings stapt uit het stadsbestuur met als argument dat de SP een onverantwoord financieel beleid voert.Volgens Iding een smoes om het college op te blazen maar waarom die smoes?

Iding is zwaar teleurgesteld en ontgoocheld. Hij kan het haast niet geloven. “Maar zonder de PvdA verder regeren kan niet; want samen met de VDG hebben ze maar 16 van de 33 zetels, dus dan kun je wachten op een motie van wantrouwen. Daarom hebben de andere wethouders vandaag hun ontslag ook aangekondigd. Binnen vier jaar beleeft Oss de tweede collegecrisis. En opnieuw is de perspectiefnota het struikelblok.” (Blz.451 in ‘Het Geheim van Oss’)

De actiereflexen van de SP staan meteen weer strak. Er wordt een pamflet gemaakt in de vorm van een open brief van wethouder Iding aan de inwoners van Oss. Daar spreekt hij zijn onbegrip uit voor het uittreden van de PvdA en noemt hij de vele goede daden van het college alsook de plannen voor de toekomst. Dat de SP zou potverteren wijst hij van de hand. De provincie heeft immers de begroting goedgekeurd.