MEXICAANSE VERTELLINGEN 9. DE MOORD OP MADERO

 

De Mexicaanse fotograaf Casasola heeft het moment vastgelegd dat president Francisco I. Madero, de man in het midden met snor en baard, tezamen met zijn vice-president Pino Suárez door een generaal van Huerta uit het paleis wordt gehaald en gearresteerd (13 februari 1913) 

We zijn gebleven bij het lot van Eulalio die dankzij zijn beschermheer en president Francisco I.Madero burgemeester is geworden van het stadje Concepcion. Helaas voor hem wordt zijn beschermheer door een staatsgreep van de wrede en verraderlijke generaal Victoriano Huerta, ooit een trouwe dienaar van dictator Porfirio Díaz, vermoord. Daarmee komt een roemloos einde aan zijn burgermeesterschap en blijft het noordelijke stadje Concepcion als een onthoofd en verweesd stadje achter.

Op dit punt van onze vertelling over onze kleine held Diego, moeten we uitweiden over Victoriano Huerta en al die andere generaals die in een revolutionaire gevecht om de macht zijn verwikkeld. Victoriano Huerta, zijn voornaam betekent overwinnaar, is net als Eulalio en Pancho Villa van eenvoudige afkomst: geboren in een dorp in het noorden en heeft net als andere generaals Indiaans bloed, Huichol bloed om precies te zijn. En net als onze kleine held Diego, weet hij al vroeg in zijn leven te ontsnappen aan zijn lotsbestemming door zich aan te melden bij het leger, in zijn geval het regeringsleger van dictator Porfirio Díaz. 

Zijn daaropvolgende militaire carrière laat zich het beste samenvatten als de slager van Porfirio Diaz. Hij voert oorlog tegen opstandige Yaqui indianen in het noorden en de Maya's in het zuiden. Dankzij zijn militair vernuft en wreedheid wint hij die oorlogen. Dat levert hem de rang van generaal op. 

Maar dan wordt zijn baas de dictator verslagen door de revolutionairen van de liberale democraat Francisco Madero en diens medestanders Pancho Villa en Pascual Orozco, elk met hun eigen leger. De dictator vlucht met hulp van zijn toeverlaat Huerta naar de havenstad Veracruz vanwaar hij de boot naar Europa neemt. Porfirio Diaz voorgoed verdwenen. Wat nu Mexico?

Het Congres kiest ene tussenpaus dier meteen de hulp inroept van Huerta om de opstand van de revolutionairen in het zuiden, geleid door de intussen roemruchte boeren-generaal Emiliano Zapata, neer te slaan. Zijn militair vernuft en zijn wreedheid laat hem deze keer in de steek. Het lukt hem niet om de troepen van Zapata te verslaan. Dat maakt Zapata nog populairder onder de bevolking. 

Madero wordt gekozen tot president. Een van zijn eerste daden is het ontslag van Huerta. Maar de goden van de Huichol laten hem niet vallen. Madero komt al snel in de problemen doordat zijn voormalige vriend en strijdmakker Orozco, een rijke mijnbouwer en neef van de voormalige keizer Maximaliaan van Mexico, vindt dat hij er bij de bedeling van hoge posten bekaaid is afgekomen. Hij had een een grotere beloning voor zijn loyaliteit aan Madero verwacht. Hij komt met zijn leger in opstand. Het staande regeringsleger faalt en dus stelt Madero de wrede generaal Huerta aan als zijn legerleider. Als van oudsher maakt hij Orozco een kopje kleiner. De gewonde Orozco vlucht over de Rio Grande naar Amerika.

Een andere verslagen opstandeling, Felix Diaz geheten en familie van de gevluchte dictator Porfirio Diaz, wordt ondertussen op gewelddadige wijze door zijn aanhangers uit de gevangenis in Mexico-stad bevrijd. Wat volgt zijn bloedige tien dagen strijd in Mexico-stad waarbij duizenden burgers en soldaten sneuvelen in de strijd tussen de regeringstroepen van Huerta en de aanhangers van Felix Diaz.

Huerta houdt stand tegen Diaz maar houdt ondertussen zijn eigen belangen nauwkeurig in de gaten. Nadat het grootste deel van de soldaten die trouw zijn aan president Madero, is gesneuveld, verandert hij met hulp van de Amerikaanse ambassadeur Wilson zijn geweer van schouder. Hij sluit onder diens toezicht een pact met Felix Diaz. President Madero wordt met een staatsgreep aan kant gezet en Felix volgt hem op.

Bij de inval in het paleis door de troepen van Huerta en Diaz wordt de broer van Madero vermoord. President Madero zelf wordt opgepakt en gevangen gezet. Vier dagen later worden Madero en zijn vice-president alsnog vermoord, zogenaamd neergeschoten tijdens een vluchtpoging. Met de dood van Madero eindigt de poging om van Mexico een min of meer liberale democratisch staat te maken.