Is er een groter verschil denkbaar tussen
de politieke cultuur van 2 wereldmachten dan tussen de VS en China? De twee
foto’s hierboven zeggen meer dan genoeg. De bovenste foto is een portret van
het Congres van de Chinese Communistische Partij nadat Xi Jinping door het
partijcongres unaniem is gekozen tot algemeen secertaris van de Communistische
Partij. Aangezien er maar een partij is toegestaan in China zal hij volgend
jaar maart ook President van China worden. Op de onderste foto zien we president
Obama op campagne voor zijn herverkiezing.
China heet een Volksrepubliek te zijn maar
het Chinese volk is niet betrokken bij de keuze van zijn president. Dat doet de
Chinese Communistische partij voor hen. De partijleden volgen daarbij de voorschriften
van de partijtop. Campagne voeren met TV spotjes, door het land reizen, de
achterban organiseren, vrijwilligers die de kiezers benaderen enz. enz. zoals
we dat kennen uit de VS is er niet
bij.
Het ergste vind ik het verkrampte en
statische karakter van het congres. Nergens enige spontaniteit te bespeuren,
emotie, menselijke warmte of afkeer. Alles hetzelfde, zonder enige fantasie.
Het verschilt allemaal niet zoveel van wat we indertijd te zien kregen van de
partijcongressen in de Sovjet Unie of nu nog steeds in Noord Korea. Ik vraag me
af of het mogelijk is voor zo’n politiek verstard land als China om zich
werkelijk economisch en sociaal verder te ontwikkelen. Voor echte ontwikkeling
is creativiteit nodig, zijn zelfstandige denkende mensen nodig, avontuurlijkheid en soms zelfs
waaghalzerij. Je kunt wel elk jaar een miljoen ingenieurs van de universiteit
afleveren maar wat kunnen die scheppen als ze niet geleerd hebben vrij te zijn
in hun geest?
Sommigen beweren dat die gang van zaken nu
eenmaal typisch is voor China met zijn oude cultuur. Nou ja, ooit was het ook
typisch voor onze oude Europese cultuur dat de politieke macht erfelijk werd
overgeleverd aan koningen, prinsen, keizers en tsaren met de bijbehorende
hofhouding. In Engeland kon je als echtgenote van de koning op bevel van die
koning onthoofd worden. Culturen kunnen veranderen net als tijden. Wie weet
gebeurt dat in China eerder dan wij en menig Chinees kan bevroeden.
Zijn de presidentsverkiezingen in de VS
ideaal? Nee, natuurlijk niet. Er schort best wel een hoop aan zeker als we het
bekijken vanuit onze politieke cultuur. De campagnes kosten veel geld. Op de
achtergrond spelen lobbyisten, bedrijven en instellingen met veel geld een soms
niet geheel heldere rol. Maar het Amerikaanse volk heeft wel de kans om zijn
aanstaande president goed te leren kennen tijdens campagne bijeenkomsten, TV
debatten, kranten, radio en TV
interviews.
De vraag is of China het huidige beleid kan voortzetten. Economische groei zonder politieke hervormingen loopt een keer spaak.
BeantwoordenVerwijderenJe hebt het contrast fraai in beeld gebracht.
BeantwoordenVerwijderenMaar er zijn wel wat voetnoten bij te plaatsen. Te veel om hier even op te noemen.
Alles is relatief.
@ZJA
BeantwoordenVerwijderenVolgens mij ook, maar wanneer.
@Petrus: We hebben het in het grijze verleden wel eens vaker over China gehad. Wellicht kan je je nog herinneren dat ik geen al te hoge pet op heb van eventuele Humanistische tendensen binnen de Chinese maatschappij. Familiestructuren zijn daar van allesoverheersend belang. Na de familie komt het dorp, de regio enz. Maar na het eigen gezin ontstaat er al gelijk een behoorlijke afstand die eenmaal op regionaal niveau groter is dan bij ons op internationaal niveau. Op internationaal niveau wordt alleen gekeken naar de bruikbaarheid van het land en de mensen waar mee onderhandeld of gewerkt moet worden.
BeantwoordenVerwijderenVreemdelingen hebben daar dezelfde status als in de VS. “Aliens’! Alsof het om buitenaardse wezens gaat. Alleen in de VS zijn ze het zich bewust dat de hele maatschappij is opgebouwd uit in principe vreemdelingen als in buitenlanders. Datzelfde geldt niet in China. Daar wordt een vreemdeling vaak nog gezien als vallend buiten de eigen cultuurcirkel en daarmee als een bedreiging voor de eigenheid. Het één en ander is gezien de geschiedenis van China en het westen meer dan een klein beetje begrijpelijk.
Toch ben ik van mening dat we in het westen de flexibiliteit van het Chinese volk vreselijk onderschatten. We zien en meten Chinezen met een westerse maatlat en dat is fout. Het is alsof je een lengte of gewichtsmaat opgeeft zonder erbij te vermelden of het om centimeters of inches gaat of om pounds en ounces of kilogrammen.
Ik bedoel dat de plattelandsbevolking in China juist al eeuwen lang heeft moeten overleven tegen alle onderdrukking en rampen (overstromingen, stormen, hongersnood enz.)in. Dat heeft ze niet alleen hard en op zichzelf gericht gemaakt, maar ook inventief en flexibel als het om overleven gaat. De Chinezen die ik heb ontmoet heb ik altijd als inventief, geestelijk flexibel en kritisch en in een vrije maatschappij ook als expliciet uitgesproken ervaren. Maar altijd rekening houdend met de eigen familiestructuur en de tradities die daar gelden.
Daarom denk ik ook dat je hier te weinig rekening houdt met de lokale sociologie, psychologie en tradities. Om een land dat zo divers is, uit zoveel verschillende etnische groepen en culturen bestaat en waar zoveel verschillende talen worden gesproken en op veel plekken nog zo onontsloten is te besturen moet je van extreem goede huize komen. Het is in ieder geval een ‘tikkeltje’ gecompliceerder dan ons eigen kikkerlandje of België.
We hebben daar - nadat we de maateenheden hebben afgesproken - toch een wat andere maatlat voor nodig. Eentje die wat langer is dan bij ons en ook een veel groter gewicht kan meten.
@JP
BeantwoordenVerwijderenDank voor je uitgebreide reactie die veel kanttekeningen bevat bij mijn blog. Over het algemeen kan ik die kanttekeningen wel onderschrijven. Het blijft moeilijk om in de glazen bol van de toekomst van in dit geval China te kijken. De Chinese cultuur vertoont veel verwantschap met de Japanse cultuur en is misschien nog wel meer 'gesloten' dan de Chinese cultuur. Per slot van rekening is Japan een eiland.
Mijn bedoeling is om kanttekeningen te plaatsen of zo je wil kritische noten bij de hype China. Wat mij aan die hype stoort is de groeicijfers eenvoudig doortrekken naar de toekomst en op basis daarvan de macht en betekenis van China in de wereld voorspellen. Klinkklare en onverantwoorde onzin van gretige zakenlui en pseudowetenschappers die teveel met hun neus in de boeken zitten en te weinig onder de mensen zijn.
Als kunstamateur kijk ik ook naar de Chinese moderne kunstenaars en hun werk. Interessant is in dit verband Weiwei die aandringt op meer vrijheid net als indertijd op het plein van de Hemelse Vrede is gebeurd. Vrijhei blijkt toch telkens een universele waarde te zijn. Ik denk niet dat je die met tanks kunt onderdrukken.
@Petrus: Volledig met je eens. Vooral wat betreft de zogenaamde "China Hype" met bijbehorende groeicijfers waar aan alle kanten zonder problemen gaten in geschoten kunnen worden. Dat op zich is een blog waard. In dat doortrekken van die groeicijfers hoor je overigens zelden of nooit wat over de vergrijzing in dat land, dat gezien zijn decennia lange één kind politiek toch een geweldig groot economisch probleem moet gaan worden.
VerwijderenMijn wantrouwen en cynisme jegens (jammer genoeg veel) zakenlui is zo groot dat ik daar een vorm van economische manipulatie in zie. Maar als ik daar verder op door zou gaan zou ik in de val van samenzwering theorieën stappen. En dat wil ik niet : -)))