BEDREIGT TRUMP DE NAOORLOORLOGSE WERELDORDE?

America First (een digitale spotprent van petrus)

Trump haalt zijn gelijk door uit het internationale klimaatakkoord van Parijs te stappen. Tot nu toe deden 2 landen niet mee aan dat akkoord: Syrië en Nicaragua. Je zou met enig gevoel voor dramatiek kunnen zeggen dat Trump met zijn akte van verlatinghe van het Klimaat akkoord de status van de VS heeft verlaagd tot die van Derde Wereld land. Maar dan wel een Derde Wereld land met de grootste vuurkracht ter wereld.

Trump heeft met zijn stap van de VS ook meteen een internationaal onbetrouwbare partner gemaakt. De vrees dat hij dat zonder enige gene zou doen, was al wijd verbreid. Met deze stap staat wel vast dat Trump geen enkele stap vreest om zijn idee van “America First” te verwezenlijken. Daarmee zijn de VS onder Trump internationaal onbetrouwbaar geworden. 

Het kan niet anders of dat zal op temijn de nodige gevolgen hebben. De betrouwbaarheid van de VS als NAVO partner is met deze stap niet dichterbij gekomen. Integendeel, de twijfel is nu groter dan ooit. Kan Europa nog onvoorwaardelijk rekenen op de VS in een confrontatie met Poetin’s Rusland? De vraag stellen is hem eigenlijk al beantwoorden.

Maar er zijn nog veel meer vragen. Hoe betrouwbaar zijn handelsverdragen met de VS nog? Kun je nog op de VS vertrouwen in de VN en diens instellingen die allemaal op de een of andere manier zijn gebouwd op internationale verdragen? Te vrezen valt van niet. Hoe betrouwbaar is de Amerikaanse dollar nog als internationaal betaalmiddel? Een groeiend wantrouwen tegen de dollar zou Trump uiteindelijk wel eens tot inkeer kunnen brengen maar dan is het misschien  al te laat.

Trump met zijn achterban hebben de wereld nog onzekerder en instabieler gemaakt gemaakt dat hij al was. Instabiliteit en onzekerheid heeft gewoonlijk minder economische groei en teruggang in welvaart tot gevolg om maar niet te spreken van nog grotere gevolgen zoals oorlogen en geweldsconflicten. 

Nu de VS driegen weg te vallen als de hoeksteen van de huidige wereldorde zullen een aantal landen en regio’s hun kansen schoon zien om zich te herpositioneren, meer macht op het wereldtoneel te verkrijgen en naar ze hopen een groter aandeel in de welvaart. 

Zal Poetin de druk op Europa verhogen om zo opnieuw een Russisch imperium op te bouwen? Hoe betrouwbaar is China eigenlijk? In dat land bestaat geen vrijheid van meningsuiting en geen vrijheid van vereniging. Alles wordt van bovenaf gecontroleerd door de Communistische partij. Afwijkende geluiden worden niet toegestaan. China is nog ontoegankelijker dan Rusland dus weet je eigenlijk nooit waar je aan toe bent. Europa heeft nog minder gedeelde waarden met China dan met Rusland en dat zal de wederzijdse betrekkingen niet ten goede beïnvloeden.

Wat te denken van andere giganten op het geopolitieke toneel? Wat gaat Japan doen nu het niet meer onvoorwaardelijk op de VS kan rekenen aangaande China? Wat wordt de toekomst van Zuid Korea? Zal Noord Korea op termijn gebruik maken van de vrij gekomen geo-politieke ruimte om Zuid Korea te bedreigen of zelfs aan te vallen? Wat gaat India doen? De Australiërs zullen nu meer dan ooit beseffen dat ze er alleen voorstaan op hun halfrond. En Canada, hoe moet dat land omgaan met zijn onbetrouwbare zuiderbuur?

Vragen, allemaal vragen waarop nog geen antwoord mogelijk is. Maar een ding staat vast. Trump heeft met zijn stap de instorting van de wereldorde van na de Tweede Wereldoorlog een stuk dichter bij gebracht. Voeg daarbij de mogelijkheid van nieuwe strijd om de macht in veel delen van de wereld waaronder ook Europa en het zou wel eens goed kunnen dat de klimaatcrisis daarbij vergeleken kinderspel is.