24. HOE ZIT DAT IN OSS? DISCRIMINATIE OF INTEGRATIE?

 

Deze Turkse gastarbeider is volledig geïntegreerd tijdens de staking bij blikemballagefabriek Thomassen & Drijver in Oss, februari 1977 (foto: petrus nelissen)

Maar de SP brochure over gastarbeid is amper verschenen of links Nederland stort zich er vol afschuw op, zo schrijft Kees Slager in zijn boek ‘Het Geheim van Oss’. Het heet dat de SP de buitenlanders met een oprotpremie het land wil uitzetten. Ook de gedwongen integratie wordt afgewezen. “De CPN-krant De Waarheid commentarieert onder de veelzeggende kop ‘Een socialistische partij op jacht naar Janmaat-stemmen.” (Blz 361 van genoemd boek) De Volkskrant schaart zich met zijn columnisten Piet Vroon en Theodor Holman in de rij van boe-roepers. 

Hans Janmaat zat in de Tweede Kamer voor de Centrumpartij, de eerste naoorlogse nationalistische partij die zowel gevreesd als gehaat werd, vooral door links waar nationalisme wordt gelijk gesteld aan racisme en discriminatie. Veel rechters volgden daarin toen de aanklagers.

"Volgens Meindert Fennema werden in totaal zo'n 300 processen tegen Janmaat aangespannen. Dit leidde tot meerdere veroordelingen. Het gerechtshof in Den Haag veroordeelde hem op 28 maart 1995 tot een boete van 2000 gulden (ruim € 900), waarvan de helft voorwaardelijk of 35 dagen gevangenisstraf, waarvan vijftien dagen voorwaardelijk. Op 23 december 1996 veroordeelde het gerechtshof in Amsterdam Janmaat tot 3000 gulden (ruim € 1300) boete of veertig dagen hechtenis. De laatste veroordeling sprak het gerechtshof in Arnhem op 29 december 1997 uit: twee weken voorwaardelijke celstraf en een boete van 7500 gulden (ruim € 3400). Een decennium later werden soortgelijke uitlatingen ook door anderen wel gedaan, en werden ze niet door iedereen meer als kwetsend ervaren. Het is tegenwoordig erg onwaarschijnlijk dat iemand voor dit soort leuzen nog veroordeeld wordt." (Wikipedia: Hans Janmaat)

De door de SP opgedane ervaringen in de wijken worden of niet herkend door de andere linkse partijen of ze sluiten er liever hun ogen voor. Het is niet onwaarschijnlijk dat in deze partijen sprake is van een gastarbeiders- paternalisme zoals men dat ook vaak heeft tegenover mensen in de Derde Wereld. Zij moeten zoveel mogelijk ontzien worden in plaats als volwaardig en even kritisch als andere arbeiders benaderd te worden.

De SP gaat het juist wel om de (vol)waardigheid van de gastarbeiders. Jan Marijnissen verwijt links Nederland de gastarbeiders dood te knuffelen in plaats ze als gelijken te behandelen. “Wij zagen toen al dat als die mensen hier iets wilden bereiken en ook hun waardigheid als mens behouden, dat ze dan onze taal moesten leren. Wij wisten uit eigen ervaring hoe weinig kans ze zonder onze taal hadden.” (blz. 362)

“Er werd wel gezegd dat de Nederlanders het smerige werk niet meer wilden doen en daar de gastarbeiders voor gebruikten. `Maar dát was het punt niet, het punt was dat de automatisering steeds hogere eisen stelde aan werknemers, eisen waar de meeste Turken niet aan konden voldoen, gewoon doordat ze de taal niet beheersten. Ik heb er meegemaakt die hun éigen taal niet eens konden lezen of schrijven, laat staan dat ze een cursus konden volgen om inde fabriek op een hoger niveau te komen.” (Blz.363)

In Oss wordt mede dankzij de SP het 10% woningbeleid gevoerd dat erop gericht is de spanningen tussen de autochtone bewoners en de gastarbeiders zo laag mogelijk te houden en tegelijk gettovorming te voorkomen.

Het 10% beleid houdt in dat in een wijk niet meer dan 10% van de bewoners mag  bestaan uit gastarbeidersgezinnen. De woningbouwvereniging Sint Willibrordus volgt dit in een minderheden nota uitgewerkte beleid. 

Maar ook hierover breekt de pleuris uit bij links en de media. De aanleiding is een brief van de stichting Welzijn Buitenlandse Werknemers die stelt dat niet elke woningzoekende gelijk wordt behandeld. 

De directeur van de woningbouw vereniging antwoordt in het Brabants Dagblad dat dit beleid volgens de letter van de wet discriminerend is maar dat het beleid in de praktijk de integratie bevordert. “De buitenlandse arbeiders zijn aardig geïntegreerd in de Osse samenleving. We hebben hier nauwelijks problemen tussen beide groepen. Ik werk meer naar de geest van de wet. En de geest is belangrijker dan de letter.” (blz 366 in genoemd boek)

Voor de linkse partijen en andere partijen gaat gelijkheid boven alles, blijkbaar ook als dit schade toebrengt aan het sociale weefsel in een wijk. Behalve de SP is er geen partij, ook niet een klassieke arbeiderspartij als PvdA, die een afweging kan of durft te maken te maken tussen deze twee prioriteiten; absolute gelijke behandeling volgens de letter van de wet of behoudt van het sociale weefsel in een wijk met voortschrijdende integratie van de gastarbeidersgezinnen. Het gevolg is dat linkse partijen met voorop de PvdA, langzaam maar zeker hun traditionele achterban in de arbeiderswijken beginnen te verliezen.