50. AMERICA LATINA. COLOMBIAANSE SCHRIJVER GARCIA MARQUEZ

De Colombiaanse schrijver Gabriel Garcia Marquez (1927-2014) in gesprek met de Cubaanse dictator Fidel Castro (1926-2016). Het is en blijft vreemd dat terwijl Marquez als schrijver in kaart brengt hoe geweld de Latijns Amerikaanse samenleving aantast, hij bevriend was met een dictator. Had Marquez geen hoge pet op van democratie om geweld uit te bannen? Maar ook moet gezegd worden dat hij zijn vriendschap met Castro gebruikte om bijvoorbeeld een tot 20 jaar veroordeelde vakbondsman (Reinol Gonzalez) vrij te krijgen.

Na de terugreis met een tussenstop in Parijs zodat Alvaro de sfeer van de stad kan proeven en de verplichte hoogtepunten bezoeken, komen Martha en Lorena aan op Schiphol. Met hen maken we uitstapjes naar diverse bekende en toeristisch gezien verplichte Nederlandse plekken als Marken, Volendam, Kinderdijk, Zaandam, Utrecht en Amsterdam. Nederland in vogelvlucht. Gelukkig is Nederland geen groot land zodat je in een dag heel wat kunt zien.

Alvaro schrijft op mijn verzoek een stukje voor ons tweemaandelijkse tijdschrift Latijns Amerika over schrijver en landgenoot Gabriel Garcia Marquez. Die is hier in Nederland vooral bekend geworden met zijn boek Honderd Jaar Eenzaamheid. 

“De boeken van de Colombiaanse schrijver Gabriel Garcia Marquez - “Honderd jaar eenzaamheid”, “Het kwade uur” en “De kolonel ontvangt nooit post” weerspiegelen de politieke werkelijkheid van Colombia en van Latijns Amerika in het algemeen. De landen van Latijns Amerika hebben sedert hun onafhankelijkheid bijna voortdurend, hetzij openlijk hetzij ondergronds, in een staat van geweld verkeerd. Aldus verschijnt het thema van geweld, gepaard aan onderdrukking in het werk van Marquez, middels misvormingen die het in omgeving en personen teweeg brengt. Omdat geweld in deze samenleving een constante is, komt het aan de mensen voor als een natuurverschijnsel…Als dragers van het geweld  en de onderdrukking verschijnen politieke partijen, Noord Amerikaanse ondernemingen, kolonels, soldaten en priesters ten tonele. Zij allen vertegenwoordigen een of andere vorm van macht: de politiek, het imperialisme, het leger en de kerk.” (Latijns Amerika Augustus 1974, no.4, jaargang 5)

Ik citeer dit stukje omdat het duidelijk maakt dat de werkende bevolking in Latijns Amerika niet meedeelt in de macht en dat nu is precies de reden van het bestaan van CLAT als arbeidersbeweging in Latijns Amerika en wij als solidariteitsvereniging in Nederland.

Het zijn vooral rechtse autoritaire en dictatoriale regeringen vaak met generaals zoals in Chili na de staatsgreep tegen de democratisch gekozen president Allende, in Brazilië, Bolivia, Paraguay en Guatemala om een kleine selectie aan landen te noemen die de arbeidersbeweging en de vakbonden met geweld muilkorven. Er zijn zo goed als geen landen in het continent waar vakbonden vrijheid van vereniging en onderhandeling hebben.  

Maar ook en helaas linkse revolutionairen, communisten en aanverwanten die beweren uit naam van de werkenden klasse de macht te willen nemen, sluiten na hun machtsovername dezelfde werkende klasse van deelname aan de macht uit. Het scherpste zien we dat in Cuba waar Fidel Castro uit naam van de revolutie de vrije, democratische bonden de nek heeft omgedraaid. 

Die democratische solidariteitsboodschap komt in Nederland goed over, zo blijkt tijdens een ledenvergadering van de vereniging. Het aantal leden is groeiend en bedraagt nu bijna tweeëneenhalf duizend waardoor de financiële steun aan CLAT in Latijns Amerika voor dit jaar nog verhoogd kan worden met 10.000 gulden tot in totaal 40.000. De vereniging maakt de helft van zijn ledenbijdragen over naar CLAT. 

Er wordt steeds meert samengewerkt met andere actie en solidariteitsgroepen zoals de Chili-aktie, het Brazilië Tribunaal (de vereniging heeft het secretariaat van de Nederlandse tak van het Tribunaal), Peru-Aktie, Guatemala-aktie, Suriname-aktie en verschillende protestakties tegen onderdrukking en vervolging. De meeste actiegroepen zijn opgericht door mensen die het betreffende land ooit bezocht hebben. Vaak wonen er vrienden of bekenden van hen.  

Juridisch gezien opereren deze actiegroepen als stichtingen terwijl CLAT Nederland een vereniging is met een op een ledenvergadering gekozen bestuur. De oprichters hebben bewust voor een vereniging en niet voor een stichting gekozen vanwege de democratische grondslag die vakbonden hebben, ook in Latijns Amerika. Voor de vereniging is democratie uitgangspunt en anker voor de eigen beleden solidariteit met de vakbeweging in Latijns Amerika.  

Dit jaar bestaat de vereniging 5 jaar. Er wordt op de ledenvergadering een werkgroep ingesteld om tegen het einde van het jaar activiteiten  te organiseren die de aandacht zullen vestigen op onderdrukking en protest van de vakbonden in Latijns Amerika en de benodigde solidariteit vanuit Nederland om de democratische vakbeweging te versterken.