3. KLIMAATVERANDERING: NET ZERO 2050, EEN ONREALISTISCH PROJECT.

foto: petrus nelissen

Tekst: Robert Girouard

vertaling: Martien de Wit 

Aan de vooravond van COP 28 (vanaf 30-11-2023 in Dubai) is de harde realiteit dat de CO2-uitstoot nog steeds niet zijn hoogtepunt heeft bereikt, ondanks alle retoriek, toezeggingen, overeenkomsten en steeds alarmistischer klinkende rapporten; de inspanningen van de Verenigde Staten en de Europese Unie zijn meer dan tenietgedaan door de groei van onder andere China. De atmosferische CO2-concentratie is blijven stijgen, met een gemiddelde snelheid van ongeveer 2 ppm per jaar, zelfs tijdens de pandemie. Het verbruik van fossiele brandstoffen is ook blijven stijgen, zij het de afgelopen jaren in een lager tempo als gevolg van de lockdown; het aandeel van fossiele brandstoffen in de energiemix is ondertussen met slechts een paar procentpunten gedaald en ligt nog steeds boven de 80%.

Zonder een drastische verandering in beleid of technologie voorspelt de U.S. Energy Information Administration dat de wereldwijde vraag naar energie tegen 2050 met 50% zal groeien, waarbij het grootste deel van de groei afkomstig zal zijn van niet-OESO-landen, terwijl het aandeel van fossiele brandstoffen rond de 70% zal blijven. We hoeven dus geen grote daling van de uitstoot te verwachten.

Maar de Verenigde Naties zijn onvermurwbaar. Directeur-generaal Antonio Guterres van de VN vermenigvuldigt zijn oproepen tot actie:

Toezeggingen over netto emissies moeten consistent zijn met de IPCC-scenario’s die de opwarming van de aarde beperken tot 1,5 graden. Dit betekent dat de wereldwijde uitstoot tegen 2030 met minstens 45% moet zijn gedaald en tegen 2050 tot nul moet zijn gereduceerd. De verplichtingen moeten vergezeld gaan van tussentijdse doelstellingen die vanaf 2025 elke vijf jaar moeten worden gehaald. Deze doelstellingen moeten betrekking hebben op alle broeikasgasemissies en alle emissiecategorieën.

Volgens het Global Carbon Project betekent het bereiken van nul CO2-uitstoot in 2050 in de praktijk een lineaire vermindering van de totale CO2-uitstoot van ongeveer 0,4 GtC (1,4 Gt CO2) per jaar, een vermindering die vergelijkbaar is met die in 2020 tijdens de lockdown, wat een idee geeft van de omvang van de uitdaging.

Een andere maatstaf voor de titanische inspanning die Net Zero 2050 vertegenwoordigt, is het bedenken dat er de komende 30 jaar elke dag een kerncentrale of 1500 windturbines met een oppervlakte van 300 vierkante mijl moeten worden gebouwd om fossiele brandstoffen te vervangen (vanaf 2020).

Volledig elektrische energie betekent niet alleen een wildgroei aan windturbines en zonnepanelen, maar ook een aanzienlijke uitbreiding van de elektriciteitstransportnetwerken. Het Internationaal Energieagentschap (EIA) schat dat er tegen 2040 49,7 miljoen kilometer aan elektriciteitsleidingen moet worden aangelegd of vervangen – genoeg om de planeet 2.000 keer rond te cirkelen. Er zullen ook tienduizenden extra transformatorstations nodig zijn.

Maar de blindheid van politici is nog wanhopiger als het aankomt op het hangen van een prijskaartje aan deze integrale transitie, die betrekking heeft op alle belangrijke pijlers van de economie: energie, zware industrie, transport, bouw, landbouw, bosbouw en afvalbeheer. De totale rekening zal waarschijnlijk torenhoog zijn en raad eens wie dat gaat betalen…