7. VOER VOOR POLITICOLOGEN. CENTRUM-LINKSE REGERING BUITEN BEREIK?

 

Wie wordt de nieuwe premier van Nederland? Dilan Yesilgöz of Pieter Omtzigt? (fotocollage petrus nelissen, met dank aan Rembrandt)

Als duurzaam opgeleid politicoloog hou ik de peilingen voor de aanstaande Tweede kamer verkiezingen nauw in de gaten. Peilingen zijn en blijven peilingen, maar toch. De kwaliteit van de peilingen is dusdanig dat je er zeker wel trends in kunt aflezen.

De eerste trend heb ik al in aflevering 6 van deze serie op 4 oktober gesignaleerd. Wilders met zijn PVV doet het goed. Ondanks alle inspanningen om die partij moreel te diskwalificeren en als extreem rechts te afficheren door media en linkse partijen (ik noem geen namen) is de trend stijgend en wel naar 20 zetels. Het NOS journaal kwam afgelopen week ook tot deze conclusie.

Wat is hier aan de hand? Waarom weet Wilders zonder veel moeite, hij voert nauwelijks campagne, maar liefst bijna anderhalf miljoen stemmen binnen te halen? De magie van Wilders is nog niet uitgewerkt. Voer voor eigentijdse politicologen om dat toch eens onbevooroordeeld te onderzoeken.

De enige serieuze, niet partij-politieke poging om het verschijnsel Wilders te verklaren, die ik op internet kan vinden, is op de website van politicoloog/journalist Chris Aalbers. In zijn boek ‘Achter de PVV’ stelt ook vast dat er te weinig aandacht is voor de ideeën en opinies van PVV stemmers.

Hij signaleert dat PVV-aanhangers geen makke schapen zijn die kritiekloos achter Wilders aanlopen. “Zij komen met eigen visies en ideeën hoe de politiek moet veranderen en hoe de PVV daar een rol in kan spelen. PVV-kiezers staan ver van andere politieke partijen af, maar hebben deze partijen niet definitief de rug toe gekeerd. Wat kunnen andere partijen doen om deze kiezers terug te winnen?”

De overheersende trend is dat de meerderheid van de Nederlandse kiezers centrum-rechts denkt te stemmen, d.w.z. VVD, NSC of BBB. Zij behalen samen in de laatste peilingen rond de 65 zetels waarbij het stuivertje wisselen is tussen de genoemde partijen.

Het is nog niet te zeggen of de VVD dan wel de NSC als grootste uit de bus kan komen. Ik denk zelf NSC met Omtzigt. Zijn optreden blijft verrassend fris. Hij  laat zich niet intimideren of afleiden door (zelfvoldane) journalisten. Maar het moet gezegd worden Yesilgöz blijft ook verrassend goed overeind. Krijgen we dan toch eindelijk onze eerste vrouwelijk premier?

Voor centrum links wordt het steeds moeilijker om de trend te keren. Als ik 4 centrum-linkse partijen optel (D66, PvdA/GL, SP en PvdD) kom ik niet verder dan 40 zetels. Daar kun je geen centrum-linkse regering mee bakken.

De trend is duidelijk. De Nederlandse kiezer wil af van centrum-rechts praten en centrum-links regeren. De magie van Rutte, begonnen met zijn eerste kabinet gesmeed met de PvdA’er Samsom, is uitgewerkt.