woensdag 28 juni 2023

6. OVERLEVINGSLANDBOUW BIJ INDIGENAS IN COSTA RICA

 

Moeder en dochter poseren in hun hut. Links staat een hard planken bed, rechts een paar schoenen, links boven twee kalebassenvoor water of andere dranken. De hut is ter bescherming tegen ongedierte en koude van binnen beplakt met kranten. (Reserva indigena Ujarras en Salitre)


De zucht naar een paradijselijk leven van genoeg is genoeg en een boterham met tevredenheid steekt telkens de kop op in Nederland. De rijkdom en welvaart die we door de eeuwen hebben opgestapeld maakt sommigen zenuwachtig. Er zijn mensen die er een schuldgevoel van krijgen.

In het Brabants dagblad las ik een kort bericht over een filosoof die de overdaad te gortig is geworden en nu zijn heil zoekt in een eenvoudig leven in een huis met een groententuin, wat kippen en zelf gebakken brood. Een nobel streven wat werkt zo lang alles meezit. Ziekte en andere tegenslagen moeten wel achterwege blijven anders wordt het miserie.

Voor zware miserie moet je elders zijn. Ik heb al verteld over het miserabele leven van de indigenas (inheemse bevolking) in Chiapas en Oaxaca in Mexico waar dankzij een ontwikkelingsprogramma van UNICEF stapsgewijs wat aan gedaan wordt. Een nog schrijnender geval van miserie en armoede heb ik leren kennen dankzij een vakbondsleider van de Christelijke Boerenbond in Costa Rica.


Vader en moeder met vier kinderen poseren voor hun hut. (reserva indigena Ujarras en Salitre)

Zoiets verwacht je trouwens niet in Costa Rica dat voor Latijns Amerikaanse begrippen een stabiel, democratisch land is zonder leger. Natuurlijk is er ook in Costa Rica armoede. Vooral op het platteland waar de boerengezinnen moeten leven van te weinig grond en met te weinig middelen ter verhoging van de productie. Maar daar wordt aan gewerkt door overheid en een VN ontwikkelingsprogramma en de Internationale Arbeidsorganisatie.

Waar niet aan gewerkt wordt, behalve dan door de christelijke boerenbond, is de verbetering van het lot van de inheemse bevolking in het zuiden van Costa Rica bij het stadje Buenos Aires. In het stadje wonen overwegend afstammelingen van blanke kolonisten uit de Spaanse tijd.

Een enkele keer kom je in de straten van het stadje een man of vrouw van inheemse afkomst tegen. Die wonen verderop, de zandweg naar Ujarras af, in een nog niet lang geleden toegekend reservaat. Ze wonen in stamverband midden in de jungle in hutten die nog volgens de overlevering zijn gebouwd. Voor de rest is hun cultuur verloren gegaan.


Moeder en dochter onderweg in het reservaat. (Reserva Ujarras en Salitre)
 

Ze leven van overlevingslandbouw wat in hun geval wil zeggen dat ze her en der in de jungle plek hebben gemaakt om koffiestruiken te planten, hier en hier daar een klein bos hebben aangelegd van bananenbomen ( Costa Rica heeft de grootste bananenplantages van Midden Amerika). Ze houden wat varkens, kippen en een enkele koe rond hun hut  erop na en dat is het.

Koffie en bananen verkopen ze aan de blanken in Buenos Aires zodat ze af en toe geld hebben. Ze krijgen steevast een te lage prijs voor hun producten omdat de blanken weten dat ze hun koffie en bananen bij gebrek aan eigen vervoer nergens anders kwijt kunnen.

De levensomstandigheden van deze groep, die bestaat uit een tiental hutten, zijn dan ook navenant. Het kost me dan ook geen enkele moeite om hun armoede of liever misère in beeld te brengen. Ik maak links en rechts foto’s die ze ondergaan zoals ze alles wat hun leven aangaat al generaties lang ondergaan.

Joaquin van de boerenbond probeert hun samen met een collega - een kleine koffieboer -  te leren hun lot in eigen hand te nemen. Ze helpen de gemeenschap met de kleine beetjes die ze hebben want ook zij als boerenbond hebben weinig te makken. Het komt in de buurt van lammen die blinden helpen. Ontwikkelingshulp op rudimentair niveau maar wel met liefde.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten