WAAROM JONGE AFRIKANEN NAAR EUROPA KOMEN

 

Julietta (niet haar echte naam) poseert met haar dochter en stiefdochter op de zolderkamer in Etterbeek, Brussel (2003).

Hoe geef je je kinderen een toekomst in een land waar geen toekomst is, dat is de kwestie waar gezinshoofd Koffi voor staat. Koffi betekent in zijn moedertaal Ewe op vrijdag geboren. Togo stagneert politiek en economisch al jaren dankzij dictator Eyadéma en zijn leger. Begin jaren negentig was er zowaar een opstand van de bevolking in de vorm van een algemene staking. De EU probeerde toen eensgezind de dictator te bewegen te vertrekken en plaats te maken voor een meer democratisch regime.

Helaas wilde Franse regering niet meewerken aan het ten val brengen van Eyadéma.  Ze hebben teveel belangen in hun oud kolonie en die wilden ze niet in de waagschaal stellen voor een onzekere uitkomst van een volksopstand. Het leger getraind en bewapend door de Fransen trad onbarmhartig op tegen stakers en demonstraties. Na enkele weken moesten de stakers met hangend hoofd terug naar hun werk. Het land zat weer voor jaren op slot.

Ook toen moeder Natuur in 2005 ingreep en de oude Eyadéma stierf, veranderde er niks. Zonder veel poespas en met instemming van het parlement werd zijn zoon de nieuwe president dictator. Hij beloofde een meer democratisch bewind maar dat stelde uiteindelijk niet veel voor. Het land bleef onder toeziend oog van de jonge dictator en het leger economisch, politiek en sociaal stagneren. Armoede en werkloosheid heerste alom. Wat kon Koffi, notabene vakbondsleider daar aan veranderen? Weinig of niks. Hij kon net als de andere vakbonden wat rommelen in de marge en hopen op betere tijden.

Voor zijn kinderen duurde dat te lang. Hij besloot ze naar Europa te sturen. Dankzij zijn vakbondswerk kwam hij wel eens voor een cursus of bijeenkomst naar Europa. In de loop der jaren had hij contacten opgebouwd met de Togolese gemeenschappen in Brussel, Parijs en zelfs in Duitsland. Togo was tot aan de Eerste Wereldoorlog een Duitse kolonie geweest. Daarna kwam het in handen van de Fransen die er voor zorgden dat het Duits snel verdrongen werd door het Frans.

Dank zij zijn contacten lukte het hem een van zijn zoons in België te krijgen en de andere in Duitsland. Hij had hen geleerd hoe ze zich het beste konden gedragen om geaccepteerd te worden: niet opvallen, je best doen om je aan te passen, hard werken en zuinig zijn met je geld. In België kwam zijn Frans sprekende zoon terecht in Vlaanderen, in een supermarkt in Oostende om precies te zijn. Het lukte hem om zijn andere zoon in Duitsland te plaatsen. Die vond werk in de buurt van Aken.

Zijn dochter kwam op een geheel eigen manier terecht in Brussel. Zij raakte zwanger van een Togolees die op vakantie was. Ze trouwden en zij ging mee naar Brussel waar ze kwam te wonen op een zolder van een oud herenhuis in het centrum van Schaarbeek, een deelgemeente van Brussel. Het hele huis wordt bewoond door migranten uit alle windstreken. Op elke verdieping hoor je een andere taal. De eigenaar verdient goed aan de migranten.

Nog voordat ze bevallen is van haar dochter, krijgt ze er een dochter bij. Die is van een vorige liefde van haar man. Julietta heeft daar geen moeite mee. Ze is gewend met kinderen van verschillende moeders is een huis te wonen. Haar vader had meerdere vrouwen. De zolderkamer is naar Belgisch normen maar een armzalige woning voor een stel met twee kinderen en ook nog veel te duur. Maar daar klaagt ze niet over. De omstandigheden thuis waren een stuk slechter.

Helaas duurt het jonge geluk niet lang. Haar man drinkt en slaat haar zodat ze besluit er vandoor te gaan met haar dochter en stiefdochter. Een gewaagde sprong in een stad als Brussel. Waar moet ze wonen en waarvan moet ze leven? Ze krijgt tijdelijk onderdak bij een landgenote. Meteen ook geeft ze zich op voor een opleiding in de verpleging met bijbehorende job. Zo heeft ze meteen een inkomen, hoe klein ook.

Haar ouders zijn haar niet vergeten en zorgen via allerlei wegen dat ze vanuit Togo bevoorraad wordt met de allernoodzakelijkste dingen. Er worden zelfs verrassingspakketten bezorgd door bekenden. Haar leven is draaglijker geworden zonder slaag en bedreigingen. Haar broers doen het nog beter. Die hebben een gezin gesticht met kinderen en al. Aldus bouwt een nieuwe generatie Afrikanen in Europa een toekomst op.