IS HET CDA NOG TE REDDEN?

 

Is het CDA nog te redden? Een kwestie die de politieke vijanden van het CDA waarschijnlijk geen moer kan schelen. Dat snap ik maar het is niet verstandig. De Christen Democraten hebben samen met de Liberalen en de Sociaal Democraten Nederland gemaakt tot wat het nu is; het rijkste land van Europa met kansen voor bijna iedereen, een rechtstaat die naar behoren functioneert, sociale voorzieningen waardoor niemand van honger of ziekte omkomt en een grote mate van sociale gelijkheid. Kortom een land waar miljarden mensen op de wereld van dromen.

Die drie klassieke politieke stromingen worden bedreigd door de opkomst van nieuwe populistisch georiënteerde partijen ter linker en rechter zijde. Het meest bedreigd van die drie worden de Christen Democraten. Zij dreigen straks nog maar tien zetels in de Tweede Kamer over te houden. Daarvoor is niet een verklaring maar zoals gewoonlijke vele zoals de groeiende ontkerkelijking, de splijtzwam van het gedoogkabinet, de spanning tussen moraliteit, ethiek en praktische politiek, het gebrek aan leiderschap en zo zullen er nog wel meer oorzaken te bedenken zijn.

Om de politieke tsunami die het CDA bedreigt het hoofd te bieden, heeft de partij een commissie opgericht die de CDA beginselen gaat herijken en hertalen. Geen veelbelovend jargon voor een politieke partij. De kiezers vragen niet om een bijbels verhaal om hun leven zin te geven maar een politiek programma dat antwoorden geeft op hun politieke vragen. Een politieke partij geeft politieke antwoorden en geen bijbelse verhalen die de veronderstelde leegte van het moderne bestaan moeten vullen of iets dergelijks.

Kan zulks met de beginselen van het CDA? Ik dacht het wel, ook in deze tijd. Het CDA weet vanuit het besef dat de wereld altijd onvolmaakt zal zijn, de mens tot het kwade geneigd is dat een gemeenschap bijeen gehouden moet worden op basis van straf en beloning. Sociale voorzieningen zijn vanuit het oogpunt van naastenliefde een noodzaak maar men moet tegelijkertijd beseffen dat mensen ook graag de boel belazeren als ze er zelf van beter kunnen worden. Mensen kunnen altruïstisch maar ook egoïstisch zijn.

Belastingen heffen voor het algemeen nut en welzijn is prima maar teveel aan belasting ondermijnt de individuele inspanning en kan de vrijheid teveel inperken. Het CDA weet als geen andere partij dat ondanks alles individu en gemeenschap onverbrekelijk met elkaar verbonden zijn. De balans tussen die beide is altijd precair en moeilijk te bewaren. Absolute individuele vrijheid zal de gemeenschap ondermijnen, afgedwongen collectivisme maakt uiteindelijk de gemeenschap kapot. Daarmee zit het CDA tussen liberalisme en socialisme in, twee wegen die de afgelopen eeuwen op verschillende momenten zijn bewandeld en die beide veel onheil hebben gebracht.

Op dit moment slaat de slinger van het liberalisme veel te ver uit, vooral op het terrein van de organisatie van de economie. De overheden verkleinen om meer verantwoordelijkheid aan het individu te geven zoals dit kabinet wil is een mooi doel maar mag geen programma worden om het individu aan zijn lot over te laten. Dat nu dreigt uit naam van het liberalisme meer en meer te gebeuren.

Het CDA is de politieke partij die daar niet alleen maar bezorgd over moet zijn maar ook actie dient te nemen. Zij moet met ideeën en initiatieven komen om de balans tussen markt en algemeen nut, individuele vrijheid en gemeenschap te herstellen. Misschien dat die commissie daar eens zijn gedachten kan laten gaan. Met de nieuwe antwoorden op zak kan het CDA zich bezinnen op de vraag of nog langer in dit kabinet blijven verantwoord is.