dinsdag 8 april 2025

42. HOE ZIT DAT IN OSS? EINDE VAN EEN SOCIALISTISCHE GIDSGEMEENTE?


De lokale partij VDG wordt bij de verkiezingen in 2022 3 zetels groter dan de SP. Door de afsplitsing van tezamen 5 zetels resteren er nog maar 3 zetels voor de SP.

Jan Marijnissen is PvdA leider Wim Kok voorgegaan in het ontdoen van de ideologische veren van zijn partij. De voormalige FNV voorzitter doet dat pas in 1995. Maar daarmee is niet alles gezegd. Een partij als de SP is gebouwd op militant activisme tegen de bestaande orde en dat verdwijnt zo maar niet. Daarvoor zit het te diep in het dna van die partij.


Wim Kok mag dan de klassenstrijd hebben afgeschaft daarmee blijft zijn partij wel de partij van de emancipatie. De oorspronkelijke doelgroep van arbeiders en hun vrouwen wordt ingeruild voor feminisme (Hedy D’Ancona), nieuwe minderheden zoals migranten en vluchtelingen en de verdrukten ver weg in de Derde Wereld. 


Net als indertijd in Oss durfde de PvdA het niet aan om met de SP te regeren wat niet gemakkelijk is, zoals ook in Oss blijkt. Daarvoor verschillen de temperamenten van de beide partijen teveel van elkaar. De PvdA is vooral een doorgewinterde bestuurderspartij terwijl de SP een aktie-partij is.


Of Jan Marijnissen genoeg heeft gedaan om zijn partij salonfähig te maken als coalitiepartner, is een vraag die hijzelf misschien het beste kan beantwoorden. Hoe schudt je je ideologische veren af zonder je achterban te verliezen? Jan Marijnissen doet het op informele wijze, zonder er teveel een punt van te maken. Wim Kok doet het officieel wat eigenlijk nooit helemaal verwerkt is.


Met de mislukte coalitievorming voor een linkse regering miste de SP niet alleen de kans om ons land mee te besturen maar is ook het politieke momentum voorbij. Het mag nauw lukken dat de SP  ooit nog eens zoveel zetels binnenhaalt. Jan Marijnissen houdt het in ieder geval vanwege zijn gezondheid in 2008 voor gezien.


Opvolgster Agnes Kant blijkt een politieke ramp. Met de komst van partij en fractieleider Emile Roemer behaalde de partij 15 zetels in 2010. Een teleurstelling omdat hij in de peilingen vlak daarvoor veel hoger stond. In 2017 verliest de partij 1 zetel waarop ook Roemer aftreedt.


Hij wordt opgevolgd door Lilian Marijnissen, de dochter van Jan. Met de Tweede Kamer verkiezingen in  2021 wordt ze lijsttrekker. De partij zakt naar 9 zetels. Bij de verkiezingen in 2023 zakt de partij zelfs terug naar 5 zetels. Kort daarna treedt ze af als partijleider en als lid van de Tweede Kamer. Vergeleken met haar vader en met Roemer is Lilian politiek te licht om de partij naar een overtuigende zetelwinst te kunnen voeren.


Zoals eerder gemeld, valt de SP fractie in de gemeenteraad van Oss uiteen. Een geduchte klap voor de partij die ze in Oss waarschijnlijk niet meer te boven kan komen. Nieuwe generaties kiezers zullen weinig of niks hebben met de SP.


De afgescheiden partij kan als een lokale partij worden beschouwd. Zoals de naam al aangeeft - Sociaal Sterk Oss - gaan de politieke ambities niet over de grenzen van de stad heen. In Oss worden met de afsplitsing van de SP meegerekend nu 19 van de 37 zetels bezet door leden van lokale politieke partijen. 


Daarmee lijkt een definitief einde gekomen te zijn aan de mogelijkheid dat Oss nog eens ooit een socialistische gidsgemeente in Nederland zou worden. Het kan verkeren. Oss is van een naoorlogse KVP stad via de SP veranderd naar een meerpartijen stad met, naar het zich laat aanzien, een groot aandeel van lokale partijen. Oss sluit daarmee aan bij een nationale trend. Hoe lang die trend zal voortduren is koffiedik kijken en dara doen wij politicologen niet aan.

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten