 |
| Dat het blijde en rijke Roomse leven nog niet helemaal verdwenen is, blijkt uit deze recente foto van een fietsende non van het Clarissen klooster uit Megen. Op de achtergrond de kerk van Macharen. (foto:augustus 2017) |
In de voorgaande aflevering heb ik een schets gegeven van de discriminerende politiek van de protestantse Republiek tegenover de katholieke Generaliteitslanden. De bevrijding van de Generaliteitslanden dankzij de Bataafse Revolutie die volgde op de Franse inval (1795) betekende niet dat de katholieke burgers ook meteen volop meetelden in het nieuwe koninkrijk. Het duurde nog ruim honderd jaar voordat de emancipatie van de katholieken als staatsburgers van Nederland zijn beslag kreeg.
“De katholieke emancipatie in Nederland is het proces waarmee katholieken in Nederland geleidelijk aan gelijkberechtiging verwierven op politiek, sociaal en cultureel gebied. De katholieke emancipatie liep ongeveer parallel met de opkomst van de arbeidersbeweging in Nederland. Deze beide ontwikkelingen leidden tot de verzuiling van Nederland, waarbij elke groepering - protestant, katholiek of ongodsdienstig - een eigen wereld had, met eigen scholen, verenigingen, winkels, buurten, politieke partijen, eventueel kerken en later omroepverenigingen.” (Wikipedia: katholieke emancipatie)
De verzuiling zou je een vrijwillig, niet door staat en overheid gesanctioneerde apartheidsbeleid kunnen noemen. Men organiseerde de mensen in de eigen geloofskring, de kleine wereld rond de eigen kerk, of op basis van een ideologie, socialistisch of liberaal. Bij de protestanten noemde men dat soevereiniteit in eigen kring.
“Soevereiniteit in eigen kring is een onderdeel van de calvinistische leer zoals die ontwikkeld is door Abraham Kuyper. Hiermee wordt bedoeld dat elke levenskring zijn eigen onafhankelijk gezag heeft en niet onder dat van een andere levenskring staat. Zo zijn het gezin, de economie, de kerk en het onderwijs soeverein in eigen kring… Soevereiniteit in eigen kring wordt vaak in verband gebracht met verzuiling. Het wordt dan geregeld opgevat als dat iedere zuil zijn eigen interne gezag heeft, voortvloeiend uit ‘eigen wetmatigheden’. Deze opvatting is slechts gedeeltelijk juist. Het verband tussen soevereiniteit in eigen kring en verzuiling is eerder dat het de macht van de staat beperkt in de verschillende levenskringen.” (Wikipedia: Soevereiniteit in eigen kring)
De bedoeling van dit zuilenspel was niet om de staatsmacht in te perken zoals in het bovenstaande stuk van Wikipedia wordt beweerd maar om de staatsmacht in dienst te stellen van de inzichten en opvattingen uit eigen kring met behulp van politieke macht die in eigen kring werd opgebouwd door partijvorming en massale deelname aan verkiezingen.
De verzuiling heeft uiteindelijk bijgedragen aan de politieke, sociale en culturele emancipatie van alle Nederlandse burgers. De zuilen hebben Nederland gemaakt tot wat het nu is: een representatieve vertegenwoordigende democratie op basis van vertrouwen tussen kiezer en gekozene met aan het hoofd een regering op basis van coalities van partijen die daartoe compromissen sluiten. Veel meer een overlegdemocratie tussen verschillende meerder- en minderheden dan een democratie gebaseerd op een absolute meerderheid zoals in Angelsaksische landen gebruikelijk is waar de winnaar alles neemt. (zie ook Wikipedia: Verzuiling)
(verschijnt elke vrijdag)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten