zondag 25 februari 2018

REFERENDUM-DRAAK VERSLAGEN

Sint Alexander doodt genadeloos de Referendum Draak.
De Heilige Kajsa kijkt angstig en handenwringend toe.
Oh Oh als dit maar goed afloopt.

Wat ben ik blij dat we eindelijk van de draak van het raadgevend referendum af zijn. Referenda zijn schadelijk voor ons soort democratie, veel schadelijker dan de voorstanders ervan willen weten of beseffen. En dan bedoel ik niet zozeer de kermis waarin een referendum al gauw ontaardt als gevolg van de noodgedwongen versmalling van het politieke vraagstuk in voor of tegen maar de gevolgen daarvan zoals stemmingmakerij, nep nieuws, cynisme en cabaretesk optreden van sommige deelnemers zoals bijvoorbeeld een figuur als Jan Roos met matrozenmuts tijdens het Oekraïne referendum. De sociale media leven zich prima om deze fenomenen te versterken 

Nee, ik bedoel de vernietigende werking van het referendum op het hart van onze representatieve democratie waarin meerder- en minderheden evenredig vertegenwoordigd zijn in het parlement ofwel waarin alle stemmen tellen en niet alleen die van de winnaar zoals bijvoorbeeld in Engeland en Amerika.

Het democratische spel begint met het respect voor alle kiezers. Dat lijkt normaal maar dat is het niet. Kijk maar eens om je heen in de wereld of neem bijvoorbeeld Iran waar onlangs tijdens demonstraties ter ondersteuning van de regering “dood aan de verraders” geroepen werd waarmee ze dan de oppositie bedoelen. Dat is vragen om keiharde conflicten in plaats van overleg.

Een ander belangrijk beginsel  van ons politieke bestel is vertrouwen en wederzijds respect. Maar vergis je niet. Het kan gauw bekeken zijn als wantrouwen in plaats van vertrouwen de politieke arena beheerst. En dat is nu net wat referenda doen: onnodig wantrouwen zaaien en het compromis onmogelijk maken. 

Kijk maar eens naar de staat van de politiek in Engeland na het Brexit referendum. Voor zover er nog beweging mogelijk is rond de uitslag, is het ontaardt in intern partijgekonkel, welles - nietes geroep en een wanhopige zoektocht naar een fatsoenlijke oplossing. Een referendum legt als het ware een meerderheid onwrikbaar vast, een rotsblok op de moeizame weg van het democratisch overleg. 

Dat gaat in tegen het hart van onze democratie waar nooit een enkelvoudige meerderheid beslist maar altijd compromissen worden gesloten tussen grote en kleine minderheden, bevolkingsgroepen, belangengroepen enz. Daarvoor is een minimum aan onderling vertrouwen nodig en geen opgefokte meningsverschillen, opgeklopt wantrouwen of kunstmatige tegenstellingen die door marketing experten rond een enkel politiek vraagstuk worden bedacht.

Referenda verstoren de delicate balans van onze vertegenwoordigende democratie. Ze gaan als een botte bijl dwars door de politieke problemen heen en nemen de door ons gekozen politici hun belangrijkste taak uit handen namelijk om op basis van het door de kiezers gegeven vertrouwen compromissen te sluiten met andere politieke partijen en een regering te vormen die het hele land dient en niet alleen een of andere belangengroep. 

Dat vereist onderhandelingsbereidheid, behendigheid en inzicht, koopmans- en dominees-gedrag tegelijk als ook respect voor de politieke tegenstander, voor zijn opvattingen en ideeën of hij nu een minderheid of een meerderheid vertegenwoordigt. Referenda blazen bruggen op waar die hard nodig zijn. Ben ik blij dat D66 na bijna 50 jaar van haar bestaan dat eindelijk ontdekt heeft.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten