EUROFOBIE

De kans bestaat dat de voormalige premier van Luxemburg (1995-2013) en voorganger van Minister Dijsselbloem als voorzitter van de Eurogroep, de christendemocraat Jean Claude Juncker (midden) ,als Voorzitter van de Europese Commissie de strijd zal moeten aangaan met Eurofoben als Marine Le Pen (links) en Nigel Farage (rechts), beide grote winnaars van de Europese verkiezingen in hun land..

In Nederland mag dan de Eurofobie min of meer bedwongen zijn, Wilders verliest en de SP blijft gelijk, in de rest van Europa moet die blijkbaar nog op gang komen en hoe! De ontwikkelingen zijn het gevaarlijkst in de drie voormalige Europese Grootmachten Frankrijk, Engeland en Duitsland. Als het in die landen fout gaat, kan Europa wel eens voorgoed weg zinken in een stammenstrijd die in plaats van stabiliteit en welvaart, verwarring en ellende brengt. Dan zijn we weer terug bij af.

Zo ver is het gelukkig nog niet en misschien komt het ook niet zo ver. Ondertussen is het Front National (geen leuke naam) van Marine le Pen de grootste partij geworden in Frankrijk. Maar wat wil zij? Frankrijk uit Europa en terug naar de Franse Grandeur en de Franse Franc? Dat kan ze wel willen maar in de wereld van vandaag stelt Frankrijk niet veel meer voor. De voormalige koloniën komen echt niet terug en Frankrijk mag dan een kernmacht zijn, je verdient er als land geen snee brood meer mee.

Bij de Engelsen is de nostalgie naar het zogenaamde Britse eigene al net zo groot. Met dank aan de Britse UKIP partij van Nigel Farage die net als Het Franse Nationale Front de grootste partij dreigt te worden, groter dus dan de Conservatieve en de Socialistische partij. Dat is even wennen voor die twee partijen. UKIP is hypocriete nostalgie met Engelse flair. Eerst de halve wereld veroveren, dan die halve wereld na de Tweede Wereldoorlog kwijt raken en dan een halve eeuw later roepen dat je terug wil naar het eigene. De Britten zullen er aan moeten wennen dat ze het met Europa zullen moeten doen net als de Fransen.

In Duitsland valt het nog mee met de anti-Europeanen. De partij Alternatief voor Duitsland behaalde 6.5% van de stemmen en komt daarmee voor het eerst in het Europees Parlement. Geen schokkende uitslag. De christendemocraten van Angela Merkel behaalden nog altijd 36% van de stemmen. Tezamen met de Socialisten die 28% van de stemmen haalden, is Duitsland een toonbeeld van politieke stabiliteit. Dat is maar goed ook. Is er tenminste een Europese grootmacht die het hoofd koel houdt en niet in nostalgische romantiek vervalt.

Europa heeft de afgelopen jaren zware stormen doorstaan met de Financiële en Economische crisis, de Griekse crisis, de schuldencrisis van de Zuidelijke landen en de sociale crisis als gevolg van de werkloosheid. De Euro dreigde door internationaal wantrouwen weggespoeld te worden. Plotseling bleek de zo vanzelfsprekende welvaart sinds de Tweede Wereldoorlog een kwetsbare kasplant te zijn die meer verzorging en onderhoud nodig heeft dan een gemeenschappelijke Euro, een vrijhandelszone en open grenzen. Even dreigde Europa uiteen te vallen als gevolg van omvallende banken, onhoudbare nationale schulden en wankele regeringen.

Maar die crises hebben Europa uiteindelijk niet onderuit gehaald maar politiek volwassener gemaakt. Europa is gegroeid en daardoor sinds die crises onderwerp van een echt politiek debat geworden over de voors en tegens van de open grenzen, de gemeenschappelijke Euro, de uitbreiding naar het Oosten (met als centraal punt de Oekraïne crisis), het Russische Putinisme, de wereldwijde handelsverdragen, de milieu regels enz. Bij zio'n echt politiek debat behoort natuurlijk ook alles wat Europa rijk is aan politieke stromingen en folklore, zoals nationalisten, uiterst linkse en rechtse groepen en alles wat daar dan nog tussen zit.

Het is een geruststellende gedachte dat het Europese politieke debat is verbreed zonder verlies aan politieke stabiliteit. Ondanks het verlies van 60 zetels blijft de christendemocratische fractie met 214 zetels de grootste fractie in het Europees Parlement. De sociaaldemocraten zijn met 189 zetels (een verlies van slechts 7 zetels) de tweede fractie. De Liberalen met 66 zetels (17 minder dan in het vorige parlement) vormen de derde fractie. Tezamen zijn deze 3 klassieke politieke stromingen, de traditionele steunpilaren van Europa, goed voor 469 van de in totaal 751 zetels, d.w.z. goed voor 62%. Tel daar nog eens de Groenen bij met 52 zetels en dan zie je dat de Eurofoben zwaar in de minderheid zijn, voorlopig dan toch.

Voorzitter Barroso van de Europese Commissie heeft dus gelijk met zijn conclusie dat “conditions are there for a solid support for aEuropean Union that remains united and open whilst seeking to bestronger.”  Is de kans nu groot dat de Luxemburger Jean Claude Juncker als officiële leider van de Europese christendemocraten ook de opvolger van Barroso wordt? Ik denk het wel. In ieder geval wordt het moeilijk hem te omzeilen. De christendemocratische volkspartij EVP heeft met hem als kandidaat voor het Europees voorzitterschap een goede tactische zet gedaan. Als kandidaat van een klein land kan hij gemakkelijk door de regeringsleiders van andere landen geaccepteerd worden. Als leider van de christendemocraten kan hij moeilijk gepasseerd worden tenzij Angela Merkel anders beslist. Maar waarom zou ze dat als christendemocrate doen?