vrijdag 13 november 2020

85. MIJN SPROOKJESJAREN ZESTIG. WAS MIJN OPA EEN HELD?

 

Foto van mijn oma en opa gemaakt ter gelegenheid van hun 25 jarige bruiloft, zoals op het schoolbordje staat geschreven dat voor het tafeltje met de feestelijke bloemen staat. Het is dan het oorlogsjaar 1943. De foto is gemaakt op het erf. De deur komt uit op de deel.

Was mijn opa een held zoals op zijn bidprentje staat? Voor mij  waren cowboy Arendsoog en zijn indiaanse vriend Witte Veder helden, net als Kuifje, Biggles de oorlogsvlieger en Karl May. Opa was opa die net als mijn vader overdag werkte en 's avonds thuis was.

Een van mijn mooiste herinneringen aan hem is het avondeten met hem. Ik mocht met hem aan tafel zitten en een bord erwtensoep mee eten of een gebakken ei. Thuis aten we niet zo vaak eieren. Wij hadden geen kippen. Oma had achter het huis een ren vol met kippen. Die deden de hele dag niks anders dan pikken in de grond, rond scharrelen, kakelen, vechten om het door oma gestrooide voer en natuurlijk eieren leggen. Dat laatste maakt kippen tot heel nuttige dieren.

Na het eten ging opa zich aan de keukentafel scheren. Oma schonk in een scheerkom heet water uit de ketel die klaar stond op de rand van de keukenkachel. Hij pakte zijn scheerdoos uit de keukenkast en haalde de scheerkwast samen met een bakje scheerzeep en scheermes te voorschijn. De doos zette hij recht voor zich neer zodat hij in de scheerspiegel aan de binnenkant van de deksel kon kijken terwijl hij zich inzeepte. Ik zie hem nog altijd in het gele lamplicht langzaam het scheermes door het schuim over zijn gezicht heen trekken en de zeep aan de klaarliggende handdoek afvegen. Als hij klaar is, is het voor mij tijd om naar bed te gaan.

Ik heb samen met opa aardappelen gepoot. Ik gooide de kleine pootaardappelen in een kuiltje dat opa langzaam voor mij uitlopend had gemaakt met zijn schop. Achter mij gooide mijn vader met zijn schop de kuiltjes met zand dicht. In de zomer werd de rogge met de zeis geoogst door opa en enkele van zijn zonen. Daarna kwam een grote dorsmachine op het erf naast het huis de rogge vermalen tot kaf en graan. Met zijn rode en gele kleuren, draaiende riemen en wielen leek de dorsmachine op een kermisattractie, een soort cakewalk maar dan voor rogge.

Op een gegeven moment ontdekte ik dat Opa voor Zwarte Piet speelde. Onder het zingen van sinterklaasliedjes in de keuken, ging hij met een of andere smoes naar buiten de donkerte in. Vlak daarna werd er hard op de voordeur gebonsd. Volgens de grote mensen was dat Zwarte Piet die een zak met cadeautjes kwam brengen. Muisstil luisterden we naar het gestommel in de gang. Pas toen het weer stil werd, durfden we de gangdeur open te doen. Zwarte Piet had royaal gestrooid zodat we al gauw beide handen vol hadden. Aan het eind van de gang tegen de voordeur stond een jute zak met pakjes. Opa kwam vlak daarna verbaasd binnen. Hij had buiten niemand gezien. 

Op een dag was hij ziek. Ik mocht een keertje mee op ziekenbezoek naar het St. Jozef ziekenhuis in Den Bosch. Daar lag hij in een echt ziekbed met zijn gezicht op witte kussens. Na een tijdje kwam hij weer naar huis. Toen werd  het Heilig Bruurke van Megen er bij gehaald. De laatste redder in nood. 

De familie was ontredderd. Moest de veertigjarige bruiloft van opa en oma wel doorgaan nu opa zo ziek was? Opa zelf maakte een eind aan de onzekerheid. Zijn oordeel was dat van uitstel meestal afstel komt en daar wilde hij niet van weten. Het feest moest doorgaan. Het werd een groots feest aan lange tafels op de deel. Iedereen was vrolijk en uitgelaten. Er werd gelachen en gedronken. Er waren gebakjes, ’s middags werden schalen met broodjes opgediend. We aten chocolade pudding met slagroom. 

Tot vermaak van de familie en aanverwanten voerden mijn jongere broer en ik een komische toneelstukje op voor twee heren. De titel van het toneelstukje ben ik vergeten. Ik herinner me nog wel dat we verkleed waren als heren met colbert, wit overhemd, stropdas en zwarte hoed. Tante Marie had met een aangebrande kurk een snor op onze gezichten getekend. Toen werd het stil. Op een van zijn laatste dagen vroeg opa aan zijn oudste zoon, broodbezorger van beroep, zijn nieuwe Volskwagen busje het erf op te rijden tot voor het keukenraam zodat hij het van zijn ziekbed in de opkamer kon zien. Daarna ging hij dood. De veertigjarige bruiloft was zijn afscheidsfeest. Dat was zijn heldendaad.

(verschijnt elke vrijdag)
 

What do you want to do ?
New mail

2 opmerkingen: