DE EENZAAMHEID VAN VLAANDEREN 37

Antwerpse straatveger 1993
©petrus nelissen

De Vlamingen wonnen de Guldensporenslag (1302) tegen de Franse koning  maar niet de oorlog. Het koninklijke gezag werd twee jaar later alweer hersteld met de overwinning bij de Slag van Pevelenberg.  250 Jaar later ging het weer net zo. Antwerpen was een van de eerste opstandige steden tegen koning Filips II. Het was het echte begin van de Opstand of Tachtigjarige Oorlog. Maar in plaats dat Antwerpen de voorhoede van de bevrijding van de Nederlanden zou worden, werd het een paar jaar later door de Spaanse Hertog en legeraanvoerder Alva alweer onder Spaans gezag gesteld.

De Tachtigjarige Oorlog begon pas goed op gang te komen na de Spaanse Furie van muitende soldaten van Filips II in Antwerpen.

De pogingen van Filips II om het protestantisme te onderdrukken en om regering, rechtspraak en vooral belasting te hervormen en te centraliseren leidden tot een opstand in de Lage Landen. De stadhouder van de Spaanse koning Willem van Nassau, Prins van Oranje, liep over naar de opstandelingen. Hoewel er ook in het Zuiden veel wrevel tegen de koning was, begon de openlijke opstand in Holland (Den Briel op 1 april 1572 en Zeeland). Koning Filips II behaalde wel wat militaire successen, maar de opstand werd er niet mee bedwongen; hij ging bovendien bankroet aan de hoge kosten van de huurlingen. Deze gingen in 1576 muiten wegens gebrek aan soldij, met name in Antwerpen; dit werd de Spaanse Furie genoemd. Gent werd door aanhangers van Oranje overgenomen en de Staten van Brabant riepen eigenhandig de Staten-Generaal bijeen. Met de Pacificatie van Gent (1576) sloten de Staten van Brabant, Vlaanderen, Artesië en Henegouwen een overeenkomst met de Staten van Holland en Zeeland, en namen de Prins van Oranje aan als hun stadhouder. (Wikipedia: Pacificatie van Gent)

In hetzelfde jaar nog sloot Antwerpen zich aan bij de Generale Unie.

“In 1576 sloot Antwerpen zich aan bij de Pacificatie van Gent. Het jaar daarop kwam er een sterk calvinistisch bewind in de stad aan de macht dat zich zelf de Antwerpse Republiek noemde, deze stond onder leiding van buitenburgemeester Filips van Marnix van Sint-Aldegonde. In die periode van radicalisering was het katholicisme officieel verboden. Op 29 juli 1579 ging de stad ook deel uitmaken van de Unie van Utrecht. De grootste Nederlandse stad, met in die tijd meer dan 100.000 inwoners, werd daardoor de hoofdstad van de Nederlandse opstand. In 1583 verbleef Willem van Oranje tijdelijk in Antwerpen met zijn hofhouding.”

(Wikipedia: Beleg van Antwerpen (1584-1585)

Was Antwerpen als rijkste en grootste Nederlandstalige stad voorbestemd om de hoofdstad van de opstandige provinciën te worden en wie weet de nieuwe Republiek?

(verschijnt elke vrijdag)