PORTRET VAN EEN KLEURENDICHTER

 Portret van een kleurendichter, acryl en potlood op papier

Dit is geen portret in de klassieke zin van het woord. Het heeft geen gelijkenis met iemand. Het is een portret waarvan de gelijkenis ondergeschikt is aan de kleuren. Het is eigenlijk een kleurengedicht in de vorm van een portret. Het is daarmee gewijd aan de schilderkunst zoals die begonnen is met o.a. Paul Cezanne en uiteraard Vincent van Gogh. Voor hen en al degenen die hen daarin volgden, was niet meer de gelijkenis het belangrijkste maar de kleur. Zij waren kleurendichters geworden.

Dat was een revolutie in de schilderkunst waar tot op de dag van vandaag veel mensen moeite mee hebben. Zij vinden dat een schilderwerk moet verwijzen naar de werkelijkheid door die zo perfect mogelijk weer te geven. Omdat effect te bereiken hebben schilders in de loop der eeuwen kunstjes verzonnen om de illusie van werkelijkheid zo groot mogelijk te maken. Hoe beter de illusie, hoe groter de schilder zo vonden en vinden nog altijd veel mensen.

De opkomst van de fotografie heeft de schilderkunst op dit punt ruim ingehaald. Dank zij de fotografie kunnen we een zonsondergang zo vaak en zoveel als we willen perfect kopieëren. De schilderkunst dreigde daarmee overbodig te worden tenzij andere aspecten van de schilderkunst dan die van de illusie van de werkelijkheid benadrukt zouden gaan worden. Aspecten die de meesters voor ons uiteraard ook al ontdekt hadden maar tot dan ondergeschikt bleven aan de illusie van de werkelijkheid.

Twee belangrijke elementen van de schilder kunst leenden zich voor zo’n benadering: de vormen en de kleuren. Zo legde bijvoorbeeld Picasso zich voornamelijk toe op de vormen. Met zijn werk laat hij ons zien dat we op veel manieren naar de werkelijkheid kunnen kijken. Zijn broeder in de kunsten Matisse was meer de man van de kleuren. Picasso was een groot bewonderaar van Matisse als kleurendichter. Hij heeft Matisse wel eens kleurentovenaar genoemd, zo meen ik ooit gelezen te hebben.