Jacob Adriaensz Backer (1608 - 1651), De courtisane, Museu Nacional de Arte Antiga, Lissabon.
Je loopt in het Museu Nacional de Arte Antiga in Lissabon op
je gemak langs oude Hollandse schilderijen met portretten van strenge vrouwen
met stijve kragen en dan opeens hangt daar open en bloot voor je neus een paar
blanke borsten als twee volle manen. De eigenaresse van dit brutale paar kijkt
je vrijmoedig aan terwijl ze tussen duim en middelvinger een flinke munt toont.
Haar kapsel zou beter kunnen en de lippen zijn een tikkeltje te rood maar haar boodschap is duidelijk. Wie betaalt die
krijgt waar voor zijn geld. Hollands koopmanschap op zijn best.
Ik zie dat het schilderij “de courtisane” heet en in 1640
gemaakt is door de Amsterdamse schilder Jacob Adriaensz Backer (Harlingen 1608– Amsterdam 1651). Een tijdgenoot van Rembrandt. Oud is hij niet geworden. Hij is nooit getrouwd, kocht nooit
een huis en er zijn geen schandalen bekend. Dat zijn getekende mannelijke en
vrouwelijke naakten van uitzonderlijke kwaliteit zijn volgens Wikipedia, kunnen
we zien aan het schilderij.
Ik wist niet dat er in die tijd zo rondborstig geschilderd
werd in Nederland. De Nederlandse schilderkunst was toch voornamelijk bestemd
voor rijke burgers en die hangen geen levensechte borsten in de huiskamer. In
de slaapkamer was misschien nog wel plaats voor een enkele naakte godin in
lustig gezelschap van fluitende goden maar een echte hoer aan de muur was toch
niet gebruikelijk, dunkt me.
Mijn zoektocht op internet levert geen antwoord op mijn
vraag vanwaar dit schilderij van de verder zo brave schilder Backer? Heeft hij
dit voor eigen plezier geschilderd, was hij een vaste klant van haar of was zij
een rijke courtisane die zelf opdracht voor dit portret gaf? Hing dit portret
dan misschien ook in haar werkkamer of op zijn slaapkamer? Wie zal het zeggen?
Er zijn 140 schilderijen van hem bekend maar ik heb geen tweede portret als dit
kunnen vinden. Hij heeft voornamelijk traditionele Hollandsche portretten
gemaakt (70 stuks), een enkel idyllisch mythologisch stuk, regenten en
schuttersstukken.
De borsten hebben wel een merkwaardige plaats gekregen: te hoog naar mijn gevoel. Dat valt vooral op bij de (vanuit de vrouw gezien) linkerborst.
BeantwoordenVerwijderenWel een leuke en blijkbaar unieke 'vondst'. Ik denk niet dat het een rijke courtisane was, gezien haar uiterlijk en die munt. De wallen onder haar ogen zijn levensecht. Een schoonheid kunnen we haar niet noemen.
Misschien dat hij enkel wilde laten zien dat als je voor een dubbeltje op de eerst rang wilt zitten bij de kleermaker je nog wel eens een te ruim decolleté krijgt aangemeten.
BeantwoordenVerwijderenDat zijn nou met recht brave borsten, Petrus :-)
BeantwoordenVerwijderen@keessiedag
BeantwoordenVerwijderenIk zal de hoogte van de borsten hier en daar eens nameten.
De wallen onder de ogen zijn het gevolg van nachtwerk of overwerk, denk ik.
@aadverbaast
Dat vind ik een héél goede en creatieve gedachte.
Het moet zijn "dit blog" niet "deze blog"
BeantwoordenVerwijderenSlecht nederlands...
Zou er misschien een moralistische boodschap achter zitten, Petrus ? Er zijn uit die periode wel meer schilderijen met dames van lichte zeden, vaak in combinatie met dronkelappen en zo...;o)
BeantwoordenVerwijderenHet is toch geen type fotomodel.
BeantwoordenVerwijderen@Bart
BeantwoordenVerwijderenIk vind ze dapper.
@anoniem
Gelukkig is er altijd wel een schoolmeester in de buurt.
@de stripman
In de trant van 'verkoop je borsten niet'?
@Johan
Andere tijden, andere modellen
@petrus - Zoiets zal het toch wel zijn. Ik denk niet dat de gegoede burgers dit als gewenst gedrag zagen. Maar tegelijkertijd kan het tegemoet komen aan voyeurisme, dat zal met naakte figuren uit Romeinse en Griekse sagen, die vaak gebruikt werden in de schilderkunst, ook het geval zijn geweest...;o)
BeantwoordenVerwijderen@de Stripman
BeantwoordenVerwijderenIs het misschien een hypocriet schilderij d.w.z. onder het mom van moralisme -seks en geld horen niet bij elkaar - je verlustigen aan ontblote borsten?
@petrus - Niets menselijks is een kunstschilder vreemd...;o)
BeantwoordenVerwijderenIntrigeert. Jong meisje met wallen onder haar ogen van het nachtbraken. Prostitutie dus. De vraag is had hij geen geld geoeg om haar volledig naakt op het doek te zetten. Nee de borsten kloppen wel. Dit is de voorloper van de push-up bh. Qua schoolmeestermentaliteit is dit nog gewoon VK Petrus hahaha...
BeantwoordenVerwijderenlieve groet van Sjoukje
@sjoukje
BeantwoordenVerwijderenZou ie echt geen geld hebben gehad voor het betalen van een naaktpose?
omg van het schoolmeestertje
Muy buenas Sr. Nelissen,
BeantwoordenVerwijderenHaciendo un estudio sobre esta pintura, encontré la publicación de su blog y me parecieron geniales sus comentarios.
Es la visión de un holandés del siglo XXI, sobre una pintura de un compatriota suyo de cuatro siglos antes.
Su “desconcierto” se entiende perfectamente, pues a todos nos pasa, yo empecé un estudio sobre esta pintura porque logré descifrar la moneda que lleva (soy aficionado a la numismática) y se trata de una rara moneda española de principios del siglo XV a partir de ahí he empezado a tirar del hilo, pues todo me parecía un enigma.
Si no le importa voy a incluir en mi estudio una traducción de su texto y por supuesto con enlace a su blog.
Zeer goed meneer Nelissen,
Terwijl ik wat onderzoek deed naar dit schilderij, vond ik je blogpost en vond je opmerkingen geweldig.
Het is het visioen van een Nederlander uit de 21e eeuw, op een schilderij van een landgenoot van vier eeuwen eerder.
Zijn “verwarring” wordt volkomen begrepen, omdat het ons allemaal overkomt. Ik ben een studie over dit schilderij begonnen omdat ik erin geslaagd ben de munt die erop zit te ontcijferen (ik ben dol op numismatiek) en het is een zeldzame Spaanse munt uit het begin van Vanaf dat moment begon ik de draad op te pakken, omdat alles mij een raadsel leek.
Als u het niet erg vindt, neem ik in mijn studie een vertaling van uw tekst op en uiteraard met een link naar uw blog.
Ik nodig je uit om mijn video over de valuta te bekijken.
BeantwoordenVerwijderenVoordat ik mijn studie over het schilderij publiceer, zal ik, als u accepteert dat ik uw visie en de link naar uw blog in mijn studeerkamer plaats, deze uiteraard aan u doorgeven, zodat u een van de eersten kunt zijn die het ziet. https://youtu.be/td77K6zxw9o?si=AGvm7Gy3mtI5oR5q