MISLUKT DE ENERGIETRANSITIE ?

 

"Europa en Nederland zetten de laatste jaren stevig in op het halen van de klimaatdoelen. Toch moet er nog een schep bovenop, want de doelen worden nog niet gehaald. DNB vindt het halen van die doelen essentieel voor een geleidelijke overgang naar een duurzame economie en doet aanbevelingen om deze transitie te stimuleren." aldus de Nederlandse Bank. Het plaatje zelf van de DNB is een mooi voorbeeld van planeconomisch idealisme.

Ik begin met een merkwaardig citaat, een citaat dat op het eerste oog niks te maken heeft met het onderwerp dat ik wil aansnijden. Het komt uit een interview gepubliceerd in The Kyiv Independent over Russisch kolonialisme. In dat gesprek komt het Sovjetstelsel op Marxistische grondslag aan de orde.

“De marxistische theorie zegt dat kapitalisme de bron is van onrecht, uitbuiting en ongelijkheid. Dit idee bevat een heel imperialistisch of koloniaal denkbeeld, omdat het impliceert dat als we het systeem maar repareren — enkele economische procedures of eigendomsrechten — alles goed zal komen. Het houdt echter geen rekening met de mensen. Zij weten wat goed voor hen is en kunnen beslissen hoe ze moeten leven en zichzelf moeten beheren.”

Merkwaardig genoeg zijn we nu op dezelfde manier bezig maar dan het het energietransitie. De centraal geregisseerde energietransitie met het doel de Parijse akkoorden te halen, zijn omgezet in door de overheid vastgestelde doelen. De samenleving moet hieraan voldoen. Er wordt bij gezegd dat er rekening wordt gehouden met de mensen maar de doelen moeten wel gehaald worden. Dat heet een centraal geleide transitie, wat doet denken aan de centraal geleide economie van de Sovjet Unie.  

De technische (on)mogelijkheden worden politiek afgedwongen.  Bezwaren, ook technische, worden weggewuifd met de dooddoener dat de toekomst een oplossing  zal bieden. Dooddoener omdat alleen ontechnische mensen (politici?) zoiets kunnen beweren. De techniek is niet aan politieke wetten maar aan natuurkundige wetten gebonden. Of je nu laag of hoog springt groen gas moet gemaakt worden met elektriciteit en is dus energetisch altijd een kostbaar product dan een vat oliede je uit de grond haalt.

De bezweringsformule is steevast dat de aankomende klimaatverandering een gevaar is voor de mensen en dus voorkomen moet worden. Maar welke gevaren precies klimaatverandering met zich meebrengt en waaruit die gevaren bestaan, is niet duidelijk . Het zijn vermoedens die elkaar tegenspreken. Neem nu de gesignaleerde watersnoden en bosbranden. Zijn die een gevolg van de klimaatverandering en zo ja voorkom je die dan door CO2 uit de atmosfeer te halen of kun je beter preventieve maatregelen nemen?

De energietransitie heeft dus veel weg van de Sovjet planeconomie. Niet de mensen maar de plannen zijn uitgangspunt. De mensen en de bedrijven moesten zich aanpassen aan de plannen, gaat dat niet goedschiks dan maar kwaadschiks, met alle bijbehorende gevolgen van dien.

We weten wat er van die planeconomie terecht is gekomen. Het heeft Rusland en zijn satellietstaten na de Tweede Wereldoorlog een enorme achterstand opgeleverd tegenover het Westen. Rusland zelf is tot op de dag vandaag een Derde Wereld land met de min of meer "ontwikkelde" waterhoofden Moskou en Sint Petersburg. Twee steden waar schijnwelvaart heerst ten koste van de rest van Rusland. 

Dat het misgaat met de energietransitie is voorspelbaar zoals ook de planeconomie van de Sovjet Unie de mist inging.

“De verkoop van zonnepanelen en warmtepompen daalt sterk. Er worden minder elektrische auto’s verkocht. De interesse om windparken op zee aan te leggen is tanend. Groene waterstofprojecten gaan op de lange baan. Het volle stroomnet belemmert bedrijven om te elektrificeren. De maatwerkafspraken die het kabinet wil sluiten met de grote industrie over verduurzaming, lijken nauwelijks van de grond te komen. En de uitrol van warmtenetten is zo goed als stilgevallen.

Nogal een lijst. En niet eens compleet.” (Interview in FD met Enecobaas)