37. HET KAN VRIEZEN, HET KAN DOOIEN. DE WISPELTURIGE MENS

 

Hoe groot ons verlangen naar modellering van het menselijk gedrag ook is, het blijft moeilijk om iedereen in een model te passen.

In de klimatologie draait alles om modellen en modellering, d.w.z. op basis van statistisch verwerkte meetgegevens achterhalen wat de invloed is van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer en het verloop van de aardtemperatuur. Zonder die modellen, die mogelijk zijn geworden door globale metingen,(satelliet)waarnemingen en de enorme rekenkracht van computers, zou niemand zich druk kunnen maken om het klimaat. We zouden  er eenvoudigweg geen weet van hebben. Klimaat zou een gegeven zijn, een mysterie zoals het vroeger was.

Maar wordt er eenmaal gemeten dan gaat de mens er ook mee aan de slag. Dat is mensen eigen en zal nooit veranderen. De mens grijpt altijd en overal in zijn omgeving in op basis van ervaring en of kennis. Wij mensen kunnen de wereld om ons heen niet met rust laten, die aanvaarden zoals hij is. Als we dat wel zouden doen, zouden we zijn als dieren, overleven in de gegeven omstandigheden of sterven. We willen niet sterfelijk zijn en zijn daarom altijd op zoek naar beter en meer, daar helpt geen lieve moedertje aan. 

Sinds de ontdekking van de wetenschap, het door mensen georganiseerde meten en weten, is er geen houden meer aan. Dat heet Vooruitgang, meer meten is meer weten.  Uiteindelijk hopen we hiermee het waarom van alles wat bestaat te achterhalen en wie weet onsterfelijk te worden. Of dat gaat lukken weten we niet.

Een voorbeeld van modellering is de bestrijding van de Corona pandemie. Zonder modellering geen actie en geen beleid.  Bij afwezigheid van een afdoend vaccin en de onverwachte mutaties van het virus is modellering van het gedrag van mensen, het belangrijkste instrument om de pandemie in te perken.

Maar menselijk gedrag is vaak tot ergernis van beleidsmakers en medemensen niet voor 100% te modelleren, net zo min trouwens als dat van het virus. Het virus muteert maar mensen ook. Levende schepsels, van virus tot mensen, hebben de mogelijkheid te veranderen. Dat maakt het modelleren van gedrag en het beheersen van de pandemie extra moeilijk en ingewikkeld zelfs in dictaturen zoals bijvoorbeeld China.

In westerse democratieën moet men voorzichtiger zijn omdat daar individuele vrijheid hoog staat aangeschreven. Het is een mensenrecht. Dat betekent balanceren tussen soms twee of meer tegengestelde belangen, die van het individu, de samenleving of de staat. In dat spanningsveld moeten democratische politici opereren. Dat brengt democratische politiek terug tot zijn essentie: de kunst van het mogelijke.

Met klimaatmodellen gaat het niet anders. Met hulp van die modellen worden enerzijds de gevolgen van meer of minder CO2 in de atmosfeer met in acht name van andere klimaat beïnvloedende factoren, in kaart gebracht. Aangezien volgens de geldende theorieën de mens de oorzaak is van meer CO2 in de atmosfeer en dus van de opwarming, moet hij veranderen, zich aanpassen. Dat gaat niet zonder slag of stoot vooral niet op wereldschaal.

Zo lang geen sprake is van een werelddictatuur, blijft het spanningsveld bestaan tussen het op wetenschappelijk basis gemodelleerde gewenste gedrag en de wispelturige mensheid . Wetenschappelijke Klimaatbeheersing stuit dus net als Wetenschappelijke  Coronabeheersing op de grenzen van de wispelturige mens.

(wordt vervolgd)