Hoe word je klimaatscepticus? Ik weet wel hoe ik het zelf ben geworden maar of er ook een algemeen recept bestaat om klimaatscepticus te worden, weet ik niet. Het begint in ieder geval met nieuwsgierigheid, leeshonger en nadenken. Daarom bestelde ik de gratis brochure van de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW) “Klimaatverandering, Wetenschap en Debat” (uitgave mei 2011). Ik wilde er meer van weten dan pakweg de gemiddelde krantenlezer.
Mijn rode lampje begon te branden bij de tekst dat “het voor de hand ligt om een oorzakelijk verband te leggen tussen de hoeveelheid kooldioxide in de atmosfeer en de temperatuurverhoging, en natuurkundig is daar veel voor te zeggen. Maar zo’n oorzakelijk verband is, strikt genomen, nimmer te bewijzen. “ (blz.19). Het oorzakelijk verband ligt voor de hand maar het is niet te bewijzen. Hoe zit dat?
Ik heb als geschoolde socioloog geleerd van professor Jansen voor Methoden en Technieken dat je heel voorzichtig moet zijn met voor de hand liggende oorzakelijke verbanden. Ter illustratie gaf hij ons het hilarische voorbeeld van een aankomend socioloog die onderzoek doet naar de stijging van geboortecijfers in een dorpje in de binnenlanden van Nederland. De socioloog ziet in datzelfde dorpje meer dan een gemiddeld aantal ooievaars af en aan vliegen. Hij vindt het daarom aannemelijk dat er een verband is tussen het meer dan gemiddelde aantal ooievaars en geboortes, een oorzakelijk verband zelfs. Wij weten uit andere bronnen dat ooievaars en geboortes een sprookje zijn en dat er geen enkel verband is tussen ooievaars en geboortes, laat staan een oorzakelijk verband.
In het geval van de opwarming van de aarde wordt een verband verondersteld tussen de stijgende hoeveelheid CO2 in de atmosfeer en de stijgende gemiddelde temperatuur op de aarde, de zogenaamde opwarming. Klopt die veronderstelling en zo ja hoe werkt het dan? Is de stijgende hoeveelheid CO2 de oorzaak van de opwarming of omgekeerd is de opwarming van de aarde de oorzaak van de stijging van de hoeveelheid CO2?
Met de laatste houdt voor zover ik weet niemand rekening. Gezien de natuurkundige eigenschappen van CO2 wordt er vanuit gegaan dat het eerste het geval is: de toename van CO2 in de atmosfeer veroorzaakt de opwarming.
CO2 gas is natuurkundig gesproken een zogeheten broeikasgas en wordt sinds de industriële revolutie rond 1850 in steeds toenemende hoeveelheden in de atmosfeer uitgestoten als gevolg van verbranding van de fossiele brandstoffen kolen, gas en olie om in de groeiende behoefte van energie te voorzien. De industriële revolutie is een energetische revolutie.
Fossiele brandstoffen hebben in de miljoenen jaren dat de aarde bestaat CO2 in geconcentreerde vorm in de bodem van de aarde opgeslagen in de vorm van kolen, gas en olie. Het is als het ware uitgestelde CO2. Zo lang je het niet verbrand, gebeurt er niks maar zodra je het verbrand, brengen ze de opgeslagen CO2 terug in de atmosfeer. Ons energie verbruik verstoort een eeuwenlang evenwicht, sommigen zouden zeggen een natuurlijk evenwicht, ervan uitgaande dat wat wij mensen doen door fossiele brandstoffen massaal te verbranden, niet natuurlijk is.
CO2 gas heeft de eigenschap dat eenmaal in de atmosfeer uitgestoten het de warmte die de zon ons brengt, vasthoudt waardoor het steeds warmer wordt op aarde. CO2 maakt van de aarde een broeikas vandaar de bijnaam broeikasgas voor CO2.
"Broeikasgassen zijn gassen in de atmosfeer van de Aarde
of een andere planeet met het vermogen om warmtestraling te absorberen
en geleidelijk in alle richtingen weer af te geven. Hierdoor dragen ze
bij aan het vasthouden van warmte in de atmosfeer en daarmee aan het
verhogen en in stand houden van de evenwichtstemperatuur. Dit wordt het broeikasgaseffect genoemd." (Wikipedia: Broeikasgas)
Nu kun je denken wat geeft het dat de aarde opwarmt, een paar graden maakt die aarde en ons mensen toch niks uit. We hebben nu ook al ijskoude gebieden en super hete plekken op aarde en we leven nog steeds op de planeet. Hoe eenvoudig deze gedachte ook is, zo is het volgens klimaatdeskundigen, wetenschappelijk gevormde mensen niet.
Neem nu Greenpeace, een gerespecteerde organisatie die zich inzet voor het behoud van natuur en milieu en naar we mogen hopen ook de mens. Op hun website worden uitvoerig de dramatische, levensbedreigende rampen beschreven als gevolg van de opwarming van de aarde.
"Klimaatverandering beïnvloedt extreme weersomstandigheden
zoals orkanen, overstromingen, droogtes en hittegolven. Van een
individuele ramp kun je nooit met zekerheid zeggen dat die door
klimaatverandering is veroorzaakt. Wel weten we zeker dat het
klimaatsysteem een groot wereldwijd evenwicht is, en het toegenomen
broeikaseffect de balans verstoort. Hierdoor nemen bijvoorbeeld stormen
in aantal en hevigheid toe."
Zo dreigt als gevolg van de opwarming van de aarde een grote stap voorwaarts in de ontwikkeling van het menselijk vermogen om met behulp van energie de aarde te ontginnen ten behoeve van zijn comfort, gemak en veiligheid, in het algemeen vooruitgang genoemd, uiteindelijk een miskleun te worden die het voortbestaan van de mens zelf en wie weet zelfs de planeet aarde bedreigt. Dat is een heel enge gedachte die een einde maakte aan het idee van vooruitgang of toch niet?
Veel mensen schrikken zich rot en raken zelfs in paniek. Sommigen bevorderen openlijk die paniek (zoals bijvoorbeeld organisaties als Greenpeace en personen als Greta Thunberg) omdat ze vinden dat er nu meteen wat moet gebeuren om de aarde te redden. Zij denken dat hoe meer paniek er ontstaat, hoe eerder er maatregelen genomen zullen worden. Het wordt paniek zaaien met een doel maar zoals we uit ervaring weten, leidt paniek meestal niet tot de beste maatregelen. Integendeel, paniek leidt tot onnodige schade of zelfs doden zoals tijdens een stampede van bizons of een massa mensen die allemaal tegelijk zo snel mogelijk door een smalle uitgang willen om aan een gewisse dood te ontsnappen. Meestal vallen er juist dan doden. Paniek leidt tot levensbedreigend kuddegedrag.
(wordt vervolgd)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten