PRINSES IRENE

Prinses Irene, een zus van de voormalige koningin Beatrix, trouwde in 1964 met Prins Carlos Hugo de Bourbon de Parma, een troonpretendent om dictator Franco op te volgen. Dat huwelijk werd een tragedie. Carlos Hugo ambieerde een koning van het volk te worden, maar met zijn progressieve ideeën vervreemde hij de traditionele achterban van zich. Die stoorden zich ook aan de glamour van prinses Irene, die zich door verschillende media uitgebreid in een bikini liet fotograferen. Een prinses met een blote buik kon echt niet in een land waar preutsheid regeerde. De traditionele, extreemrechtse vleugel van de Carlisten schoof de jongere broer Sixtus als kroonpretendent naar voren. De richtingenstrijd bereikte zijn climax in 1976, toen op de Montejurra tijdens een confrontatie vijf doden vielen. Het betekende meteen de ondergang van de beweging. Bij de eerste vrije verkiezingen na de dood van Franco in Spanje behaalde Carlos Hugo geen enkele zetel. Irene had maar één verklaring. Volgens haar memoires waren ze hun tijd ver vooruit geweest. ‘Ons werk liep daarop stuk. Ons huwelijk ook.’ In 1980 ging het stel uit elkaar. (Biografieportaal)

Niet dat ik speciaal geïnteresseerd ben in prinsessen of het Oranjehuis. Dat is politiek gemarginaliseerd en dus niet meer zo belangrijk behalve dan voor mode influencers, sentimentele nationalisten en uiteraard de roddelpers. 

Maar voor prinses Irene heb ik een boontje. Dat was vroeger al zo. Ik heb ze altijd de knapste van het stel gevonden en ook nog eigenzinnig. Katholiek worden, trouwen met een telg uit een voormalig Spaans koningshuis en vanwege je grote liefde bedanken voor het lidmaatschap van het Oranjehuis. Wie durft dat?

Ik dacht altijd dat ze tot het katholicisme bekeerd was omdat ze trouwde met een katholieke troonpretendent. Niks is minder waar zegt ze in een gesprek met Thijs van den Brink in het EO programma "Adieu God?", en programma waar ik verder nooit naar kijk. 

Ze is naar eigen zeggen katholiek geworden omdat het een lichter geloof is dan het protestantisme waar ze mee opgevoed is en dat ze in haar Zwitserse schoolleven nog bijgespijkerd heeft. Toen heeft ze haar belijdenis gedaan in een soort algemeen protestantisme. Ze wilde niet in een of ander protestants hokje zitten. Ze verzekerde Thijs dat haar belijdenis een zeer heuglijke dag was, dat ze zich heel blij voelde. Ik denk dat het net zoiets is als bij katholieken die de eerste en de plechtige communie doen. Dat zijn feestdagen die je niet vergeet.

Uiteindelijk werd ze dus katholiek omdat het een lichter geloof is. Als van huis uit katholiek snap ik dat. Ik heb gemerkt dat protestanten een strenger geloof hebben dat vooral gericht is op het (Bijbelse) woord alsof dat een Goddelijk wetboek van strafrecht is. Bij Katholieken is dat veel minder, als die de Bijbel al lezen. In de ogen van katholieken is God geen alleenheerser die je alsmaar moet dienen. Katholieken zijn doordrongen van hun onvolmaaktheid. 

Het was me bekend dat ze zich na haar scheiding bekeerd heeft tot een soort natuurgeloof, uiterst persoonlijk opgevat en absoluut niet geïnstitutionaliseerd. Ze is wat dat betreft zeer eigentijds. 

Die natuurliefde, het je éen voelen met de natuur of het universum is een mooie gedachte. Het brengt je tot de mooie, lieve of zelfs romantische gedachten. God in de natuur, God is de natuur. Helaas heeft de natuur net als de mens ook zijn kwade kanten en niet alleen omdat wij mensen er ons mee bemoeien en dat is dan weer niet zo goddelijk. 

Laat de natuur zijn gang gaan en de kindersterfte neemt schrikbarend toe, net als enge ziektes en pandemieën, vroege dood, honger en armoede vanwege mislukte oogsten en klimaatrampen. Zo eenvoudig is het dus niet.

Ik zie de huidige overtrokken natuurliefde meer als een intuïtieve reactie van stedelingen op hun doorgeslagen gemoderniseerde, onpersoonlijke, eenzame stadscultuur waar de zingeving aan het leven uit is verdwenen. Het is een noodverband om nog ergens zin te vinden. 

Het is een houvast en Irene is er gelukkig mee. Haar natuurervaring helpt haar door het leven heen. Ze vindt er troost in en het helpt haar bij het maken van de juiste keuzes. Het helpt om het kwaad buiten de deur te houden. Dat is al heel wat, meer dan menig aardmens aan kan. Daarenboven is ze ook niet bang voor de dood. Dat is altijd prettig als je natuurlijke houdbaarheidsdatum nadert. Kortom, ik zag een tevreden mens.

Wat ik jammer vond, is dat haar hele Spaanse ervaring niet ter sprake is gekomen. Spanje is nog altijd een door en door katholiek land. Zelfs de ongelovigen en de actieve atheïsten zijn er nog katholiek. Het is een land met een ongelooflijke rijke katholieke cultuur die alle aspecten van ons bestaan bestrijkt, van goed tot kwaad, van liefde tot haat, van zwaar tot licht en vrolijk tot somber.

Heeft Irene er niks van meegekregen of was het alleen maar een negatieve ervaring omdat ze na haar scheiding van haar katholieke geloof is gevallen? Was haar scheiding ook oorzaak van de breuk met het katholicisme? Daar had Thijs even naar moeten vragen.