GERUCHTMAKENDE MISSIE MET HARRY VAN DEN BERGH

Van links naar rechts, D66 Kamerlid Aad Nuis (1933-2007), PvdA kamerlid Harry van den Bergh (1942-2020) en CDA kamerlid Harry Aarts (1930) op de luchthaven van Guatemala.

Vorige week is Harry van den Bergh, oud PvdA kamerlid (1977-1987) en gemeenteraadslid in Amstelveen, overleden. Ik heb Harry gekend als partijgenoot en bondgenoot. Samen met Aad Nuis (D66) en Harry Aarts (CDA)  maakte hij op verzoek van de solidariteitsvereniging CLAT Nederland in 1982 een reis naar Midden Amerika, Venezuela en Haïti om zich persoonlijk op de hoogte te stellen van de mensenrechten aldaar en de positie van de democratische vakbeweging.

Als democraat steunde hij al langer CLAT Nederland in zijn strijd voor vakbondsrechten en democratie wat hem op veel kritiek kwam te staan van de PvdA Latijns Amerika Kommissie onder leiding van beroepsrevolutionair Piet Reckman, aanhangers van radicaal linkse actiegroepen en partijgenoten als kamerlid Eveline Herfkens, Europarlementslid Ien van den Heuvel  en partijvoorzitter Max van den Berg.

Harry van den Bergh(links) en Harry Aarts op bezoek bij de Nicaraguaanse vakcentrale CTN.

Onze reis begon in Guatemala waar we vanwege aanslagen en repressie niet konden spreken met de vakbondsmensen buiten het hotel. We hielden noodgedwongen zitting in ons hotel met als contactpersoon vakbondsveteraan José Pinzon. We spraken ook met een vertegenwoordiger van de werkgevers die tegen sociale hervormingen was en de vakbondsstrijd afdeed als communisme.

Op verzoek van de delegatie en met name van Harry bezochten we daarna het revolutionair Sandinistisch Nicaragua wat toen in het brandpunt stond van de Nederlandse politiek en het publiek. De Nicaraguaanse regering probeerde er een officieel regeringsbezoek van te maken wat averechts werkte. Met name op Harry. Hij eiste van de Nederlandse vertegenwoordiger Ton Schutte dat alles in het werk zou worden gesteld om de oppositie te ontmoeten wat uiteindelijk gebeurde. We spraken met vakbonden van CLAT, met de hoofdredacteur van de oppositiekrant La Prensa, met aartsbisschop Obando y Bravo en met regeringslid Sergio Ramirez. 

De 3 delegatieleden poseren met de Venezolaanse presidentskandidaat Luchinchi in hun midden op zijn kantoor in Caracas.

In Venezuela spraken we op verzoek van Harry met presidentskandidaat Luchinchi van de sociaal democratische partij Accion Democratica. Voor Harry was het belangrijk te weten wat de Venezolaanse sociaal democraten dachten over de ontwikkelingen in Midden Amerika. Die gaven de Sandinisten met veel mitsen en maren het zuinige voordeel van de twijfel.

De drie in gesprek met José Merced Gonzales, directeur van  het vormingscentrum UTAL in Caracas.

Met CLAT leiders spraken ze over de positie van de vakbeweging in heel Latijns Amerika en met George Fortuné,  Haïtiaanse vakbondsleider in ballingschap. Dat de situatie op Haïti zo dramatisch zou zijn, hadden we ons ook na het gesprek met Fortuné niet kunnen voorstellen. Bij gebrek aan georganseerde oppositie en vrije vakbonden konden we eenmaal op Haïti enkel vrijuit praten met de Belgische paters Van Scheut die al tientallen jaren sociaal werk doen in Ciudad du Soleil. Stad van de Zon, een wel heel erg misleidende naam voor een van de grootste, smerigste en armoedigste krottenwijken in de buurt van de hoofdstad Port au Prince, zo stelden we met eigen ogen vast.

Gesprek met de paters van Scheut in de ahctertuin van hun klooster in Port au Prince, de hoofdstad van Haïti.

Terug in Nederland vertelde Harry en zijn reisgenoten onder grote belangstelling van media, actiegroepen en instellingen over hun ervaringen. Vooral hun stevige kritiek op de Sandinistische regering van Daniel Ortega leidde tot felle reacties bij actievoerders, partijgenoten en kerkelijke organisaties als Solidaridad. De drie delegatieleden spraken hun steun uit aan de vakbondsstrijd voor democratie, vrijheid en sociaal rechtvaardigheid. Voor het eerst drong het tot een breed publiek door hoe ernstig en moeilijk de situatie was in Midden Amerika en dat de bewierookte revolutie in Nicaragua niet zo hoopvol was als men dacht. In dat opzicht was het een geruchtmakende missie. Ik wil Harry daarvoor alsnog bedanken. Hij ruste in vrede.