ANATOMIE DER NEDERLANDSE POLITIEK

"Anatomie van de Nederlandse identiteit", een foto cartoon van petrus met dank aan Rembrandt's "Anatomische les van Dokter Tulp".
De belangrijkste politieke leiders ontleden onder leiding van Sybrand Buma (helemaal rechts voor de nieuwelingen) de Nederlandse identiteit.
Voor de politiek geïnteresseerden volgen hier de namen van de poserende politici vanaf links naar rechts: Geert Wilders van de eenmanspartij PVV, Gert-Jan Segers van de Christenunie, Mark Rutte van de VVD en premier, Jesse Klaver van Groen Links (bijgenaamd de Jessias), Lodewijk Asscher van de PvdA en vice-premier, Emile Roemer van de SP, Alexander pechtol van D66 en hekkesluiter Sybrand Buma van het CDA.

Met de peilwijzer bij de hand (bijgewerkt tot 24 februari) ga ik eens kijken hoe het de partijen vergaat en welke regeringscoalities mogelijk zijn.

VVD en Wilders’ Eenmanspartij PVV zijn  in een nek aan nek race verwikkeld. Zij zitten tussen 23-28 zetels. Wilders hoeft geen campagne meer te voeren, dat doet de beveiligingsdienst van de politie samen met het Kabinet voor hem. Een beveiligingsbonus zou je kunnen zeggen, ware het niet dat het schandelijk is dat hij nog steeds beveiligd moet worden. Wie de grootste wordt van de twee valt moeilijk te zeggen. 

Als Wilders de grootste wordt staat hij er zo goed als alleen voor. Andere partijen van enige betekenis willen niet met hem samenwerken. Een stem op Wilders is dus een verloren stem voor de politieke macht. Het blijft natuurlijk wel een proteststem.

Op een wat lager niveau zijn ook twee partijen in een nek aan nek race verwikkeld. CDA en D66 zitten tussen de 16 en 19 zetels. Ze worden op de hielen gevolgd door Groen Links met tussen de 15 en 17 zetels.

Daaronder volgen PvdA en SP met tussen de 11 en 15 zetels. Daarna volgt 50+ met 7 tot 11 zetels, de Christen Unie met tussen de 5 en 7 zetels en als hekkensluiters zien we de twee hekkensluiters Staatkundig Gereformeerden en de Partij voor de Dieren.

foto cartoon van petrus

Kan uit deze verkiezingssoep een coalitie gebrouwen worden?

1. Een 4 partijen regeringscoalitie onder leiding van de VVD.

Wil de VVD weer regeren en haalt ze de voorspelde 27 zetels dan moet ze er nog 49 zetels bij versieren om aan de helft plus een van 76 zetels te komen. Met welke partijen kan dat? Het koppel CDA-D66 levert mogelijk 37 zetels op. Dan komen we op 64 zetels. Nog 12 te gaan? Wie oh wie moet die leveren? PvdA met 15 zetels? SP met 13 zetels of Groen Links met mogelijk 17 zetels? Voor elk van die 3 partijen zou een coalitie met de VVD wel eens politieke zelfmoord kunnen zijn.

2. Een 5 partijen regeringscoalitie onder leiding van de VVD.

We hebben gezien dat op basis van de huidige peilingen VVD, CDA en D66 samen aan 64 zetels komen. We zijn dus op zoek naar 12 zetels. Om politiek strategische redenen doen PvdA, SP en GL niet mee. Dan blijven als mogelijkheid over 50 Plus met 11 en de Christen Unie met 7. Dieren en Staatkundigen zouden in beginsel ook kunnen. Zo een coalitie is politiek gesproken geen prettig vooruitzicht. De regeerbaarheid van Nederland zal er niet groter op worden.

3. Een centrum-linkse  5 partijen coalitie

Zo een coalitie heeft als centrum CDA en D66 samen goed voor 37 zetels. de PvdA erbij maakt 52 zetels. We komen er dus nog 24 te kort. Groen Links erbij geeft 69 zetels. Nog steeds 7 zetels tekort. Wie volgt als coalitiepartner? SP, Christen Unie of 50 Plus? dat wordt dus een heel moeilijke klus. Alweer, de regeerbaarheid van Nederland wordt er niet beter op.

Wil Nederland nog bestuurbaar blijven, dan ligt een kiesdrempel voor de hand. Een mediadrempel is dan al een goed begin. Alleen leiders van grotere partijen worden nog voor publieke debatten in de media uitgenodigd. 

Als naar Duits voorbeeld er een wettelijke kiesdrempel van 5% wordt ingevoerd dan verdwijnen SGP, Dierenpartij, Denk en nog wat klein grut uit het vizier. Samen zijn die goed voor ongeveer 12 zetels. Die worden dan verdeeld over de andere partijen met als gevolg iets grotere partijen. Dat zou kunnen leiden tot in ieder geval een gemakkelijkere getalsmatige coalitievorming. Politiek blijft coalitievorming ook dan een heikele zaak want wie wil met wie, wie doet het meeste water bij de wijn en hoe groot is de regeergeilheid?