 |
| Rechts boven de verkoopster zie je de poppen die gemaakt zijn op basis van foto's van Selk'nam mensen, gemaakt in 1923. |
Nog steeds op verkenning in Castro, de al eerder genoemde hoofdstad van het Chileense eiland Chiloé (zie de blog 'Chili Dagboek 26'), zag ik op een toeristenmarkt opvallende poppen. Toen ik de vrouw van de kraam vroeg waarop die geïnspireerd waren, liet ze me enkele ansichtkaarten zien van de Selk’nam, een volk op het zuidelijker gelegen eiland Vuurland. Ik had er nog nooit van gehoord. De foto’s waren gemaakt in 1923 toen er al bijna geen Selk’nam meer waren. Ze vertelde dat de stam is uitgestorven.
 |
| Achterop de ansichtkaart staat: "Geverfde mannen voor het spel Kewanix bij het inwijdingsritueel Hain van de Selk'nam 19233 |
Vuureiland zou zijn naam te danken hebben aan de Selk’nam. Toen in de 16e eeuw Europese schepen, waaronder ook die van Nederlanders (zie mijn blogs ‘De geheime missie van Hendrik Brouwer naar Chili', 'Hollandse avonturen in Chili'), langs het eiland voeren op weg naar nieuwe veroveringen of op zoek naar een doortocht via het westen naar Indië, zagen de opvarenden vuren op het eiland. Vandaar dus de naam Vuurland. Ik kocht de ansichtkaarten met het voornemen thuis uit te zoeken wat er met de Selk’nam was gebeurd.
 |
| Achterop deze kaart staat het volgende: "Ulen, eigenwijs, beweeglijk en snel als de wind tijdens de ceremonie Hain, Selk'nam 1923" |
Op Wikipedia vond ik het volgende over de Selk’nam:
“The Selk'nam, also known as the Onawo or Ona people, are an indigenous people in the Patagonian region of southern Argentina and Chile, including the Tierra del Fuego islands. They were one of the last aboriginal groups in South America to be encountered by ethnic Europeans or Westerners in the late 19th century. With the discovery of gold and expansion of sheep farming, the Argentine and Chilean governments began efforts to explore, colonize and integrate the indigenous peoples of Tierra del Fuego (the "land of fire", named by early European explorers observing smoke from Selk'nam fires) into their cultures.”
 |
| Achterop staat: "Tanu, westerse hemel, vrolijk en onschadelijk tijdens de ceremonie Hain, Selk'nam 1932 |
Dat koloniseren liep uit op het bekende drama: de verdwijning van de Selk’nam als volk. Er is waarschijnlijk nog maar een persoon, een Chileense mestizo genaamd Joubert Yanten Gomez, die zich de taal van de Selk’nam heeft eigen gemaakt.
 |
| Bij deze figuur staat achterop: "Matan, inwijding ceremonie Hain, Selk'nam 1923" |
Op dezelfde Wikipedia pagina lees ik dat de Selk’nam een nomadisch volk was dat leefde van de jacht. Ondanks de kou op Vuurland waren ze schaars gekleed. Zij deelden Vuurland met nog twee andere stammen: de Haush (of Manek’enk) en de Yamana of Yahgan.
 |
| Een beruchte jager op Selk'nam was een zekere Julius Popper. Hier zien we zijn groep aan het werk. Op de voorgrond ligt een neergeschoten Selk'nam met nog de pijlen in zijn rechter hand en zijn boog in de linkerhand. (foto van Wikipedia) |
Uiteindelijk zijn deze stammen op Vuurland en in het zuiden van Argentinië en Chili helemaal verdwenen onder andere door de moordpartijen van kolonisten. De kolonisten, die zich aan het einde van de negentiende eeuw vestigden op het eiland, vonden dat de schapen op hun grondgebied ook hun privébezit waren terwijl de Selk’nam de schapen als wild zagen waarop ze vrijelijk mogen jagen. De kolonisten beschouwden dat als stroperij en huurden gewapende groepen of militia om te jagen op de Selk’nam en hen te doden, een vorm van volkerenmoord.
 |
| Deze foto laat zien dat er onder de Selk'nam een ware slachting plaatsvond. |
Anderen, waaronder paters Salesianen, probeerden de Selk’nam voor hun ondergang te behoeden. Een van hen verkende tussen 1884 en 1924 de regio en publiceerde in 1915 een taalboek van de Selk’nam. De woordenschat van de Selk’nam bestond uit 4000 woorden en 1400 zinnen en betekenissen. Andere kolonisten en Christelijke missieposten probeerden door middel van nederzettingen de stammen te redden, maar het mocht niet baten.Naar schatting waren er in 1896 nog 3000 Selk’nam. Nog geen 25 jaar later zouden er nog maar 279 Selk’nam overgebleven zijn. Een Salesiaan telde in 1945 nog maar slechts 25 overlevenden. In 1974 zou de laatste Selk’nam gestorven zijn.
 |
| Zakenman Maurice Maitre met een groep Selk'nam op de Parijse Wereld Tentoonstelling in 1889 |
Op de Spaanstalige Wikipedia pagina kun je meer in detail lezen hoe de genocide van de Selk'nam als gevolg van de Chileense kolonisatie van Vuurland heeft plaatsgevonden.
Interessant! Zelfde soort fenomeen heeft zich ook voorgedaan op Paaseiland. Daar zijn de oorspronkelijke bewoners gestorven door westerse ziekten.
BeantwoordenVerwijderen