DE POLITISERING VAN EUROPA.

Een voorbeeld van verkeerde politisering is de manier waarop links Griekenland in de slachtofferrol kruipt ten koste van het verleden van Duitsland terwijl de bijdrage van Duitsland aan de steun van Griekenland meer dan 100 miljard Euro bedraagt en dat tegen een uiterst lage kostprijs aan rente en zeer langdurige afbetaling. De slachtofferrol is ongepast. Griekenland is zelf verantwoordelijk voor zijn problemen.
Hypocriet is dat de Franse president Hollande, ook van linkse huize, ten koste van Duitsland de redder van Griekenland speelt.
Dat de economische macht van Duitsland her en der haat dan wel bewondering opwekt is normaal maar Europese politieke leiders zouden moeten beseffen dat ze hun politieke meningsverschillen zakelijk moeten uitvechten en niet met onderbuikgevoelens.

Kan Europa gaandeweg opgebouwd worden of moet er een blauwdruk liggen zodat we weten waar we naar toe gaan? Voor wetenschappers als sociologen, politicologen maar vooral economen is het een noodzakelijke voorwaarde om verder te kunnen. Zij kunnen niet leven met onzekerheden. Daarom willen ze een overzichtelijk concept, een stappenplan naar een Europa met duidelijke economische en financiële spelregels. In hun streven naar voorspelbaarheid zoals in de natuurwetenschappen en wiskunde zijn ze uit het oog verloren dat zij een menswetenschap beoefenen en met mensen weten je het maar nooit.

Kijk maar naar de Griekse crisis. Het is toch onvoorspelbaar dat een stel Grieken gelijk jonge goden vanuit hun linkse ideologie hun land bijna helemaal laten instorten? Het had weinig gescheeld of Griekenland was in één grote chaos terecht gekomen op basis van de linkse overtuiging dat alle andere landen van de Eurozone behalve Griekenland het bij het verkeerde eind hebben. Je kunt nog zoveel regels hebben, zoiets kon je toch nooit van tevoren verzinnen? Ik denk dat velen met mij gedacht hebben dat na zijn verkiezing Tsipras bij zinnen zou komen. Dat deden toch de meeste linkse mensen in het naoorlogse Europa toen ze verantwoordelijkheid kregen, zoals bijvoorbeeld Joshika Fisher en Daniël Cohn-Bendit?

Niet dus, deze jonge bende Griekse ideologen wist van geen ophouden. Zelfs de rijen mensen voor de bankautomaten, de gepensioneerden zonder pensioen, gebrek aan medicijnen en een hele economie die zo goed als stilviel, kon hen niet bij zinnen brengen. De voormalige minister Varafoukis gelooft nu nog in zijn gelijk. Varoufakis is het voorbeeld van de academicus die volledig los gezongen van de politieke werkelijk (andere landen in Europa hebben meer moeten bezuinigen dan Griekenland, sommige landen hebben een lagere levensstandaard dan de Grieken en in sommige landen kloppen Eurohaters op de deur) vanuit zijn theoretische-ideologische vergezichten bereid was zijn land op te offeren voor zijn gelijk.

Historici en nuchtere politici met een genuanceerde visie op mens en samenleving beseffen daarentegen maar al te goed dat Europa gaandeweg opgebouwd zal moeten worden. Je kunt nog zoveel concepten, blauwdrukken of spelregels bedenken in de politiek maar net als in het leven zelf zullen zich altijd verrassingen blijven voordoen. Er kan zo weer een Griekse crisis komen als gevolg van een mengsel van nationaal wanbestuur, oplichting en politieke bravoure en bluf. De kunst is om de juiste politici en instellingen te hebben waarmee de zaak beheersbaar kan worden gehouden. De boel niet te laten ontploffen, constructief te blijven denken en een uitweg voor iedereen te zoeken, ook voor degenen die begonnen zijn de zaken op zijn kop te zetten.

Dat nu is gebeurd. Europa blijkt in deze Griekse crisis de spankracht gehad te hebben om het verstandige compromis af te dwingen. Helaas was daar het oudste bekende paardenmiddel voor nodig. Dat van de uitzetting, de afscheiding en de ondergang of met andere woorden de mogelijkheid van een Grexit. Iets wat de jonge hemelbestormers niet voor mogelijk hielden. Toen die mogelijkheid dank zij de Duitse minister Schäuble toch ter tafel kwam, kwam ook Tsipras bij zinnen. Natuurlijk, het zal nog moeten blijken of hij ook bij zinnen zal blijven maar de eerste stap is gezet. We mogen nu toch hopen dat ook zijn volk hem bij de les zal houden. Geen avonturen meer die de ondergang van hun land kunnen betekenen.

Ondanks al deze negatieve energie van de jonge Griekse onverlaten moeten we hen toch ook dankbaar zijn. Met hun bravoure en bluf hebben ze meteen ook de Europese politiek op de proef gesteld. Zo hebben ze uiteindelijk Europa verder gepolitiseerd en gedemocratiseerd. Daar moeten we aan wennen. Europa was altijd een project van mooie voornemens, van solidariteit en vrede, van welvaart en welzijn, van zachtaardig overleg en wederzijds begrip en een hoge morele standaard. Eigenlijk te mooi om waar te zijn en dat was het ook, zo bewees de Griekse crisis. Geert Mak hoeft dus helemaal niet te treuren. Het lieve Europa van de brave voornemens is politiek volwassen aan het worden en dan kan het hard tegen hard gaan, net als in de nationale politiek.

Het Europa project is natuurlijk altijd een politiek project geweest en politiek betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. Vroeger maakten koningen en keizers die keuzes, nu moet het volk dat doen met hun regeringsleiders, politiek links of rechts, jong of oud. Europa is als de strijd van de titanen maar de kunst bestaat eruit dat die strijd zo goed als mogelijk in bedwang wordt gehouden zodat de boel niet uiteenspat en in een conflict ontaardt dat gewelddadig kan worden. Daar hebben we de Europese politiek voor, de Europese democratie, het Europees parlement, de Europese Commissie, de Europese Raad, de Europese Centrale Bank en de Euro. Gek genoeg heeft de Griekse crisis bewezen dat het nog werkt ook.