BELGEN-LANDSE VERKIEZINGEN (een luchtige analyse)

Verkiezingsbord, Mariekerke, 4 mei 2014

In Belgen Land valt er pas wat te kiezen. Op 25 mei mogen ze stemmen op kandidaten voor het Federale parlement, voor het Vlaamse of Waalse thuisland parlement én voor het Europees parlement. Ga er als kiezer maar eens aanstaan. Moet je op dezelfde partij stemmen voor al die drie parlementen of liggen je wensen voor Federaal België anders dan voor je Vlaamse of Waalse thuisland en ligt het voor Europa-Land weer anders? Ik denk dat dat teveel gevraagd is van de kiezer. Hoe gaat hij of zij dat uitzoeken en waar haalt hij of zij de tijd vandaan? Ik vrees dat hij kiest voor het gemak en zijn stem geeft aan een en dezelfde partij voor alle drie de parlementen.

Maar de Vlaming houdt er wel van (en ik denk ook de Waal) -veel meer dan de Nederlander – om op een persoon te stemmen. De voorkeursstem heeft de voorkeur bij de Belgen-Landse kiezers. Hoe zou dat komen? Staan politici met hun spreekuren dichter bij de politiek dan die in Nederland? Vertrouwt de Belg-Lander meer op personen dan op een partij en zijn ideologie? Misschien wel, per slot van rekening kun je een persoon aanspreken op zijn verantwoordelijkheid. Voor een partij ligt dat veel ingewikkelder. Als je weet dat je buurman op je gestemd heeft dan hou je ook meer rekening met die buurman. Zo simpel is het waarschijnlijk.

De verkiezingen beloven in het Vlaander Land en daarmee in heel Belgen Land spannend te worden. De centrum rechtse Vlamistische partij N-VA staat op dikke winst in de peilingen. Inderdaad, het zijn maar peilingen maar toch. De N-VA met als onbetwist politiek leider Bart de Wever, intussen burgemeester van Het Stad Antwerpen, krijgt of dreigt - het is maar hoe je het bekijkt – rond de 33% van de stemmen te behalen. Dat is een derde van de kiezers. Daar kun je niet omheen als respectabel democratisch politicus, hoe graag je dat ook zou willen. Bovendien haalt geen enkele andere Vlaander-Landse politieke partij in de peilingen de 20%.

Op TV zag ik de Christen Democraten pogingen doen om alsnog aan de 20% te komen. Wie de Christen Democraten echt wil moet op ze stemmen zo riepen de Christen Democratische kopstukken in koor met voorop hun populariteitskanon Kris Peeters, Vlaander-Landse Minister President. Hij is populairder dan zijn partij en ook steevast populairder dan Bart de Wever. Maar hij moet zijn plaats wel delen met de Liberale (Open VLD'ster) Maggie de Block. Sinds haar aantreden als Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding in de regering Di Rupo (2011) is zij in snel tempo een van de populairste politica van Vlaander Land geworden.

Ik kan helaas niet goed verklaren waarom. Ik heb niet de indruk dat haar asielbeleid veel soelaas biedt vergeleken met vroeger. Maar ze komt wel krachtdadig over, ook als er wat mis is gegaan. Vanwege haar gewicht, waar ze net als de vroegere gezette Bart de Wever openlijk over praat, komt ze ook gemoedelijk over. Ze zou zo maar een gezellig, komische rol kunnen spelen in de al eeuwig mateloos populaire TV serie “FC De Kampioenen”. Dat zou Bart de Wever trouwens ook gekund hebben, toen hij nog gezet was. Uitstraling is net zo belangrijk of misschien nog wel belangrijker dan inhoud. Voor afgestudeerde politici is dat altijd moeilijk te begrijpen. Die vinden dat op hen gestemd moet worden omdat ze slim zijn, niet beseffend dat te slim bij de gemiddelde kiezer wantrouwen wekt. Slimmerikken zijn ook goed in zich vrij pleiten zoals bijvoorbeeld de liberale Karel De Gucht, tegenwoordig Eurocommissaris.

Verkiezingsbord, Opdorp, 4 mei 2014

Voor de Open VLD komt Maggie als een wonder in donkere dagen. Even dreigde deze partij onder de 10% te komen. Met Maggie hopen ze boven de 10% te blijven en zelfs aan de 15% te komen. Vergeleken met de N-VA nog altijd peanuts maar het is toch nog iets wat je straks kunt gebruiken bij het verdelen van de macht en de ministersposten. De Vlaander-Landse socialisten zitten in de buurt van de Liberale 'Open VLD', zo rond de 15%. Veel meer zal het niet worden, veel minder ook niet. De socialisten kampen net als de Nederlandse PvdA met een achterban probleem.

Ze zijn hun getrouwe kiezers van fabrieksarbeiders en kleine kantoorbediendes langzaam kwijt geraakt en nu weten ze eigenlijk niet meer tot wie ze zich moeten richten. Ze richten zich daarom maar tot iedereen die sociaal wil zijn, zeg maar alle mensen van goede wil. Partijleider Johan Vande Lanotte, een politieke slimmerik van de bovenste plank, staat nummer 5 in de lijst van populairste politici. Hij moet nog wel de Christen Democratische Hilde Crevits voor zich dulden, al scheelt het maar weinig. Johan wordt in populariteit direct gevolgd door Minister President Elio di Rupo, wat dan weer niet mis is voor een Waal-Lander in Vlaander Land.

Blijven nog twee Vlaander-Landse partijen over: Groen (niet meer met uitroepteken) en Vlaams Belang. Groen! weet zich al een tijd lang te handhaven rond de 10%. Ze hebben geen populaire politicus in de top 10 dus is hun positie een mooie prestatie. Ze weten zich ook te laten horen en dat wordt blijkbaar beloond. Bovendien is door enkele milieurampen of bijna rampen bij de Vlaander Landers het besef doorgedrongen dat het milieu bedreigd wordt en daarmee de eigen gezondheid. Vlaams Belang zakt steeds verder weg in de peilingen en komt gevaarlijk dicht in de buurt van de 5%. Te plat en te rancuneus. Op een gegeven moment worden kiezers dat beu.

Stel dat deze peilingen ook de uitslag zouden zijn, wat zijn dan de gevolgen? De Vlaander-Landse regering zal waarschijnlijk blijven zoals ze is, een coalitie van CD&V met N-VA en misschien nog wat grut er bij. Al de rest is oppositie. Op Federaal vlak liggen de zaken moeilijker. De peilingen wijzen uit dat in Walen Land zo rond de 30% socialistisch zal stemmen waarmee de PS van Elio di Rupo de grootste zal blijven. Na de verkiezingen zal dus net als de vorige keer een centrum-rechts Vlaander Land komen te staan tegenover een centrum-links Walen Land.

Waar kiezen de Vlaander-Landse minderheidspartijen dan voor? Ook weer net als de vorige keer om, nadat ze Bart de Wever met zijn kop tegen hun politieke muur hebben laten lopen, samen met de Waal-Landse socialisten in een Federale regering te stappen uit naam van het behoud van Belgen Land als een land met één vlag, een koning en 2 talen en nog een stukje Duits? De nieuwe Koning Filip zal dat graag zien maar is het voor de democratie gezond om de N-VA als Vlaamse meerderheidspartij te blijven buiten sluiten van de Federale regering? Je zet daarmee een derde van de Vlaander-Landse kiezers opnieuw buiten spel, een gevaarlijk spel dat op den duur wel eens meer verlies dan winst zou kunnen opleveren.

De Waal-Landse partijen proberen uiteraard de N-VA buiten de Federale deur te houden. Ze roepen eensgezind en om het hardst dat ze nooit, maar dan ook nooit met deze nationalisten aan tafel zullen gaan zitten. Waal-Landse leiders en kiezers zijn bang dat ze straks meer op zichzelf aangewezen zullen zijn. Dan zal er wellicht minder te verdelen zijn onder kiezers en politieke leiders. Welke kant het Belgen Land ook op gaat, het blijft het land met de hoofdstad Brussel waarin én het NAVO hoofdkwartier staat én de hele EU met zijn parlement en commissie. Zo slim zijn de Belgen Landers, Brussel, Vlaander en Waal-Landers gelijk, ook wel weer.