DE PIL DES DOODS

Foto van Fausto Podavinni voor Mirella, winnaar van de Eerste Prijs World Press Photo in de categorie Daily Life Stories, 1 juni 2010.

Hoe weerleg je de redenering van voormalig CDA kamerlid Ton de Kok die in de Volkskrant van 12 februari een pleidooi hield voor de opheffing van het taboe op zelfdoding van ouderen met behulp van de Drionpil? Volgens Ton kunnen we onze kinderen het niet aandoen dat ze straks, na zelf voor hun kinderen gezorgd te hebben, ook nog eens voor hun ouders moeten zorgen. Opnieuw billen wassen en luiers omdoen moeten we onze kinderen besparen, evenals het geld dat het allemaal kost. Ouderen moeten zich net als vroeger bij de indianen en de eskimo's overleveren aan de dood. Niet door zich terug te trekken in de natuur zoals zij toen deden maar met de Drionpil.

Ton vergeet dat de indianen en eskimo's deel uitmaakten van een overlevingssamenleving waar honger, ziekte en dood permanent het bestaan bedreigden. Dat is iets heel anders dan onze samenleving met zijn overvloed aan eten, goed ontwikkelde zorg en -zeker in ons land- een grote mate van bestaanszekerheid. En juist in zo'n samenleving, die is opgebouwd door voorgaande generaties, zouden jongeren niet meer met de zorg – de last – van de ouderen opgezadeld mogen worden? Dat is op z'n minst merkwaardig.

Je verwacht zo'n kijk op mens en samenleving bij een D66'er, een liberale hedonist of een levensgenieter pur sang maar toch niet bij een CDA'er. Ik dacht dat hun geestelijke bagage groter is dan de opvatting dat het leven een lange kermis is? Horen niet juist CDA'ers te beseffen, maar ik kan me natuurlijk vergissen, dat liefde voor de medemens geen vrijblijvende zaak is die je kunt afkopen met een zorgpremie en wat extra belastingen? Is het niet juist menslievendheid en medemenselijkheid die ons pas tot mensen maakt?

Wat moet ik anders met mensen als de Italiaanse Mirella die op de foto hierboven bezig is haar man te verzorgen waar ze 43 jaar mee getrouwd is en die al 6 jaar Alzheimer heeft? Moet ze hem dan maar een Drion pil geven of liever nog, moet hij niet zelf besluiten een Drion pil nemen? Dan heeft zij tenminste nog wat plezier in het leven en is hij niet meer afhankelijk van haar zorg. Dat laatste wordt tegenwoordig namelijk al net zo verschrikkelijk gevonden. Niets is zo erg in onze super geïndividualiseerde samenleving als afhankelijk te zijn van je naaste. Alsof de mens niet wezenlijk een sociaal wezen is dat vanaf zijn geboorte tot aan zijn dood op de een of andere manier verbonden is met de ander.

In onze samenleving is men zo ver geïndividualiseerd dat men zelfs bang is geworden om afhankelijk te worden van iemand anders. We durven dat niet meer aan. We denken dat het onze menselijke waardigheid aantast. Tsja, als je jezelf een god waant dan is het al gauw gedaan met je waardigheid. Daar komt nog bij dat het geld kost, geld waarmee de jongere generatie een plezierig en aangenaam leven zou kunnen kopen. Alsof lijden, leed en zorg niet bij het leven horen? In een samenleving van overvloed als de onze dus blijkbaar niet meer.

W.Eugene Smith, Tomoko Uemura in her bath, Minimata 1972.Als gevolg van industriële vervuiling met kwik in het Japanse Minimata lijdt Tomoko aan het Minimata syndroom.

Wat moet ik dan met de foto van Eugene W.Smith waarop we een Japanse moeder zien die haar dochter in bad doet en verzorgt? Moet die moeder haar kind dan maar de Drion pil geven want dan heeft zij tenminste nog een leven en ook meteen de waardigheid van de dochter gered. De dood met de Drion pil maakt haar voor eeuwig onafhankelijk.

Ziet Ton niet dat zijn humane redenering uiteindelijk leidt naar het inhumane samenleving die zich ontdoet van al het menselijk leed en lijden uit naam van de waardigheid van de mens en de maatschappelijke kosten? Nee Ton, het is allemaal niet zo eenvoudig als je denkt. Mens zijn is ingewikkelder dan ze ons op TV willen doen geloven.