HOE LANG MOET IK NOG WERKEN?

Don Raymundo bleef tot aan zijn dood op 90 jarige leeftijd werken in zijn timmerschuurtje.

Hoe lang moet ik nog werken, zo vragen veel mensen zich af. Ik zelf had me voorgenomen tot mijn 65^ste te werken bijzondere omstandigheden daar gelaten. Dat lukte me niet. Er werd gereorganiseerd en ik moest tegen wil en dank vertrekken. Ook toen ik bereid was over te schakelen op een parttime baan met een bijbetalingsregeling van de Vlaamse overheid. Dat verwacht je niet van een vakbondswerkgever.

Maar ik mag niet klagen. Integendeel, ik kreeg de kans om kort na mijn brugpensionering verder te werken aan internationale projecten. Natuurlijk niet voltijds maar dat hoeft ook niet. Sinds mijn brugpensioen ben ik aan mijn derde leven begonnen en daar ga ik sinds mijn AOW gewoon mee door.

Ik kan eindelijk ook  aandacht en tijd besteden aan mijn hobby’s die ik als mijn nieuwe baan beschouw. Ik heb daarin dan ook een zekere regelmaat en zelfdiscipline. Ik neem het serieus zonder fanatiek te zijn.  Ik hoef immers geen carrière meer te maken en er ook niet mijn inkomen mee te verdienen. Dat brengt naast de zelfdiscipline een zekere vrijheid met zich mee. Ik kan ontspannen geconcentreerd zijn op wat ik doe. Ik kan je verzekeren dat de arbeidsvreugde daardoor wordt verhoogd.

Portret van Don Raymundo voor zijn timmerschuurtje. Achter hem hangt een foto van zijn geliefde revolutionaire held

Nu zul je denken dat ik gemakkelijk praten heb. Dat is ook zo, maar ik ken toch mensen die net zo makkelijk praat hebben als ik maar er niet in slagen om van hun verworvenheid vrijheid wat te bakken. Ze vallen in een zwart gat van verveling en weten zich geen nieuwe, parttime kansen te scheppen. Ze zijn niet gemotiveerd om wat aan te pakken. Waar het aan ligt? Ik zou het niet weten. In ieder geval verzuurt hun creativiteit in het vat. Hun levensvreugde kan nog slechts met kunstmatige middelen overeind gehouden worden. Geld en vrije tijd is dus niet altijd alles.

Sterker nog de vader van mijn Mexicaanse vriend is tot aan zijn dood op 92 jarige leeftijd blijven werken. Die man heeft wat je noemt zijn hele leven zwaar werk gedaan. Als keuterboer moest hij zelf zijn her en der verspreide stukjes grond omploegen met paard of os, zelf zaaien en oogsten. De maïsoogst zou het enige inkomen van het gezin geweest zijn als hij geen timmerman was geworden.

Hij maakte kastjes, tafels en stoelen voor zijn arme dorpsgenoten. Bepaald geen verfijnde meubeltjes maar stevig en degelijk op het lompe af zodat ze lekker lang mee gaan. Alles met de hand. Toen eind jaren zeventig het dorp eindelijk aangesloten werd op het elektriciteitsnet was zijn eerste aanschaf een elektrische cirkelzaag. Gelukkig konden zijn kinderen na verloop van tijd het leven van hem en zijn vrouw wat verlichten door af en toe financieel bij te springen. Niettemin is hij tot aan zijn dood op het land blijven werken en in zijn timmerschuurtje.

Misschien dat het aan het vak timmerman ligt maar ome Jan, geen oom van mij maar van mijn vader, is ook tot bijna aan zijn dood op tachtigjarige leeftijd blijven timmeren in zijn werkplaats. Als iemand in de familie een huis bouwde dan hielp ome Jan met deuren en ramen maken en als het niet al te ingewikkeld was zelfs een trap. Trouwens veel van mijn bouwvakooms zijn blijven bijklussen. Ze bleven daardoor bij de hand en verdienden op die manier een aanvulling op het pensioen zodat het op vakantie net iets meer kon zijn. Zal dat straks allemaal nog kunnen zonder dat onze kinderen ons wat moeten toestoppen zoals bijvoorbeeld  in Mexico?