DE MAAKBAARHEID VAN GELUK

 

Het paradijs volgens AI Designer Microsoft.

Statistieken bestonden in mijn jeugd niet, net zo min als klimaatverandering, biodiversiteit en duurzaamheid. Ik leerde statistieken kennen dankzij colleges statistieken tijdens de opleiding sociologie. Daar leerden we allerlei toepassingen en gebruikstechnieken waarvan ik het meeste vergeten ben.

We maakten gebruik van statistieken tijdens de opleiding politicologie net als sociologie. Als je gedrag van mensen of hun mening kunt meten dat kun je iets over ze zeggen dat maatschappelijk van betekenis is en dat heet wetenschap. Statistische uitspraken zijn wetenschappelijk verantwoorden meningen en gedachten over mensen.

De enige kanttekening die ik tijdens dat onderwijs onthouden heb is de foutenmarge. Je steekproef van ondervraagden is nooit een complete afspiegeling van de maatschappij en dat kun je ook weer statistisch vaststellen.  De foutenmarge kan berekend worden.

Daarom worden peilingen met een foutenmarge gepresenteerd. In de praktijk houdt daar niemand rekening mee. Het brede publiek wil weten hoe het zit zonder allerlei wetenschappelijk voorbehoud, media en wetenschappers doen daar aan mee. Per slot van rekening willen zij graag publieke aandacht. 

Nu is het gebruik van statistieken bij peilingen voor verkiezingen en andere stemmingen nog tot daaraan toe. Je kunt een politieke partij met een foute peiling op het verkeerde been zetten maar er is nog altijd de verkiezingsuitslag zelf en die zet alles recht.

Hoe anders is als je statistieken gaat inzetten bij voorbeeld gezondheidsmaatregelen. Een voorbeeld zijn de maatregelen die genomen zijn tijdens de Coronapandemie. Tijdens die pandemie werden de effecten van maatregelen statistische in kaart gebracht en op grond daarvan werd het gedrag van mensen door de overheid dwingend geregeld. Het is een prachtig voorbeeld hoe de wetenschap het sociale leven kan bepalen.

Tijdens de Corona crisis bleken sommige mensen gevoelig voor overheidsdwang op basis van statistieken. Wetenschappelijk vastgestelde begrenzing van gedrag gehandhaafd door de overheid  roept weerstand op. Niet iedereen wil dat zijn bewegingsvrijheid wordt ingeperkt op grond van wetenschappelijke inzichten. Dat zien. we bijvoorbeeld ook bij rokers en drinkers en bij het eetgedrag.

Tot hoever wil je hierin gaan als overheid? Sommigen vinden dat het geoorloofd is om het gedrag van mensen in te parkeren of een mildere vorm daarvan aan te sturen door middel van bijvoorbeeld belastingheffing op bepaalde producten. Rookgerei wordt op deze manier zo goed als onbetaalbaar gemaakt.

De klimaatwetenschap heeft daar nog eens een brede maatschappelijke angstcultus aan toegevoegd met de bedoeling het gedrag van mensen aan te passen aan de wetenschappelijke veronderstellingen over klimaatverandering.

De inzet is het gedrag zo te wijzigen dat het klimaat zo min mogelijk verandert ofwel de maakbaarheid van het klimaat. Maar is het klimaat ook maakbaar en is die veronderstelde maakbaarheid de kosten waard? Wat als het allemaal meevalt, of als de mensheid zich net als de natuur aanpast aan die veranderingen? 

De maakbaarheid van het klimaat ligt in het verlengde van de maakbaarheid van de mens, zowel individueel als collectief. De gedachte daarachter is dat het ons gelukkig zal maken. Wanneer we onszelf en onze omgeving naar eigen inzicht kunnen maken dan zullen we uiteindelijk het menselijk geluk op aarde geregeld hebben, in een door mensen gemaakt paradijs leven.