38. HOE ZIT DAT IN OSS? SP OVER HOOGTEPUNT

 

Foto: Daan Scholte, Stadsarchief Oss.

Oss is vanaf 1850 een industriële groeistad met in 1950 afgerond 20.000 inwoners. Tien jaar later zijn er dat 30.000  en weer tien jaar later 40.000. In het jaar 2000 heeft de stad 56.000 inwoners. Daarna is de onstuimige groei afgevlakt zodat de stad nu tegen de 60.000 inwoners telt, maar de gemeente heeft door fusies met omliggende dorpen en stadjes bijna 100.000 inwoners.

Dorpen als Berghem, Haren, Megen, Lith, Lithoyen, Maren-Kessel, Geffen, Herpen, Ravenstein, Deursen en Dennenburg, Diemen en Deden, Macharen, Overlangel en Neerlangel maken deel van de gemeente Oss. Oss is daardoor een Maasgemeente geworden met meer dan 40 km Maasoever. 

Door de fusies blijft Oss een mix van stads en dorpsmensen. Dat heeft gevolgen voor de politieke verhoudingen in de gemeenteraad.  Van na de Tweede Wereldoorlog tot ongeveer 1970 is Oss een KVP stad, een partij die boeren, arbeiders en burgers verenigde ten behoeve van de katholieke emancipatie. De PvdA als arbeiderspartij bij uitstek krijgt al die jaren nauwelijks voet aan de grond.

We hebben gezien dat de socialistische SP, net als de PvdA een echte arbeiderspartij, wel voet aan de grond krijgt met in 2002 maar liefst 15 zetels in de gemeenteraad, die intussen uitgebreid tot 35 zetels.

Maar vier jaar later is er de groei bij de SP er alweer uit. In 2006 gaat het voor het eerst mis. “In maart 2006 zijn de gemeenteraadsverkiezingen een groot succes voor de landelijke SP. Tegen de trend in lijdt de Osse afdeling een gevoelig verlies. Het verlies van vier zetels komt toch wel hard aan. Wel blijft de SP de grootste partij in Oss.” (Historie SP afdeling Oss)

Ondanks de grootste te zijn, komt de partij terecht in de oppositie.

“Het besluit van de Lithse gemeenteraad om de gemeente op te heffen en aansluiting te zoeken bij Oss, zorgt ervoor dat Oss opnieuw een herindeling tegemoet gaat. De verkiezingen worden daarom gehouden in oktober 2010. Deze dag levert de SP negen raadszetels op. Daarmee blijft de SP ook in de nieuwe gemeente de grootste parij. De onderhandelingen met VDG en PvdA over voortzetting van het college, eventueel aangevuld met VVD, lopen vast. De SP komt na ruim acht jaar weer in de oppositie terecht.” (Historie SP afdeling Oss)

De SP scoort dus 9 zetels in 2010, vervolgens opnieuw 9 zetels in 2014 en dan verrassend maar niet spectaculair 11 zetels in 2018 om dan terug te zakken tot 8 zetels in 2022, de laatst gehouden verkiezingen. 15 zetels zijn uit het zicht verdwenen. 

Hoewel de VDG al die jaren ongeveer hetzelfde aantal zetels behaalt als de SP, slaagt die partij er in tegenstelling tot de SP, er telkens in om met andere kleinere partijen een college van. B&W te vormen waardoor de SP aan de zijlijn van de plaatselijke politiek komt te staan. Actie voeren alleen blijkt niet genoeg om in het college te komen.

Het CDA, ooit de machtigste partij van Oss, haalt in 2022 nog slechts 4 zetels. De andere landelijk partijen D66, VVD en Groen Links blijven in dat jaar steken op 3 zetels in 2022. Het PvdA, Forum voor Democratie en de andere lokale partij Beter Oss halen elk een zetel.