BRIEF AAN GERARD REVE 4

Na enig zoeken vond ik deze portretten van Gerard Reve en Vincent van Gogh het meest  hun persoonlijkheid weergeven. De foto van Reve is gemaakt door Philip Mechanicus omstreeks 1980. Reve was toen 57 jaar oud. Het zelfportret van Van Gogh is van 1889, een jaar voor zijn dood. Van Gogh is slechts 37 jaar geworden. Reve zou over Van Gogh gezegd hebben "De schilder die niet schilderen kon, maar móest schilderen en dáárom kon schilderen."

Beste Gerard,

Je bent in je leven nogal eens verhuisd. Was Nederland of zelfs Amsterdam te klein voor je? Het is sowieso een klein land maar een plekje om op je gemak te wonen was in jouw tijd nog wel te vinden. Nu is dat veel moeilijker geworden tussen al die windmolens en zonnepanelen. Nergens meer rust.

Maar ik bedoel klein van geest. Zo klein zelfs dat je besloot om maar in het Engels te gaan schrijven. Dat was een mooi voornemen maar niet vol te houden als je meer wilt schrijven dan reisboeken, studies, rapporten en reclame brochures. 

Schrijven over nuances van je ziele roerselen vereist je Moers taal. Dat is in een beperking in de verkoop. Het Nederlandse taalgebied is klein. Dan kun je maar beter in het Engels schrijven. Afzet gegarandeerd. Het komt er op aan wat je wil. De keuze is tussen een grote afzetmarkt of een thuismarkt. Beide hebben hoe dan ook hun beperkingen.

Nederlandse schrijvers leggen het internationaal altijd af tegen Nederlandse beeldkunstenaars. Jeroen Bosch werd geboren in Den Bosch en is voor zover bekend nooit op reis geweest, niet eens naar Rome terwijl dat toen gebruikelijk was. Je zag wat meer van de wereld en je kon grote voorgangers bewonderen. Een reisje met meerdere voordelen.

De schilderijen van Jeroen hangen intussen in verschillende musea verspreid over Europa. Kom daar als Nederlandse schrijver maar eens om. Je bent hier of daar bekend, maar wereldberoemd zijn is een buitencategorie die voor Nederlandse schrijvers niet is weggelegd.

Hetzelfde kun je zeggen van Van Gogh. Als hij het bij brieven had gelaten, daarin is hij jouw evenknie, was hij niet zo beroemd geworden. Dan zou hij enkel gelezen worden door buitenlandse hooggeleerde heren, deskundigen en kenners. Meer dan een tiental zal dat niet geweest zijn. 

Als schilder is hij wereldberoemd tot in Japan. Welke Nederlandse schrijver is bekend in Japan. Ben jij in het Japans vertaald? Voor zover ik weet niet. Ik zie dat je wel in het Russische bent vertaald, in het Spaans, Tsjechisch, Zweeds, Turks, Slowaaks, Sloveens, Kroatisch, Noors , Italiaans, Hongaars, Hebreeuws, Frans, Engels !, Deens, Duits , Catalaans, Azeri en Afrikaans. Dat is al heel wat!

Een verschil is dan weer dat jij tijdens je leven ondanks de kleine Nederlandse boekenmarkt genoeg geld hebt verdiend. Dat was Van Gogh niet gegund. Hij overleefde dankzij de geldelijke zorgen van zijn geliefde broer Theo. 

Een geluk is dat jou dit niet is overkomen. Stel voor dat je bij je “geleerde broer” Karel had moeten aankloppen voor geld. Ik denk dat je dan nog liever in de bijstand was gegaan. 

Met hartelijke groeten,