HET JAAR VAN PIM FORTUYN

 

Links de flamboyante Pim Fortuyn in de serie gespeeld door Jeroen Spitzenberger met rechts achter het gordijn van de macht Ad Melkert, gespeeld door Ramsey Nasr. De tegenstelling tussen deze twee in levensstijl en gedachtegoed kon haast niet groter.

Het docudrama “Het jaar van Fortuyn” belicht een stukje moderne politieke geschiedenis die in politiek Nederland nog steeds niet helemaal verwerkt is. Als gevolg van de vroegtijdige dood van PF zitten we tot op vandaag met een politiek ideologische ravage en versplintering. "De puinhopen van paars" zijn nooit opgeruimd. De politieke strijd die het karakter kreeg van een vete tussen Ad Melkert en PF is het hart van dit docudrama. Je zou zonder al teveel overdrijven kunnen beweren dat de naweeën van de moord op PF en de publieke afgang van AM er uiteindelijk toe heeft geleid dat de PvdA een partijpolitiek sterfhuis is geworden.

AM is de tot vlees geworden zittende macht, de klassieke Haagse politicus, de democraat met het doorsnee fatsoen van de kleinburger. Aan zijn goede bedoelingen hoeft men niet te twijfelen. Ooit begonnen bij de PPR, een creatieve afsplitsing van confessionele partijen ter verbetering van de wereld, kwam hij terecht bij de PvdA. Hij besefte dat met de fusie van de PPR met o.a. de CPN tot Groen Links hij voor langere tijd aan de zijlijn van de macht zou komen te staan. Hij heeft daarin volop gelijk gekregen. GL is er tot op heden niet in is geslaagd om tot het centrum van de macht door te dringen. In de ogen van AM was de PvdA daarentegen de ideale combinatie van wereldverbetering en politieke machtsvorming met een decennialange ervaring in het centrum van de macht.

In het docudrama zien we dat AM als kroonprins van Wim Kok gebeiteld zat. Als alles ook maar een beetje meezat, de politieke peilingen wezen de goede kant op, zou hij de nieuwe premier van Nederland worden. Hij kon zich rustig voorbereiden op dat premierschap totdat daar als een duveltje uit een doosje PF opdaagde met een voor hem zo goed als onbekend karakter, geen brave burgerjongen maar een zelfbewuste homo die een voor AM ongekend brutale politieke houding aannam, een hem onbekende cultuur had en een uiterst vaag politiek programma. 

Vooral dat laatste moet AM een doorn in het oog geweest zijn. Zoals hij in de serie tegenover PF bezweert, politiek is een vak dat met een ernstig en beginselvast programma in de hand moet worden bedreven, een overtuiging die zo diep zit in de PvdA dat op congressen van die partij uren en uren worden besteed aan het amenderen van amendementen van subartikelen van artikelen in paragrafen. AM was gepokt en gemazeld in die partijcultuur.

Tot verbijstering van het politiek gezapige Nederland haalde Fortuyn zonder omhaal politieke thema’s als asielzoekers en Islam onder de wollen deken van politieke correctheid vandaan. Heel Nederland stond op zijn kop met voorop de Nederlandse media die journalistiek de slippendragers waren geworden van de politieke correctheid. Een botsing van culturen was en is ongewenst en dus wordt die onder het tapijt geveegd desnoods met geweld.

Fortuyn wordt in de serie neergezet als politiek intelligent, sociaal vaardig, buitenissig met een voor Nederland groot improvisatie vermogen en on-Nederlandse charmes. Ondanks zijn spreekvaardigheid is hij niet opgewassen tegen de media die hem koste wat het koste in de hoek willen hebben van onruststoker en haatzaaier. PF verstoorde immers op brute wijze de droom van de kleinburger een wereldburger te zijn.

PF voelde haarfijn aan waar Kok, AM en de PvdA de mist ingaan. Ze keken wel maar zagen niet dat niet zij maar hun aanhang de lasten droeg van het wereldburgerschap, dat zij de lasten droegen van de individualisering van gezin en samenleving, van de feminisering (arbeidersmeisjes werkten al aan de lopende band voordat kinderen uit de middenklasse gingen studeren) en de verloedering van hun eens trotse woonomgeving.

Helaas maakte de moord op PF een einde aan deze boeiende confrontatie van twee wereldbeelden en de mogelijke vernieuwing van de Nederlandse politiek. Wat we zien is nog steeds dezelfde onmacht om politiek naar de mensen terug te brengen (een uitspraak van PF).