woensdag 26 januari 2022

38. HET KAN VRIEZEN, HET KAN DOOIEN. WATERPROBLEMEN IN MEXICO - STAD

Plattelandsgezin in Mexico-stad

 

Een nieuwe generatie journalisten koppelt al lang bestaande problemen zonder nadere overdenking aan klimaatverandering, de journalistieke dooddoener van de eeuw. Zo las ik onlangs in het Financieel Dagblad een bijdrage over het schrijnend watertekort in Mexico-stad als gevolg van klimaat verandering. 

“Klimaatverandering gaat vaak over stijgende zeespiegels en de gevolgen daarvan voor kustbewoners. Mexico-Stad, 2.240 meter hoog en midden in het land van 126 miljoen inwoners, toont dat ook grootstedelijke gebieden kwetsbaar zijn voor veranderende weerfenomenen. Met name de watervoorziening is daar een van de grootste uitdagingen voor de komende decennia.” (Klimaatverandering in Mexico-Stad  treft vooral armen” in Financieel Dagblad) 

De watervoorziening is al decennialang een probleem in Mexico - stad. Vijftig jaar geleden kwam het al voor dat er een tijdje geen water uit de kraan kwam zodat je was aangewezen op tankauto's die water brachten. Zelfs in de gegoede wijken stonden de mensen met emmertjes in de rij om water op te halen. Iedereen kende het probleem maar niemand wist het op te lossen. De autoriteiten waren niet opgewassen tegen de alles overrompelende groei van de stad als gevolg van immigratie van het platteland.

Aan het begin van de negentiende eeuw was Mexico - stad nog een welvarende en overzichtelijke stad in ontwikkeling vergelijkbaar met New York. Maar waar New York de massa immigratie uit vooral Europa wist te overwinnen met organisatie en industrialisatie raakte Mexico - stad als gevolg van de massa migratie van het eigen platteland overbevolkt en ontwricht. 

De stad was met zijn stromend water, elektrische verlichting (tegelijk met New York), moderne huizen, werkgelegenheid en als zetel van de macht een magneet voor het arme, achtergebleven  en verwaarloosde platteland. Regeringen hadden geen oog voor de noden van het platteland of niet de bestuurlijke capaciteit om er een antwoord op te vinden.

De stad was het centrum van welvaart en politieke macht. Het platteland de leverancier voor de benodigde stemmen voor de PRI, de geïnstitutionaliseerde revolutionaire eenheidspartij die van Mexico na de revolutie van 1910 een  democratuur maakte, in naam een democratie, in de praktijk een dictatuur van een corrupte partij elite.

In die tijd begon de massale landverhuizing. Als gevolg van het revolutionaire geweld van opstandelingen als Emilio Zapata en Pancho Villa stroomde het armoedige volk op zoek naar veiligheid naar de steden waar men zich vestigde aan de randen van de steden, in de heuvels en op de bergen waar niemand wilde wonen.

Ze stampten hele krottenwijken uit de grond, zo groot en zo dicht bevolkt dat de toch al zwakke infrastructuur van water, elektriciteit en vervoer van de oude stad er onder bezweek. Mexico - stad groeide na de Tweede Wereldoorlog  uit tot een stad met meer dan twintig miljoen inwoners. 

Niemand die precies kan zeggen hoeveel mensen er wonen. Het kunnen er met voorsteden erbij 25 miljoen zijn. De stad kan hoe dan ook de groei niet bijhouden, technisch, bureaucratisch en financieel niet. Het gevolg is een haperende watervoorziening (en electriciteit) met een enorme verspilling aan water als gevolg van gebrekkig onderhoud van waterpompen, aansluitingen, kranen, toiletten enz.

Door de stedelijke wildgroei is er geen overzicht van de plaatsen waar waterleidingen liggen met als gevolg voortdurende lekken door graafwerkzaamheden. Voeg daarbij de verstening van de stad als gevolg van wegen voor het groeiende verkeer, de bestrating in de wijken en vooral de ontbossing van omringende hellingen. Het grondwater zakt tot nul ondanks dat de stad rond 1400 na Christus is gebouwd in een moerasgebied aan het meer van Texcoco.

“Tenochtitlan  was via drie dammen verbonden met het vasteland: de Tepeyacdam, Tlacopandam en Ixtapalapadam. Tenochtitlán en haar tweelingstad Tlatelolco konden via drie toegangspoorten of per kano worden bereikt. De stad 'was in vier kwartieren verdeeld, met de heilige wijk in het midden - precies volgens het Azteekse kosmogonische concept van het heelal.' Buurten heetten calpulli. Vers water stroomde van de heuvel Chapultepec naar de stad middels een aquaduct. De stad werd net als Venetië doorsneden door talloze kanalen.” (Wikipedia: Tenochtitlan)

Het vroegere waterrijke Tenochtitlan veranderde in een uitgedroogde miljoenenstad. Het meer ban Texcoco is een stoffige vlakte. De stad verzakt door het verdwijnende grondwater. Water moet van honderden kilometers ver uit de bergen worden aangevoerd. Waar eens de natuur heerste, heerst nu steen en asfalt.

De verstening voorkomt dat het regenwater in de grond zakt. Het wordt in sneltreinvaart afgevoerd langs de wegen, de tunnels en de ontboste heuvels.  Elke heftige regenbui brengt onvermijdelijk overstromingen waarin auto's, bussen en treinverkeer stranden.  Niet klimaatverandering maar wildgroei van de bevolking is de oorzaak van het watertekort in Mexico-stad.

(wordt vervolgd)
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten