 |
| Mexicaanse staalarbeider in kleinbedrijf (1979). In hoeverre is het mogelijk om als outsider zijn wereld te leren kennen, begrijpen en invoelen? Een vraag die niet eenvoudig te beantwoorden is. |
Ondertussen ben ik ook aan het lezen geslagen in het eerst verschenen boek van Rosier, per slot van rekening mijn mentor. Men dient toch te weten wat zijn mentor voor intellectueel vlees in de kuip heeft. Op de achterflap staat beschreven wat de strekking van het boek is.
“Met de titel “Ik zocht God’s afwezigheid” geeft de deskundige schrijver aan met welke intentie hij ging werken en leven als arbeider en onder welke gezichtshoek hij in verschillende landen zijn observaties maakte. Juist omdat er van verschillende zijden een religieuze en morele decadentie der arbeiderswereld was gealarmeerd, wilde de auteur achterhalen wat in feite dan wel de levenshouding zou zijn van die mensen, die als ontkerstend, vermaterialiseerd en verheidenst waren gebrandmerkt.” (achterflap, I. Rosier, Ik zocht Gods afwezigheid, psychologische peilingen inzake religieus-sociale toestanden in Europa, I. Frankrijk - Spanje, uitgeversmaatschappij PAX- den Haag, 1956)
Aangezien ik zelf uit een arbeidersmilieu kom en ontkerstend ben geraakt, het is moeilijk geloven in een Goede God wanneer de wereld in brand staat, ben ik nieuwsgierig hoe de ontkerstening in de rest van Europa met name onder de arbeiders is gegaan. Bovendien spreekt mij zijn methode van onderzoek aan, tijdrovend maar veel menselijker en met inachtneming van zijn eigen inbreng ook dichter bij de waarheid .
Als enquêteur voor onderzoeksprojecten van het Nijmeegs Politicologisch Instituut heb ik ervaren dat het afvinken van vragenlijsten niet de beste manier is om mensen te begrijpen. Logisch ook want wie leert mensen kennen en begrijpen door een gestructureerde vragenlijst af te werken? Als je er goed over nadenkt is het idioot om zo te werk te gaan.
Vragenlijst zijn dan ook niet bedoeld om mensen te begrijpen maar ze onder te brengen in een typologie op basis van bijvoorbeeld verschillende factoren als bijvoorbeeld geloof, inkomen, politieke overtuiging en stemgedrag. Daar kun je wetenschappelijk en statistisch mee goochelen en gewichtige boeken over schrijven maar nooit het hoe en waarom van mensen achterhalen.
Rosier besloot daarom niet te volstaan met vragenlijsten maar zoals hij dat noemt insider te worden in het arbeidersmilieu door zich onder hen te begeven en te gaan werken in mijnen en staalfabrieken en zich met armoedzaaiers bezig te houden. En dan gebeurt wat moet gebeuren, hij raakt betrokken bij mensen. Op de achterflap staat dat mooi beschreven.
“Door als insider van het arbeidersmilieu het leven in de eigen vertrouwvolle sfeer mede te leven en daardoor deel te hebben aan de zorgen en noden, aan het denken en leven van hen die hij wilde leren kennen, kwam hij tot het onverwachte resultaat van zijn onderzoek, dat hij deze mensen leerde hoogachten en liefhebben.”
(wordt vervolgd)
Antropologisch onderzoek als het ware.
BeantwoordenVerwijderen