DE EENZAAMHEID VAN DE ONGELOVIGE 55

Gebroeders Hubert en Jan van Eijck, Het Lam Gods (middelste luik van een twintigdelig altaarstuk), olieverf op paneel, 1432, Sint Bataafs Kathedraal te Gent.

De ezel is bij de geboorte van Jezus in de stal van Betlehem en draagt Jezus en Zijn Moeder Maria op hun vlucht naar Egypte, de duif is de vlees geworden Heilige Geest, het paard een koninklijk dier en het hert de geliefde in het Geestelijk Hooglied. Allemaal goed en wel maar dieren zijn in de Bijbel ook offers om God gunstig te stemmen. "Zeg tegen de Israëlieten: Als iemand van jullie de HEER een offer uit de veestapel wil aanbieden, moet dat een rund, een schaap of een geit zijn.” (Leviticus 1:2) De Grote Bevrijder Mozes geeft zelfs orders voor het offeren van een Paaslam. “Toen riep Mozes de oudsten van Israël bij elkaar. Elke familie moet een Lam of een Bokje kiezen,’ zei hij, ‘en dat moet worden geslacht als Pesachoffer.” (Exodus 12:21)

Het is verbazingwekkend dat God gunstig gestemd kan worden door het offeren van schepselen die hij zelf geschapen heeft. Wat steekt daar achter?  Is God tegelijk schepper en vernietiger? Het lijkt er op en de naar zijn evenbeeld geschapen mensen doen niet voor Hem onder, ook die gebruiken dieren naar eigen inzicht en believen. De mens is net als God tegelijk schepper en vernietiger van leven. 

Al met al mogen we blij zijn dat het bij het offeren van dieren blijft.Voor hetzelfde geld worden er mensen geofferd. Heidense goden hebben daar geen moeite mee. Hun priesters offerden niet alleen buit gemaakte vijanden maar zelfs hun bloedeigen kinderen als dat nodig was om een of andere ramp af te wenden. Dan valt het bij de Bijbelse God nog mee al blijft het een nare gewoonte om dieren te offeren. 

Niettemin eist God eenmalig een mensenoffer, niet van de mensen zelf maar van Zijn bloedeigen Zoon. Hij stuurt hem naar de wereld van de mensen om als paaslam geofferd te worden. tJohannes de Doper ziet de Zoon aankomen. “De volgende dag zag hij Jezus naar zich toe komen, en hij zei: ‘Daar is het Lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt.” (Johannes 1:29) Een God die zijn eigen kind opoffert om het goed te maken met de mensen die er een zootje van gemaakt hebben, krankzinniger en mysterieuzer dan dit kan het katholieke geloof niet worden. 

Toch is dit mysterie voor katholieken geen enkel probleem. Elke H. Mis opnieuw wordt het gruwelijke offer van Jezus aan het kruis herdacht door in de gedaante van brood Zijn Lichaam te eten en in de gedaante van wijn Zijn Bloed te drinken. Alvorens daar aan te beginnen, bidden de gelovigen “Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.” (Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt, ontferm U over ons.) Het kruisoffer van Jezus stemt ons mensen tot nederigheid en dankbaarheid jegens God maar dat zoiets normaal is, kan geen mens volhouden.

(verschijnt elke dinsdag)