zaterdag 10 december 2016

TRUMP EN JE SPAARCENTJES

China houdt het vertrouwen in de Amerikaanse economie overeind met reusachtige leningen (obligaties) aan dat land. Op het moment dat dit vertrouwen op de een of andere manier wordt ondermijnd door president select Donald Trump, zijn de gevolgen gegarandeerd ernstig maar hoe ernstig precies weet niemand. 

Dit is een long-read over de Amerikaanse schuldenberg, het beleid van president select Donald Trump en de mogelijke gevolgen voor je zuur verdiende spaarcentjes.

De beurzen speculeren nu al met de te verwachten winsten onder de Amerikaanse zakenman president-elect Donald Trump. Die heeft immers beloofd om het achterstallige onderhoud van de Amerikaanse infrastructuur met miljarden te gaan aanpakken. Dat betekent bedrijvigheid en bedrijvigheid betekent geld, stromen geld als we Trump moeten geloven. Ook de Amsterdamse index AEX heeft er al een voorschot opgenomen en is van onder de 350 punten voor de verkiezing van Trump gestegen tot nu bijna 370 punten. 

Hoe gaat Trump die openbare werken financieren als hij tegelijkertijd de belastingen drastisch gaat verlagen? Gaat hij snijden in de toch al minimale sociale bijstand, geen medische hulp meer voor armen en werklozen, minder gratis onderwijs, niemand die het weet. Minder voor het Pentagon zal wel niet. Met op zijn minst twee gepensioneerde generaals in zijn kabinet zal dat wel niet gebeuren. 

De Amerikaanse schuldenberg ter grootte van een voetbalveld komt aan de schouders 
van het vrijheidsbeeld. Dat is 93 meter hoog inclusief sokkel.

Wat natuurlijk ook nog kan, is geld lenen. Zakenman Trump zal daar geen moeite mee hebben. Zijn eigen imperium is immers gebouwd op schulden. Eigenlijk is de hele VS gebouwd op schulden. Vandaag staat de staatsschuld van de VS op het duizelingwekkende bedrag van 22,2 biljoen dollar dat is 22,2 duizend miljard dollar ofwel 22,2 met 11 nullen. 

Om de gedachte nog beter te bepalen, dat is meer dan 71 duizend dollar schuld per hoofd van de bevolking. Per werkende bedraagt de schuld 120 duizend dollar. Ter vergelijking, de Nederlandse staatsschuld staat op 467,9 miljard Euro, dat is met 8 nullen, 3 nullen minder dan de VS. De schuld per Nederlander is ruim 28 duizend Euro, per werkende Nederlander ruim 56 duizend Euro.

Als je de dollar gelijk stelt aan de Euro dan is de schuld per Amerikaanse inwoner 2,5 keer hoger dan die van een Nederlandse inwoner. Amerika kan zich die schuld veroorloven omdat het een supermogendheid is. Er is geen ander zo sterk internationaal betaalmiddel dan de dollar, ook de Euro niet, al heeft het daar voor de financiële crisis wel even op geleken. 

De grootste financier van de Amerikaanse schulden zijn de Chinezen en de olie Arabieren. Zij en al die andere landen met Amerikaanse schuldpapieren vertrouwen erop dat de VS nooit een wanbetaler zal worden. Daar ziet het voorlopig ook niet naar uit. De Federale bank van de VS heeft tot nu toe steeds miljarden dollars kunnen bijdrukken zonder dat het vertrouwen in de dollar daaronder lijdt. 

Hetzelfde kan trouwens min of meer ook gezegd worden van de Europese Centrale Bank. Door elke maand voor 80 miljard aan obligaties (schulden) op te kopen, wordt elke maand hetzelfde bedrag in de Europese economie gepompt. Waar dat geld naar toegaat? Niemand die het weet. Gaat het naar de beurzen die nu boomen? Gaat het naar de consumenten die er de economie mee aan de gang houden? Of gaat het naar de huizenmarkt? In Nederland waarschijnlijk wel want ondanks allerlei nieuwe beperkingen sinds de financiële crisis, kan men nog steeds een volledige hypotheek (schuldbekentenis) krijgen op een huis. Maar het geld kan ook naar het buitenland gaan om schulden af te betalen of te investeren. Of gaat het naar echte economische, productieve activiteiten in Europa? 

Ondanks al dat geld neemt de inflatie (een vorm van wantrouwen in de waarde van het geld) in geen van de continenten toe. Het geld vermindert niet in waarde, waardoor de schulden even groot blijven. Inflatie zou de schulden op den duur aanvreten, maar dat gebeurt alsmaar niet. Waarom niet? Niemand die het weet. We vertrouwen er blijkbaar allemaal op dat het wel goed zit of is er sprake van verborgen inflatie, in Nederland bijvoorbeeld in de huizenmarkt? 

Het kan natuurlijk een keer fout gaan. Zoals bijvoorbeeld wanneer de Chinezen en de olieboeren, waaronder ook Rusland, het vertrouwen verliezen in de VS. Dat gaat niet ineens, maar stapsgewijs. Minder vertrouwen, betekent bijvoorbeeld dat men hogere rente gaat vragen voor het geleende geld. Denk maar aan de Griekse crisis. De rente op staatsschulden werd zo hoog dat het land geen geld meer kon lenen en dus driegde failliet te gaan. Tot Europa ingreep met leningen. Herstel van vertrouwen  met hulp van buiten, heet dat.

Stijgende rente op staatsschuld betekent dus afnemend vertrouwen in het land, waardoor het land aan de ene kant minder kan lenen en aan de andere kant meer moet betalen voor geleend geld. Op dat moment zou Trump het moeilijk krijgen  om zijn plannen met geleend geld uit te voeren. Wat te doen? Belastingen verhogen. Trump schiet zich nog liever voor zijn kop. 

Grote kans ook dat de Amerikaanse economie begint te stagneren met als gevolg nog meer verlies aan internationaal vertrouwen. De dollar wordt massaal gedumpt en verliest daardoor steeds meer aan waarde. Dat zou het begin kunnen zijn van een internationale financieel-economische crisis. Wanneer zou dat kunnen gebeuren? Dat hangt van Trump af en zijn economische adviseurs. Ik denk dat zij zonder scruples bereid zijn de Amerikaanse schulden op te laten lopen. Een vorm van financieel machtsvertoon van Trump en de zijnen.

Hoe je op zo’n mogelijke internationale crisis voor te bereiden? Ik zou het niet weten. Misschien ervoor zorgen dat je zelf zo weinig mogelijk schuld hebt en indien mogelijk reserves op een spaarbankboekje of kasgeld in een ouwe sok? Of toch ook maar mee doen met de grote hoop en schulden maken met als motto “Après nous le déluge”?


1 opmerking:

  1. Als Trump doorgaat met de Chinezen tegen zich in het harnas te jagen, kan hij op een gegeven moment naar hun centen fluiten.

    BeantwoordenVerwijderen