BELASTINGAFTREK HYPOTHEEKRENTE EN HET VERRAAD AAN DE GEWONE MAN

Het wordt weer als vroeger met de hypotheken, hoor ik op het NOSjournaal. Hoe is dat nu toch mogelijk? Was vroeger toch alles beter? Even samenvatten. Vroeger, tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw kreeg je nooit een hogere hypotheek dan 5 keer je inkomen. Het inkomen van een eenverdiener, want tweeverdieners bestonden niet. Je moest ook eigen geld inbrengen en jaarlijks aflossen over een periode van 30 jaar. Annuïteitenhypotheek heette dat. Als dat allemaal voor elkaar was, kreeg je hypotheekaftrek van de belastingdienst waardoor de rentelasten lager werden. Een verkapte vorm van subsidie op geld lenen. Je kon die subsidie toen dus ook niet blijvend hoog houden door bijvoorbeeld nooit af te lossen. Zo'n aflossingsvrije hypotheek bestond niet.

Waarom was dit mooie systeem bedacht? Om de gewone man te ondersteunen bij zijn bezitsvorming. In de jaren 50 van de vorige eeuw was gebleken dat het eigen woningbezit in Nederland, vergeleken met omliggende landen, laag was. Met name de Christen Democraten waren gebrand op bevordering van bezitsvorming bij de gewone man want dat zou van hem een verantwoordelijke burger maken betrokken bij democratie, politiek en overheid (en meteen van de klassenstrijd afhouden). Die gewone man liep overigens niet meteen hard mee in die nieuwe race om bezitsvorming. Het was al moeilijk genoeg om je gezin te onderhouden en uiteraard schrok men terug om zulke grote schulden voor je leven lang aan te gaan. De gewone man was niet gewend met veel geld om te gaan. De bezitsvorming onder de gewone man begon dus heel schuchter.

Waarom liep dit zo mooie plan voor de gewone man zo uit de hand zodat we nu waarschijnlijk nog jaren lang op de blaren moeten zitten? Het ging fout in de jaren tachtig (vorige eeuw) toen de betere verdieners ontdekten dat ook zij de rente van hypotheken voor hun huizen en villa's konden aftrekken. Aldus begon de belastingdienst de royale inkomensgezinnen te subsidiëren. Toen ook nog eens bleek dat ze belastingaftrek konden krijgen op de hypotheek voor hun tweede huis in de Ardesch of Toscane, kon het feest niet meer op.

Je zou zeggen dat toen de politiek ontdekte dat vooral de beter betaalden door de belastingdienst gesubsideerd werden er maatregelen genomen zouden worden om de bezitsvorming van de gewone man weer tot centrum van belastingbeleid te maken. Dat zulks niet gebeurde, kwam omdat de politieke partijen van de gewone man (Christen en Sociaal Democraten) overgenomen waren door doctorandussen en die hadden als nieuwe middenklasse veel baat bij deze belastingaftrek. Met hulp van de belastingdienst konden ze zich zo opwerken tot de hogere middenklasse. Je zou dit het eerste verraad aan de gewone man kunnen noemen.

Daar kwam nog een tweede factor bij. De verdwijning van het een-verdienergezin en de komst van het tweeverdieners gezin als gevolg van de vrouwenemancipatie. Toen besloten werd dat beide inkomens voortaan meetelden voor een hypotheekaanvraag ontstond er na verloop van tijd opwaartse druk op de huizenprijzen waarvan er zoals we weten er te weinig waren als gevolg van de naoorlogse centralistische planning. Een semi-communistisch stelsel waar de Nederlandse sociaal-democraten erg op gesteld zijn. Dit was het tweede verraad aan de gewone man.

De bank en de bouwwereld zagen plotseling een goudmijn van allerlei soorten hypotheken samengaan met prachtige bouwplannen. Nederland dat al sinds de zestiende eeuw een economisch-financieel wonderland is, denk aan de tulpen-bubble en de uitvinding van aandelenhandel op beurzen, maakte zich eensgezind op voor de huizenbubbel.

Iedereen die ook maar een beetje gezond verstand had, zag die aankomen. Daar hoefde je geen econoom, financieel specialist of belastingdeskundige voor te zijn. De buitenwereld begon Nederland zelfs te waarschuwen voor de huizenbubbel. Buitenlandse tijdschriften publiceerden artikelen van buitenlandse journalisten dat het eens fout zou lopen. Maar wie niet horen wil, die hoort niet. De bouwwereld onder leiding van oud CDA'er Brinkman zorgde dat de politiek doof bleef voor de waarschuwingen. De politiek bleef op haar beurt graag doof want daar was de gewone man verdwenen en belastingaftrek levert immers stemmen op. 

Zo kon het dat nog in 2010 CDA voorman Balkenende de verkiezingen in ging met de belofte dat er niet getornd zou worden aan de belastingaftrek voor hypotheekrente. Balkenende kon dat beloven omdat zijn partij net als de sociaal democraten al lang niet voor de gewone man stond maar voor de doorsnee doctorandus waar er intussen dank zij de democratisering van het onderwijs ook heel veel van zijn. Het verraad aan de gewone man is nu dank zij de crisis pas goed aan de oppervlakte gekomen.