LINKS STILLEVEN

 Gezien de trend zullen de 3 linkse partijen samen tussen de 50 en 60 zetels halen. Laten we zeggen 55. Dat zijn er 21 te weinig om een regering te vormen. Met de 16 zetels van D66 ben je er dus nog niet. Dan wordt het dus een 5 partijen coalitie waarschijnlijk met een kleine Christelijke vleugel (Christen Unie) van 6 zetels er bij. VVD, CDA en PVV in de oppositie. Het zou kunnen.

De vraag is dan wie van de linkse partijen het grootste wordt, de SP of de PvdA. Met Lars Anderson van de Volkskrant denk ik dat de PvdA met zijn kopieergedrag van de SP het loodje gaat leggen. Of ze daarom ook maar meteen met elkaar in bed moeten duiken, zoals Anderson voortelt, lijkt me onwaarschijnlijk. Het is ook niet realistisch. Samson zal zijn politiek bokspartijtje maar al te graag uitvechten met Roemer. Hij heeft er branie genoeg voor.

Maar dat Samson na 12 september onverbiddelijk zal moeten aanvaarden dat Roemer de mogelijke nieuwe premier wordt en niet hij, lijkt me hoogst waarschijnlijk. We krijgen dan voor het eerst sinds lange tijde een links kabinet gedomineerd door SP gevolgd door de PvdA.

Die twee hebben zich in deze crisistijd ontwikkeld tot anti-partijen met een rotsvast geloof in het oude recept dat de overheid de economie moet stimuleren en controleren. Maar of dat nu nog werkt is de vraag. De wereldeconomie en daarmee de Nederlandse economie is de laatste decennia grondig veranderd. Ons land is geen maakland meer maar een nog opener dienstenland dan we al waren. We zijn daardoor ook geen arbeidersland meer maar een land met een gevarieerde arbeidsmarkt, zoals veel zelfstandigen waaronder ZZP’ers en een grote groep mensen die van uitkeringen afhankelijke zijn.

Onze binnenlandse consumptie kan net zo goed consumptie van Chinese of Afrikaanse goederen zijn als uit eigen land. Ik ken de cijfers niet maar het zou me niks verbazen als de consumptie van Nederlandse producten niet meer dan een vijfde van de totale consumptie is, tenzij we natuurlijk met z’n allen meer kaas en aardappelen gaan eten en op de Veluwe op vakantie gaan.

Nee zeggen tegen de Europese budgetregels, de bezuinigingen, de hervormingen op de arbeidsmarkt en de belastingwetgeving uitstellen of ervan afzien zou wel eens kunnen betekenen dat Nederland nog meer dan voorheen een schuldenland wordt met alle mogelijke gevolgen van dien. Een geluk heeft Nederland. We kunnen natuurlijk de komende jaren blijven potverteren dank zij de aardgasbaten en dan moeten de volgende generaties maar zien hoe ze eruit komen. Centen op, aardgas op en Europese goodwill kwijt. Een uitdagende erfenis.