 |
| Leonardo Da Vinci, Mona Lisa, Louvre. |
Er zit 150 jaar tussen De Mona Lisa van
Leonardo Da Vinci (1504 -1507) en Het Meisje met de Parel (1665 – 1667) van Johannes Vermeer. Vanuit onze tijd
gezien lijkt dat een hele tijd.
Anderhalve eeuw geleden waren er nog geen machines, geen treinen,
auto’s, vliegtuigen, radio’s, fototoestellen enz.. Er is dus heel veel
veranderd in anderhalve eeuw.
Dat is niet zo het geval in de anderhalve
eeuw die Da Vinci en Vermeer scheiden. Da Vinci en Vermeer zijn beide zonen van
de begintijd van de wetenschap. De stoommachine kwam bijna een eeuw na Vermeer.
De electrische gloeilamp pas weer 100 jaar daarna.
Technisch wetenschappelijk gesproken was er
dus weinig verschil tussen de twee schilders. Cultureel en politiek was het
verschil tussen die twee daarentegen des te groter. Da Vinci leefde op het
hoogtepunt van Italiaanse stadsstaten als Milaan en Florence. Vermeer op het
hoogtepunt van de pas ontstane Republiek der Nederlanden, in een van de steden
die het centrum van die nieuwe Republiek vormden.
Misschien dat daarom Het Meisje met de
Parel toch “moderner” aandoet dan
de Mona Lisa. Mona Lisa poseert tegen de achtergrond van een toen gebruikelijk
romantisch Middeleeuws landschap. Landschappen zoals die later ook nog gebruikt
werden door de ‘geitaliseerde’ Vlaamse schilder Pieter Brueghel (1525 – 1569).
Brueghel was nog naar Italië afgereisd om de kunst daar af te kijken.
 |
| Johannes Vermeer, Het Meisje met de Parel, Mauritshuis |
Het Delftse Meisje met de Parel poseert
tegen een zwarte achtergrond. Het geromantiseerde landschap als achtergrond bij
een protret was uit de mode geraakt. Kijk maar naar Rembrandt (1606 – 1669).,
min of meer een tijdgenoot van Vermeer. Vermeer en Rembrandt 1606-1669) zijn
ook nooit in Italië geweest.
Maar er zijn meer verschillen. Het Delftse
meisje heeft een vrijere oogopslag, is zo te zien zich bewust van haar
schoonheid en haar aantrekkingskracht. Mona Lisa poseert minzaam als een van
haar stand bewuste dame met de handen rustend in haar schoot. Ze is een dame
die waarschijnlijk gewend is bediend te worden. Het Delftse Meisje ziet er uit als iemand die zelf van
aanpakken weet.
Mona Lisa komt uit een streng
hiërarchische, aristocratische stedelijke samenleving. Het Delftse Meisje komt
uit een toen nog opkomende burgerij die net mee de Republiek heeft opgericht.
Mona Lisa is gekleed volgens de voorschriften van haar stand. Het Delftse
Meisje is modieuzer gekleed, uitheemser. Het Delftse Meisje is vergeleken met
Mona Lisa een mode meisje.
Schilderkunstig weten de beide schilders
van wanten met schaduw en licht, compositie en kleur. Het Delfts Meisje is
kleurrijker dan de Mona Lisa. Haar ogen levendiger geschilderd. De hoofdkleuren
bij Da Vinci zijn bruin en groen met weinig tot geen accenten. Vermeer portretteert
Het Delfts Meisje in de frisse kleuren geel, blauw en wit met een toets rood
van de lippen. Vermeer loopt met zijn kleuren vooruit op Mondriaan.
bij het meisje met de parel zie ik het licht in de ogen, het leven, bij mona heb ik dat niet, hoe geheimzinnig hij/zij ook is...
BeantwoordenVerwijderengr enrico
Je maakt er bijna een miss-verkiezing avant la lettre van ;-)
BeantwoordenVerwijderen@lommerte
BeantwoordenVerwijderenIk vind het eerder een minzame madame
@selmasalo
Tussen een Italiaanse en een Nederlandse. Extra spannend.
Er is een film gemaakt over de totstandkoming van het doek van Vermeer. Natuurlijk is het fictie. Het zou een dienstmeisje zijn, alles wat ze draagt is door Vermeer aangereikt, de parel is van zijn vrouw en het schilderij is gemaakt in opdracht van een rijke koopman die op jonge meisjes viel. In feite is het de voorloper van porno, maar het is wel mijn favoriet.
BeantwoordenVerwijderen@knutselsmurf blog
BeantwoordenVerwijderenHet is allemaal nog mooier dan ik dacht. Vermeer is een echte democraat door een dienstmeisje te portretteren voor mannen die van mooie jonge meisjes houden. Het lijkt modern Nederland wel.
Mona Lisa heeft het toch gewoon niet vergeleken met het meisje met de parel. Als je Mona Lisa ziet, denk je 'so what'?
BeantwoordenVerwijderentja, die democraat Vermeer, volgens diezelfde film waarop knutselsmurf al op wees, hield Vermeer zelf het ook niet droog en maakte haar zwanger. De dienstmeid zelf lapt haar -eigen klasse-vrijer erbij om de echte vader van haar kind te verheimelijken. Uiteraard moet Vermeer haar kwijt, ze mag de paarlen houden, net als het kind.
BeantwoordenVerwijderenOngetwijfeld fictie, maar je kunt je afvragen wat het betekent als in 2003 deze film wordt gemaakt, en redelijk succesvol is. Wat zegt dat over de ontwikkeling van man-vrouw verhouding in de drie en halve eeuw die tussen de tijd van Vermeer en onze tijd ligt? Ik zie op dat vlak weinig stoomtreinen
@ZJA
BeantwoordenVerwijderenDat lachje is toch intrigerend of is dat ook al niks?
@jankrosenbrink
Verdorie, zo goed heb ik die film na al die jaren niet onthouden.
Het zijn en blijven fantasiekes van onze tijd over die tijd.
Dat het bezwangeren van meisjes ook na 350 jaar nog steeds een populaire sport is, hoeft niet te verbazen.
Met kinderen loopt het soms nog slechter af.
Ach ja, mannen en vrouwen, het blijven mensen.