TRUMP EN HET EINDE VAN DE PAX AMERICANA

 

Omdat de Amerikaanse president Roosevelt bij zijn kiezers niet de indruk wilde wekken met oorlogsvoering in Europa bezig te zijn, stuurde hij "Wisselwachter" Harry Hopkins als zijn oren en ogen naar Wintston Churchill (links) en Joseph Stalin.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog legde de Amerikaanse president Roosevelt de basis voor wat de Pax Americana is gaan heten, een internationale orde gebaseerd op democratische waarden en wederzijdse belangen. Daarvoor moest Roosevelt het isolationisme dat de Amerikaanse politiek vanaf zijn onafhankelijkheid domineerde, overwinnen.

Dat was niet gemakkelijk, zo kun je lezen in het boek ‘De Wisselwachter’ van Geert Mak. Hoewel Roosevelt en zijn hondstrouwe manusje van alles Harry Hopkins (De Wisselwachter) van meet af aan beseffen dat Hitler een groot gevaar is voor Amerika en voor het voortbestaan van de Westerse democratieën, moeten zij op kousenvoeten te werk gaan om het zwaar onder Hitler’s vuur liggende Engeland van Winston Churchill te steunen.

Amerika zit dan nog volop in zijn isolationistische traditie, een traditie die ze sinds de onafhankelijkheid koesteren. De meerderheid van de Amerikanen menen zich beschermd te weten tegen oorlog door de twee oceanen die hun scheiden van het Europese continent en van het krijgshaftige Japan.

Niettemin wil de meerderheid van de Amerikanen graag afrekenen met Hitler en de bloedige strijd van Engeland zoveel mogelijk steunen, tenminste zo lang Amerika niet daadwerkelijk bij de oorlog betrokken wordt. Roosevelt voelt dat aan en weigert Hitler de oorlog te verklaren ook al loopt hij half West Europa onder de voet.

Roosevelt beseft terdege dat als de Engelse zeemacht valt, wat in 1940 en 1941 niet ondenkbaar is, dat dan de Atlantische oceaan open ligt voor de gevreesde Duitse U-boten. In die jaren worden door deze duikboten honderden koopvaardijschepen tot zinken gebracht, zodanig veel dat de voedselvoorziening van Engeland in gevaar komt.

Toen Hitler Rusland binnenviel werd de dreiging van Duitse overheersing groter maar weigerde Roosevelt de oorlog te verklaren aan Duitsland. Sam met Churchill beseft hij wel dat steun moet worden geboden aan Stalin. Hitler verslaan was prioriteit nummer een.

Pas door de Japanse aanval op Pearl Harbor waagde Roosevelt het om Hitler de oorlog te verklaren. Nu moest ook de Amerikaanse kiezer het isolationisme loslaten. Amerikanen beseffen dat hun land niet meer veilig tussen twee oceanen ligt. Na de oorlog werkt Roosevelt aan een nieuwe wereldorde gebaseerd op democratische waarden. 

Nu 80 jaar later maakt Amerika met president Trump de omgekeerde beweging. Trump keert de wereld en de democratische waarden de rug toe. Hij is nog slechts geïnteresseerd in macht als basis om voordelen te behalen voor Amerika.

Voor Trump is Rusland vooral een toekomstige handelspartner en Oekraïne een oorlog waaraan verdiend kan worden. De tijd van de Amerikaanse atoomparaplu lijkt voorbij. Het ziet er naar uit dat Europa klem zit tussen een machtige en cynische vastgoedhandelaar en een al even cynische machtswellusteling.