AFSCHEID VAN EEN VRIEND

Bernard (rechts) en ik bij Fidel (midden) thuis in Mexico-Stad. Fidel was de hoofdrolspeler, de rebel in de documentaire "Een rebel in de vakbeweging". (1979)

Een tijdje geleden heb ik afscheid genomen van een goede vriend, een vriend vanaf mijn studententijd in Nijmegen, nu bijna 60 jaar geleden. Zijn dood betekent een definitief afscheid van hem en van een stuk van mijn leven dat ik met hem gehad heb. Dat is voorgoed voorbij.

Volgens zijn naaste familie is Bernard in vrede gestorven. Hij vond dat hij volop van het leven heeft kunnen genieten met zijn liefdevolle vrouw en kinderen, dat hij veel van de wereld heeft mogen zien en van alles heeft meegemaakt. Moe gestreden maar tevreden is hij van deze wereld vertrokken.

Bernard was altijd al bescheiden en vooral ook zachtaardig. Conflicten waren niks voor hem net zo min als onrecht. Dat kon hij zich soms vreselijk aantrekken. Hij ging soms letterlijk gebukt onder de ellende die mensen elkaar aandoen. Dan kwam zijn zorgelijke kant boven.

In de jaren dat we elkaar leerden kennen, waren we ontdekkingsreizigers, verkenners die wilden weten hoe mens, maatschappij en wereld in elkaar steken. Het waren de wilde jaren van de jaren zestig toen Nederland op zijn kop werd gezet door provo’s, kabouters en vooral de protesten tegen de Amerikaanse oorlog in Vietnam.

We woonden toen samen in een boerderij aan de Jacobslaan in Nijmegen. Naast onze studies namen we de tijd om het leven te vieren. We maakten in onze boerderij ruimte voor jongeren die wilden experimenteren met een nieuwe leefstijl en vooral ook nieuwe muziek. In de boerderij werd mede door Bernard de basis gelegd voor het jongeren cultuur en muziekcentrum Doornroosje dat tot op de dag van vandaag nog bestaat.

We protesteerden tegen de Amerikaanse oorlog in Vietnam. Die oorlog voelden we aan als een groot onrecht. Het machtige land Amerika tegen een opstandig volk, dat was ons beeld. De Vietnamoorlog was in onze ogen geen verlengstuk van de Koude Oorlog, het vrije westen tegenover het communisme,  maar een bevrijdingsoorlog van een voormalig gekoloniseerd volk. In dat plaatje hoorde ook de Cubaanse revolutie thuis.

We maakten een onvergetelijke reis naar Marokko in een oude Renault 4. Een gewaagde reis omdat we geen idee hadden wat we al kamperend in Frankrijk en Spanje tegen zouden komen. Nog minder wisten we wat ons in Marokko te wachten stond maar dat maakte de reis juist avontuurlijk. Uiteindelijk voldeed de reis, ondanks enkele tegenslagen, aan onze verwachtingen. Het werd een van de markeer punten in ons leven.

Na een tijd vergeefs biologie gestudeerd te hebben, ontdekte Bernard dat hij filmer wilde worden. Hij voelde zich meer verwant met de kunsten dan met de wetenschap. Zo schreef hij op zijn kamer gedichten. Bernard was een romantisch kunstenaar voor wie het leven verder reikte dan de materiële wereld.

Samen met zijn vriendin, waar hij mee getrouwd is, vertrok hij naar Amsterdam waar hij na verloop van tijd afstudeerde aan de filmacademie en zich in de wereld van de film en televisie stortte als producent van documentaires.

We verloren elkaar al die jaren niet uit het oog. In de jaren zeventig begonnen we samen aan een filmproject, een documentaire over de sociale strijd in Mexico, een land waar ik gewoond en gewerkt had. Bernard nam de productie op zich van de documentaire die “Een rebel in de vakbeweging” is gaan heten. Vlak daarna maakten we nog een tweede documentaire in Mexico met de titel “Vakbondsvrouwen”

Ondanks dat we totaal verschillende wegen bewandelden, zijn we altijd met elkaar bevriend gebleven tot het moment dat het definitieve afscheid kwam. Moge Bernard in vrede rusten en zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen, zijn zussen en andere vrienden troost vinden in het feit dat hij het leven volop geleefd heeft en in dankbaarheid is gestorven.