ECONOMISCHE TSUNAMI

 

Niet langer de anderhalve graad opwarming bezorgt Nederland en de rest van de wereld kopzorgen maar de hoge inflatie gekoppeld aan de energieprijzen.

We weten allemaal hoe een tsunami eruit ziet, een tientallen meters hoge bewegende  muur van water die alles wegvaagt. Het ziet er naar uit dat we nu een economische tsunami meemaken, niet ver weg in Azië of zo maar hier in eigen land, in Europa en uiteindelijk over de hele wereld. Het is een tsunami van hoge energie en voedselprijzen die de inflatie opjaagt tot voor kort nog ongekende hoogte.

Door de hoge energieprijzen worden we collectief armer. Veel geld verdwijnt naar het buitenland om olie, gas enz. te betalen. De inflatie vreet aan de koopkracht waardoor veel gezinnen armer worden. Er moeten nieuwe keuzes gemaakt en prioriteiten gesteld worden om rond te komen. Keuzes waar we decennia niet voor hebben gestaan.

De schokgolf van de inflatie wordt gevolg door de stijgende rente, iets wat een generatie niet meer is voorgekomen. De stijgende rente maakt het lenen van geld duurder en dus ook hypotheken. Er zullen straks veel minder gegadigden zijn voor het kopen van het huis met als gevolg dat de huizenprijzen stabiliseren of gaan dalen. Wat gaat dit betekenen voor de woningzoekenden op een toch al benauwde woningmarkt? Krijgen we een nieuwe woningnood? Niemand die het weet. De politiek en de deskundigen zwijgen er voorlopig nog over. Ze kijken de kat uit de boom.

Oplopende rente betekent dat de overheidskosten om geld te lenen om de gaten in de staatsbegroting te vullen, duurder wordt. Gaten in de begroting vullen met nieuwe gaten kan een ramp worden misschien niet meteen in Nederland maar in andere Eurolanden als Frankrijk en Italië kan het funeste gevolgen hebben. Krijgen we weer een schuldencrisis die de Euro aan het wankelen kan brengen? Niemand die zich aan een voorspelling waagt.

Europa heeft voorlopig genoeg financiële veerkracht al moet je de sociale spanningen als gevolg van groeiende armoede niet onderschatten. En wat wordt de prijs voor het overeind houden van schuldenlanden? Zal de Europese Centrale Bank de kosten opnieuw afwentelen op onze pensioenen en andere kapitaalvoorzieningen? Moeten we weer bijdragen aan Europese potten om de schulden te herverdelen? Niemand die het waagt daarover iets te zeggen.

Zoals het er nu naar uitziet gaan we ook in de rest van de wereld woelige tijden tegemoet. Een aardige thermometer is wat er in een land als Argentinië staat te gebeuren. Daar is het politieke gevecht over de verdeling van de schulden en de armoede al begonnen. Een gevecht dat zich bij elke financiële crisis herhaalt tussen degenen die menen dat meer staatsinterventies tot aan nationaliseren toe de oplossing is en degenen die de internationale schulden in de hand willen houden door te bezuinigen.

In Argentinië is het een strijd in extremo vanwege een gebrek aan financiële stabiliteit en ongelijke verdeling van de welvaart. Nederland zal grotendeels gespaard blijven voor zo een vergaande strijd maar het zal niettemin de kop opsteken. Door de huidige spanningen als gevolg van de stikstofcrisis, de migratiecrisis, de klimaatcrisis, energiecrisis enz. zou het wel eens spannender kunnen worden dan we gewend zijn.