 |
| Sadiki stuurde ook deze ansichtkaart: " C'ets une petite souvenir pour toi que montre la tombe de "Mulay Ismaïl" un roi de Maroc. Je crois que vous la visitez cette place." |
Als echte toeristen bezoeken we de restanten van het paleis van koning Mulay Ismaël. Een gebrekkig Duits sprekende gids leidt ons door wat is overgebleven van de paardenstallen, door poorten en zware houten deuren. Herhaaldelijk wijst hij ons erop, terwijl hij op het hout klopt van een deur of raam, dat het “nicht restauriert ist” waarmee hij blijkbaar wilde zeggen dat het ondanks de vervallen staat nog echt en authentiek is, wat ook moeilijk anders kan tenzij het paleis net als bij de Habsburgers gebouwd is als een ruïne omdat ruïnes zo romantisch zijn.
De graftombe van de koning was daarentegen in zijn originele en zeer bewonderingswaardige staat gebleven. Het is de eerste keer dat ik een prachtig voorbeeld van Arabisch architectuur zie. Zoals alle gidsen in de wereld strooit ook hij met jaartallen alsof die belangrijk zijn om te begrijpen wat je ziet. Het zou beter zijn geweest als hij ons iets had verteld over de betekenis van de koning voor zijn land en de architectuur van het mausoleum.
Een ander hoogtepunt is een bezoek aan de ruïnes van de Romeinse stad Volubilis, een dik half uur rijden ten noorden van Meknès. De toegangsprijs van twee Dirham (ongeveer een gulden vijftig) is voor onze krappe huishoudkas te doen. We nemen geen gids want die leidt je toch maar af met nietszeggende jaartallen waardoor je belemmert wordt om de stad met frisse blik te bekijken en er nieuwsgierig in eigen tempo in rond te dwalen. We hebben de hele dag de tijd met een gids heb je het na een uur gehad. Naarmate ik langer dwaal door de ruïnes met nog herkenbare straten en gebouwen, hier en daar staan nog indrukwekkende zuilen overeind en halve tempels of wat het ook moge zijn, raak ik onder de indruk van de stad. We gaan er alle vier eens goed voor zitten op een grote steen, min of meer in het centrum van de stad om het op ons in te laten werken.
Nu pas wordt het me goed duidelijk hoever de Romeinen vooruit waren op onze voorouders. Dat heb ik natuurlijk allemaal al geleerd op de middelbare school, maar een ding is op school leren een ander ding is het met eigen ogen zien. Dit is vele malen indrukwekkender. Hoe kon het dat zij zulke steden bouwden waar duizenden mensen in konden wonen en werken terwijl de rest van Europa leefde als inboorlingen? Waar kwamen kennis en organisatietalent van de Romeinen vandaan, waarmee ze niet alleen prachtige steden bouwden maar ook nog eens half Europa en Noord Afrika veroverden? De Romeinse beschaving is een wonder. Nog wonderlijker is dat ze ook weer verdwenen is.
De stad heeft de val van het Romeinse rijk maar liefst meer dan duizend jaar overleeft. Amsterdam haalt die duizend jaar niet eens. Dat een stad zo lang overleeft, zegt veel over de Romeinse stedenbouw in een kolonie die heel ver weg ligt van Rome. Wat is er bijvoorbeeld over van de Nederlandse architectuur in zijn voormalige kolonie Indonesië? Ik vermoed niet veel want ik heb er nooit over gehoord of gelezen.
Pas in de 18e eeuw werd de stad bij een reusachtige aardbeving verlaten om daarna te worden afgebroken en materiaal te leveren voor de bouw van onder andere het paleis van Moulay Ismail dat we bezocht hebben met onze Deutschsprachiger Führer. Zo dienden de restanten van de Romeinse beschaving voor de opbouw van een nieuwe beschaving die op zijn beurt vervalt. Dat is een steeds weer terugkerend patroon in de geschiedenis, de ene beschaving legt zich als een deken over de andere.
Jaren later zag ik dat in Colombia, Mexico en Peru waar de Spaanse kolonisten hun kerken bouwden met en op de restanten van de tempels en piramides van de oorspronkelijke bewoners. Het is een patroon dat in onze tijd sneller gaat dan ooit dankzij de ontembare technologische ontwikkelingen. Geen enkele beschaving bestaat voor de eeuwigheid, vandaag nog minder dan vroeger.
 |
| Toegangsbewijs voor een bezoek aan Volubilis. Twee Dirham is ongeveer een gulden vijftig. |
De Romeinen hadden hun kennis van de Grieken en in Marokko waarschijnlijk ook van de Egyptenaren.
BeantwoordenVerwijderen