70. MIJN SPROOKJESJAREN ZESTIG, DEMOCRATISERING

Marga Klompe (tweede van links zittend) was de eerste vrouwelijk minister en maakte als zodanig deel uit van het Kabinet Drees III . Als KVP'ster heeft zij bijgedragen aan het sociale gezicht van de KVP en van Nederland. De KVP was in die tijd even groot als de PvdA. 
Marga Klompé is een van de belangrijkste grondleggers van de verzorgingsstaat. De Algemene bijstandswet van 1965, die Nederlanders levensonderhoud garandeert, is van haar hand. Om die reden is zij opgenomen in de Canon van Nederland. Dankzij de KVP en de PvdA wordt het Hoger onderwijs na de Tweede Wereldoorlog gedemocratiseerd.

Ik ben voor democratisering. De studenten mogen wel meer inspraak krijgen in en rond de universiteit. Per slot van rekening is ook de universitaire orde geen van God gegeven orde, ook niet als er Rooms voor staat. Ik heb met sympathie maar op afstand, als je werkt kun je niet anders, de Amsterdamse provo's gevolgd. Die deden met hun ludieke acties goed werk voor de democratie. Met hun soms flauwe grappen - er was ook sprake van verveling-  bliezen ze toch maar mooi een dikke stoflaag van de oude orde en brachten ze het gezag in verlegenheid. Hun witte fietsenplan tegen asfaltterreur van de gemotoriseerde bourgeoisie getuigde ook nog eens van verbeeldingskracht en fantasie. Ludieke actie voor democratisering zou een remedie kunnen zijn tegen die dikke stoflagen binnen de universiteit.

“Het ondemocratische van het Nederlandse studentenleven is, dat de meerderheid zich zelf niet gerepresenteerd ziet in organisaties en besturen die tegenover de burgerij, de regering, de gemeenteraad, universitaire studiecommissies etc. de rol spelen en de naam hebben representatief te zijn. Deze besturen worden allesbehalve democratisch gekozen, zitten vaak te warm om te weten wat kou is, zijn verregaand incompetent op punten waar het werkelijk belang van grote groepen onder de Nederlandse studenten op het spel staat.” ( A.A.Regtien, Van corporatisme naar syndicalisme, alternatief voor een verziekt studentenleven, blz.26 en 27 in het eerder genoemde boek “Waarom kinderen altijd willen dat de indianen winnen)

Natuurlijk had Regtien gelijk. De tijd van de traditionele studentenverenigingen is voorbij. Hun bluf cultuur met opgeblazen ego’s verpakt in driedelige paradepakken en verouderde mores zijn anachronismen geworden. Daar moet de grove borstel van de vernieuwing doorheen gehaald worden. Het wordt tijd voor meer vrijheid en vooral ook verbeelding en fantasie. Provo en de opstandige studenten in Parijs tijdens de mei revolte 1968 met hun leus “De Verbeelding aan de Macht” zijn ons al voorgegaan.

Volgens Ton Regtien is de studentenvakbeweging het geschikte instrument voor democratisering van de universiteit. Of een vakbond als sociaal en politiek drukmiddel ook geschikt is om verbeelding aan de macht te brengen, is maar de vraag. Macht en verbeelding gaan maar moeilijk samen. Ze verhouden zich als communicerende vaten; meer macht leidt tot minder verbeelding en omgekeerd. Maar wie weet kan mijn generatie daar iets aan doen.

“Want het gehele project van een studentenvakbeweging is bedoeld als alternatief. Géén echolalie van keldernihilisten, géén dichtgetimmerde organisatie van dikbuikige weters. Wij doen slechts een beroep op de duidelijk constateerbare ontevredenheid binnen het Nederlandse studentenleven, een ontevredenheid die zich de afgelopen jaren manifesteerde in steeds weer nieuwe studentenverenigingen, studiegroepen, congressen, rapporten, een ontevredenheid die bewijst dat het ideaal van de oude corpora in onze dagen te kort schiet, voor grote groepen studenten alle geldingskracht verloren heeft, op dit moment door doctrinaire handhaving een onoverzichtelijke versplintering in het Nederlandse studentenleven heeft gehad.” (A.A.Regtien, Van corporatisme naar syndicalisme, alternatief voor een verziekt studentenleven, in bovengenoemd boek”Waarom kinderen altijd willen dat de indianen winnen”, blz.22)

(verschijnt elke vrijdag)