ROBOTISERING VAN DE ZORG?

Onlangs had ik naar aanleiding van een post van een van mijn Facebook vrienden onderstaande gedachtenwisseling. Aangezien in die dialoog het dilemma van de verhouding tussen mens-zijn en wetenschap tot uiting komt, geef ik het gesprek hieronder weer. Ik heb de naam van mijn Facebook vriend weggelaten. Ik noem hem hieronder “Vriend”. Mijn antwoorden staan in cursieve letters.

Vriend
Het is in het komende post-corona tijdperk nuttig om ook eens na te denken over de grootschalige inzet van robots in ziekenhuizen. In een ziekenhuis in het Italiaanse Varese bewijzen ze nu hun nut om het medisch personeel veiliger te laten werken.

Welja, lig je daar al helemaal ingepakt in een ruimtepak en dan wordt je ook nog bediend door een robot. Mijn moeder vond 40 jaar geleden het intensive care bed al verschrikkelijk. Ze vond dat ze in een ruimteschip lag en ze wilde er zo gauw mogelijk uit. Dat wilden de artsen eerst niet maar later gelukkig voor haar wel. Ze is twee dagen later in een gewone ziekenhuiskamer met familie en vrienden om zich heen vredig gestorven als mens. Enfin, aan mijn lijf geen polonaise.

Vriend
Ieder zijn keuze Petrus Nelissen. Gelukkig kunnen we zelf kiezen hoe onze zorg eruit moet zien en hoelang die moet duren (tot in zekere mate).

Ik vrees dat het dwangverpleging gaat worden.

Vriend
We hebben nog wel iets te zeggen daarover …

Nee hoor. Er komt een gezondheidsdictatuur in de toekomst. Geautomatiseerde genetische aanpassingen geestelijk en lichamelijk, gerobotiseerde genezing op basis van statistische kansberekening en modellen enz. De ideale maatschappij wordt de ontmenselijkte maatschappij. Mark my words.

Vriend
Ik houd ze in gedachten en zal zien of ze uitkomen.

***

Tot zover de gedachtenwisseling.


Laten we wel zijn de verleiding om met name in ziekenhuizen over te gaan tot verdergaande robotisering en automatisering is groot. Dat geldt trouwens in het algemeen voor wetenschappelijke vondsten. Ons comfort wordt daardoor steeds groter: geen of minder lichamelijke inspanningen, verre afstanden overbruggen, geneesmiddelen ter bescherming van onze gezondheid, voedsel onder handbereik enz.

Wie om zich heen kijkt,  ziet de bewijzen voor deze stelling om zich heen. Maar wordt ons bestaan daardoor niet steeds minder menselijk, zoals de natuur om ons heen steeds minder natuurlijk wordt? Tijdens deze Coronacrisis, die veel weg heeft van de Middeleeuwse pest, vraagt men zich af hoe menselijk het is om in een intensive care bed te sterven zonder dat je nog een menselijke stem hoort of een warme hand voelt. 

Terecht ook wordt nagedacht over de vraag of dit zo wel moet gaan en af het niet anders kan? Het ziet er naar uit dat we de menselijkheid moeten redden te midden van onze technologische mogelijkheden. Ik denk dat dit in de nabije toekomst een nog groter vraagstuk gaat worden.